Mugaldea
Kategorien artxiboa 96 artikulu
Maria José Moreno Duela hile batzuk, berri jakingarri bat agertu zen hainbat hedabidetan: Finlandia eskuzko idazkera erakusteari uztekotan dabil. Zer esanik ez, eztabaida sutsua sortu zuen berri honek, eta entzute handikoa gertatu zen munduan zehar. Ez da harritzekoa eztabaida hori […]
Beltxarga beltzak 2015ean
Javier San Martín Ekonomia-aldizkariak ez dira oso irakurriak, agian futurologia hutsa baizik ez dutelako egiten sarritan, eta beraiek plazaratutako berriak oso badaezpadakoak direla “berri” modura behintzat. Izan ere, “gertaera” horiek, ez dira askotan ez iraganeko ez orainaldiko gertaerak, eta maiz […]
Zer moduz jaten zuten Malaspina espedizioan?
Maria José Moreno Egun hauek ospakizunez beterik daude, eta holakoetan, asko jaten dugu. Ezaguna da urtearen bukaerak gehiegikeriak eragiten dituela, eta gure janeurriak gora egiten du izugarri, gutariko askok ondorioei erreparatzen ez dielarik. Ezin zuten horrela jokatu Malaspina espedizioan joan […]
Mendia itsasoa zenean
Javier San Martín Legendak egiazkoak izaten dira batzuetan, eta barne aldeko herrietako jende adinduak kontatzen dituen legenden artean, nahiko maiz entzuten da tunel bat dagoela elizako aldare nagusiaren azpitik hiriaren kanpo alderaino. Tunel hauek gerra zibileko soldaduek erabiliko zuten. Batzuk […]
Gerezirik ez
Mariajo Moreno Duela hilabete batzuk plazaratu zen zientzia-ikerketa batean, ondorioztatzen zen “krisi garaian jaiotako umeak osasuntsuagoak direla”. Zer esanik ez, hedabide askok bildu zuten izenburu hori, baina kontuan sakondu beharrean gaude, ezin baikara cherry picking edo froga osatugabe batekin itsutu […]
Lurra aldatzen ikusi dut
Javier San Martín Lurra aldatzen ikusi dut. Adierazkorra eta ikaragarri samarra den esaldi honek 10 ataleko dokumental-telesaio bati eman dio izena. Saioa hainbat kanaletan emititu da, eta bertan, hainbat giza taldek adierazten digute bere ingurua nola eraldatu den beren bizitzan […]
Bateratu ditzagun erlojuak gure gorputz barruan eta gorputz kanpoan
Hogeita hamar urte bete eta laugarren hamarkadarantz hurbiltzen doazela, hainbat emakumeri, abian jartzen zaie erloju biologikoa, eta ama sena pizten zaie nonbait. Askok pentsa lezakete adin tarte horretako emakumeek baizik ez dutela erloju biologikoa, baina ez da hala. Denok gara […]
Gripea, loditasuna eta minbizia: mugetako medikuntza
Javier San Martín Gripea Mundu Osasunerako Erakundearen kalkuluen arabera, nagusien %5-%10ari eragiten diola urtero garai honetan datorren gripeak. Portzentajea, %20-%30ekoa da mundu osoko umeengan. Gehienetan, gaixotasunak atzera egiten du, muskuluetako minak, zefalea gogorra eta sukar handia dakarzkigun egun batzuk igaro […]
Berraurkikuntzaren zientzia
Mariajo Moreno Zientzia ezinbestekoa da gizarteak aurrera egin dezan. Izan ere, “zientziaren aurrerapenak” esan ohi da behin eta berriz, baina batzuetan, aurrera egin ahal izateko, atzera egin behar da apur batean, aurkikuntza berriak ez baitira beti informazio berriek sortuak. Urrunera […]
Futbol-baloiaren zientzia
Javier San Martín Baloi bat erabiltzen dute saskibaloiak zein eskubaloiak, waterpoloak zein boleibolek. Errugbiak, oso gizonezkoena delarik ere, baloia erabiltzen du; balio bitxia baina baloia azken batean. Baloi txikiagoak erabiltzen dituzten kirolak ere badira. Hau da, pilota erabiltzen dute tenisak […]