Ez da ezer aurkitu
Sentitzen dugu, baina ezin izan dugu aurkitu bilatzen duzuna. Agian, lagungarria izango zaizu hemen agertzen den informazioa edo esteka hauetako bat.
Alicia Gascón Gubiedak gustura janzten du bata zuria lanerako. Izan ere, lehendik ere imajinatzen zuen bere burua laborategi batean, bata jantzita, eta probetekin eta mikroskopioekin lanean. “Betitik gustatu izan zaizkit biozientziak eta, unibertsitateko ikasketak aukeratzean, zalantza egin nuen biologia eta […]
Xanpainaren kimika
Kondairaren arabera, Dom Pierre Pérignon monjeak aurkitu zuen xanpaina egiteko metodoa, duela 300 urte. Hasiera batean Pérignonen helburua ardoak burbuilarik ez izatea zen, baina ondorengo urteetan modan jarri zen eta ardoaren karbonatazioa areagotzen saiatu zen. Hala ere, baliteke kondaira hau […]
Asima Chatterjee, sendabelarren ahalmena jakinarazi zigun kimikaria
Asima Chatterjee 1917ko irailaren 23an jaio zen Kalkutan, britaniar inperioak kolonizatua zuen hiri jendetsuan. Momentu hartan nesken hezkuntza utopia hutsa zen gehienentzat, bai eta Asima Chatterjeeren familia bezalako erdi-mailako klasearentzat ere. Zorionez, haren aitak, fisikan doktorea eta botanika-zalea zenak, lehenik […]
Alicja Dorabialska, kimikari poloniarra, Marie Curie Parisko kale ilunetan gidatzen zuen erradioaktibitate arloko aitzindaria
Ez da kasualitatea argitalpen horien zati handi bat eta, jakina, argitalpen garrantzitsuenetako asko eta asko, duela hamarkada askotatik hizkuntza berean idatzi izana, ingelesez. Ezagutza partekatzeaz ari garenez, hizkuntza komun bat erabiltzea logikoa eta, azken batean, eraginkorra dela dirudi. Halere, horrek […]
Frances Chick Wood, kimikatik estatistika medikora
Frances Chick 1883ko abenduaren 25ean jaio zen, Londresen, familia metodista batean. Zazpi ahizpatatik seigarrena izan zen, eta hamabi neska-mutileko seme-alaba multzo baten barruan iritsi zen helduarora. Gainerako ahizpak bezalaxe, zorrotz hezi zuten, eta zientzien arloko hezkuntza arretatsuagatik ospetsua zen neskentzako […]
Taneko Suzuki, arraina (ia) hanburgesa bihurtu zuen biokimikaria
Elikagai ultraprozesatuak kontsumitzeak ondorio kaltegarriak ditu osasunean, baina zenbait une eta tokitan elikadura-abantaila izan daiteke herritarrentzat. Hala, nutrizio gabeziak garrantzitsuak izan diren edo diren une eta leku batzuetan, oso galkorrak diren edo jateko gutxi duten lehengaiak elikagai iraunkor edo kontsumitzeko […]
Ruth Benerito, kotoia eraldatu zuen kimikaria
Kotoia da munduan gehien erabiltzen den ehun zuntzetako bat, moldagarria eta erosoa delako, eta erraz eta, hortaz, merke, lortu ahal delako. Hala ere, XX. mendearen erdialdean kotoia krisi bete-betean zegoen. Zuntz sintetikoak agertu izanak, hala nola nylona eta poliesterra, mehatxua […]
Maxine Singer, ikerketa genetikoaren ildo etikoak zehaztearen alde lan egin zuen biokimikaria
Maxine Singerrek karrera zientifiko zabala izan du; laborategietatik bulegoetara, zientzia egitetik kudeatzera, defendatzera eta arlo horretan lan egiten dutenen gizarte erantzukizuna azpimarratzera eraman zuen karrera zabala. Hori dela eta, garapen zientifikoaren funtsaren ikuspegi oso zabala izan zuen, horretan zihardutenentzako baliabideak […]
Kari Alberdi, kimikaria eta zientzia-dibulgatzailea: “Garrantzitsua da ikusaraztea zientzia ez dagoela gizartetik bereizita”
Kari Alberdi Etxabek Kari Kimikari izena du sareetan, beraz, ez da zaila asmatzen kimika ikasi duela. Dioenez, beti izan du zientziekiko interesa: “Ikusten nuen zientziak galdera asko egiten dituela munduan dauden auzien inguruan, eta niri jakin-mina pizten zidan”. Gainera, batxilergoko […]
Torradak eta kanelaren kimika
Torradak egiteko, oro har, ogia, esnea, kanela eta arrautzak erabiltzen dira. Bada, hurrengo lerroetan kanelaz mintzatuko gara, osagai hau baita torradei zapore bereizgarria ematen diena. Kanela gaur egun munduan gehien erabiltzen den espezietako bat da eta lehenengotarikoa izan zen Mediterraneora […]