#KZJaia
Kategorien artxiboa 78 artikulu
Manu Arregi Misterio handia izan da zerua gizakiarentzat orain dela gutxi arte. Izarrez beteta ikusten genuen zeru sabaia. Euren artean mugitzen ziren “izar mugikorrak”, hau da, planetak. Baina ez genekien zer ziren ez batzuk ez besteak. Beti izan dugu patroiak […]
Ariketa fisikoak osasunean dituen onurak: zein, zenbat, nola eta noiz? IV. Giharrak eta hezurrak
Jon Irazusta eta Jon Torres-Unda Ariketa eta osasuna aipatzen direnean, gehienok bihotz eta odol hodietako gaitasuna hobetzen duten ariketetan pentsatzen dugu. Gaur egun , alabaina, indarra eta oreka mantentzeko gaitasunak osasun arloan garrantzi handia hartu dute . I zan ere […]
Sakelako telefono bat, GIBa eta sifilisa detektatzeko
Amaia Portugal Smartphone bati gailu bat konektatuta egiten den test baten bidez, garabidean dauden herrialdeetan oso zabalduta dauden bi gaitz antzemateko metodoa garatu dute Columbia Unibertsitateko ikertzaileek. Laborategietan egiten den test arrunta baino nabarmen merkeagoa da, eta ez du elektrizitaterik […]
Rosetta eta matematika
Javier Duoandikoetxea Urtero legez, 2014ko amaierak zerrendak ekarri zizkigun: pertsonaia aipagarrienak, kirolari onenak, berri deigarrienak… Zientzia eta teknologiaren gertaera garrantzitsuenek ere izan zuten beren lekua eta hainbat aldizkari eta web gunetan aurkitu genituen. Nire lagun zirikatzaile batek ez zuen abagunea […]
Saioa Alvarez: “Sariei esker, jendeak badaki zertan nabilen”
Ana Galarraga/Elhuyar Zientzia Saioa Alvarez Sabatel emultsioen gantza nola gutxitu ikertzen ari da AZTI-Tecnalian. Ikertzen ez ezik, egiten duen lana zabaltzen ere ahalegintzen da, eta arrakasta handiarekin egiten du, gainera. Horren adierazle da iazko Dance your PhD (Dantzatu zure tesia) […]
Fosilak, El Hierroko sumendiak jaurti zituen opariak
Amaia Portugal 2011n La Restingako itsas hondoan gertatu zen erupzioari esker, Kanariar Uharteen azpiko geruzetatik eratorritako antzinako mikrofosilak agertu ziren ur azalean. Horiei esker, artxipelagoa nola sortu zen gero eta garbiago dute Uppsalako Unibertsitateko ikertzaileek: puntu magmatiko bakar batek du […]
Dosia eta homeopatia
Gotzone Barandika Botikak, medikamentuak, konposatu kimikoak baino ez dira. Horregatik, haien eraginkortasun terapeutikoa harreman estuetan dago dosiarekin. Bestalde, gizakiok ale indibidualak garenez, medikamentu beraren dosi jakin batek ez du eragin bera guztiongan. Medikuntza gero eta gehiago saiatzen ari da hori […]
Antibiotikoak: itxaropentsu egoteko balizko arrazoi bat
Amaia Portugal AEBtako ikertzaile talde batek antibiotiko bat topatu du aspaldiko partez, eta teixobaktina izena jarri diote. Baina ez hori bakarrik. Patogenoak erresistentziarik gabe hiltzen ditu, eta ongi ateraz gero luze iraun dezakeen botika bihurtu daitekeela iradokitzen du horrek. Joan […]
Gure lehen emakume albaitaria: Luz Zalduegi (1914-2003)
Uxune Martinez Gure amama Mallabikoa zen eta sarritan kontatzen zizkigun herriko pertsonai ilustratuen inguruko hainbat kontakizun. Baina ez nion sekula entzun Luz Zalduegiri buruzko ezer. Luz Zalduegi Gabilondoren berri txiripaz izan nuen, hemeroteka baten nenbilenean artikulu zahar baten bila. Horrela […]
Industria iraultza itsasora heldu da
Amaia Portugal Gaur egun gizakiak itsasoaz egiten duen erabilera konparagarria da XIX. mendearen hasieran lurrazalean egiten ari zenarekin. Mugarik gabeko ustiapen hark animalia askoren desagerpena ekarri zuen, eta neurririk hartu ezean, patu berbera izan dezake itsas biodibertsitateak hurrengo 150 urteotan […]