Ez da ezer aurkitu
Sentitzen dugu, baina ezin izan dugu aurkitu bilatzen duzuna. Agian, lagungarria izango zaizu hemen agertzen den informazioa edo esteka hauetako bat.
Medikuntza María Magdalena Petraccini 1759an jaio zen Florentzian. Kirurgilari trebea izan zen Petraccini. Mediku eta anatomiako irakasle batekin ezkondu zen, eta hark irakatsi zion lehenengo. Gero, Petracciniren trebetasuna ikusita, Florentziako Batzar medikoak unibertsitatean sartzeko baimena eman zion. Bertan anatomiako irakasle […]
Zergatik detektatzen ari dira minbizi kasu gehiago gazteengan?
Hiru emakumetik batek eta bi gizonetik batek minbiziren bat izango du bizitzan zehar. Gure organismoko epe luzerako errusiar erruleta bailitzan, 200 gaixotasun baino gehiago barne hartzen dituen gaitz hori izateko probabilitateak gero eta handiagoak dira adinak gora egin ahala. Ezin […]
Alkohola kontsumitzeak ez ditu neuronak hiltzen, baina eraldatu egiten ditu
Edari alkoholdunak historiaren oso garai goiztiarretan sartu ziren gizarteetan. Hipotesi onargarrienaren arabera, hartzidura alkoholikoaren aurkikuntza nekazaritza jaio eta gutxira gertatu zen, duela 10.000 urte inguru. Droga horren kontsumoak giza gorputzean izan zituen ondorio larriak ezagutu ziren lehenik, agerikoak zirelako: desinhibizioa […]
Ezjakintasunaren kartografia #434
Greziarrengandik, mitoak. Juduengandik, erlijioa. Erromatarrengandik, zibilizazioa… edo ez. Why we are all Etruscans Jesus Zamoraren eskutik. Zientzia-fikziozko filmetan, elementu ezezagunak dituzten ontzi estralurtarrei buruz hitz egiten dute beti, gaitasun handiko materialen justifikazio gisa, baina gaiari buruz pixka bat dakienak badaki […]
Irene Lafuente, odontologian ikertzailea: “Ahoan hasten da gorputz osoaren osasuna”
Irene Lafuente Ibañez de Mendozak odontologian ikertzen du, nahiz eta, dioenez, “mediku frustratua” zen. Izan ere, medikuntza ikasi nahi zuen. Baina, notagatik eta beste kontu batzuengatik, ez zuen lortu medikuntzako graduan sartzea, eta odontologia ikasten hasi zen, hura baitzen bere […]
Asteon zientzia begi-bistan #382
Osasuna West eta BioRes ikerketa-taldeek zinta metriko berezi bat garatu dute, adingabeen gutxi gorabeherako pisua jakiteko aukera ematen duena. Gorka Vallejo ikerketa-taldean parten hartzen duen erizaina da, eta bere esanetan, pisua jakitea oso garrantzitsua izan daiteke egoera batzuetan, besteak beste […]
Dementziak prebenitzea hobe, ezin baitira sendatu
Juan Ignacio Pérez Iglesias The Lancet aldizkariak Dementia prevention, intervention and care (“Dementziaren prebentzioa, esku hartzea eta zaintza”) izeneko txostena argitaratu zuen 2017an. Dementziei dagokienez, honako bederatzi arrisku faktore hauek identifikatzen ziren bertan: hezkuntza eskasa, hipertentsioa, entzumenaren galera, tabakoaren kontsumoa […]
Europako usainen entziklopedia
Josu Lopez-Gazpio Odeuropa delako proiektuak 2,8 milioi euro jaso berri ditu Europar Batasunetik eta bere helburua nahiko bitxia da, hasiera batean: adimen artifiziala erabiliz testu zaharrak aztertu nahi dituzte duela mende batzuk Europak nola usaintzen zuen ezagutzeko. Lortutako informazioarekin usainen […]
Erabili al daiteke sendagai gisa ideologia alda dezakeen onddoa?
Josu Lopez-Gazpio Azaroaren 3an AEBtako presidentea aukeratzearekin batera, zenbait estatutan beste hainbat erabaki hartzeko aukera ere izan zuten. Horietako batek behintzat lotura zuzena dauka zientziarekin, hain zuzen ere, Oregonen psilozibina legeztatzeko aukera bozkatu zuten. Gutxigatik, baina, azkenean baiezkoa gailendu zen […]
Osasun publikoko kanpainak etxekalte direnean
Uxune Martinez Osasun-krisi batean berregokitzen dira herritar gehienak eta portaera moldatzen dute arau berriak jarraituz. Baina gomendatzen diren ohitura berriak denbora luzez bete behar badira, aldaketak ez dira erraz normalizatzen, are gehiago giza elkarrekintzaren ohiko jardunak aldatu behar direnean. Horrelako […]