César Tomé López Antzinako Grezian aurrekariak bila badaitezke ere, zehatzagoa da esatea XVIII. mendeko bigarren zatian eztabaidatu zela lehen aldiz gaur egun biologian eboluzioa deitzen dugunaz. Nahiz eta ez izan hitz hauexek erabilita, XVIII. mendean azaldu zen lehenbizikoz izaki bizidun guztiak arbaso komun batetik datozelako ideia, eta espezieen aniztasuna ondoz ondoko belaunaldietako populazioetan heredatutako aldaketen ondorio delakoa.
“Eboluzio” hitza, hala […]

César Tomé López Newtonek espazio absolutua unibertsoko pausaguneko masen zentroaren arabera definitu zuen. Hala ere, mekanikaren legeak gordetzeko, esan behar da edozein “sistema inertzial” (alegia, espazio absolutuarekiko uniformeki higitzen den edozein gorputz) balia litekeela erreferentzia-sistema gisa.
XIX. mende bukaeran, erreferentzia-sistema inertzialen arazoari estuki lotzen zitzaion eterrarena, hots, uhin elektromagnetikoen zabaltzearen oinarri zen fluido zehatzezin horrena. Fisikariek, praktikan, eterra espazio absolutuarekin […]

César Tomé López XVII. mendearen bigarren zatian eztabaidatu zen lehen aldiz fosil gisa topatutako espezie batzuk aspaldi denboraren poderioz suntsituriko espezieak ote diren. Garai horretan, gaur egun fosil deitzen ditugunak objektu bizigabeez eta bizidun izandakoez osatutako objektu-sailkapen zabalenetik bereizten hasi ziren. Hala ere, espezie-suntsipenaren kontzeptua ez zetorren bat sakon errotutako naturaren osotasunaren ideia filosofikoarekin, ez eta sorreraren perfekzioaren ideia erlijiosoarekin […]

César Tomé López Eremua kontzeptu garrantzitsuenetako bat da fisika modernoan eta, oro har, honako hau adierazten du: espazioan nola jokatzen duten hala indar klasikoek, magnetikoek, elektrikoek eta grabitazionalek nola indar kuantikoek, elektrodinamikoak, kromodinamikoak, interakzio elektroahulak eta Higgsen indarrak.
Eremuaren kontzeptuak arazo handi bat (arazo lazgarria, Einsteinen hitzak hona ekarrita) konpondu zien zientzialari ugariri: entitate materialen baten parte hartzerik gabe urrutitik […]

César Tomé López Teoria zelularrarentzat, zelula zen organismoen oinarrizko unitate estruktural eta funtzionala. Zentzu horretan zelula “primitiboa” izan arren, zelula ez zen inolaz ere entitate sinplea. Histologoek hasieratik onartu zuten bereiz daitezkeen atalez osatuta zegoela, eta funtzionaltasunaren aldetik atal horietan garrantzitsuena zein zen eztabaidatu zuten. Batzuen ustez zelula-pareta zen garrantzitsuena; beste batzuen ustez zelularen edukia, protoplasma. Denborarekin arreta nukleoan […]