Ez da ezer aurkitu
Sentitzen dugu, baina ezin izan dugu aurkitu bilatzen duzuna. Agian, lagungarria izango zaizu hemen agertzen den informazioa edo esteka hauetako bat.
Geologiaren ikuspegitik, funtsezkoa da eguzki sistemako gorputzen barnealdea osatzen duten geruzak nolakoak diren eta zein egoeratan dauden jakitea, haien eraketari, osaerari eta jarduera mailari buruzko informazioa eman baitezake. Oro har, eta orbitatik hartutako zeharkako neurriei eta zenbakizko eredu gero eta […]
Luma gorakor erraldoia aurkitu dute Marten
2018an Martera iritsitako InSight misioak helburu argia izan du hasieratik: planetaren ezaugarri geofisikoak aztertzea. Horretan, noski, sismografoak ezinbesteko garrantzia du, eta tresna horri esker gaurdaino InSightek 1.300 lurrikara baino gehiago atzeman ditu. Bateriak agortzen ari zaizkiolako bizitzaren azken uneetan dagoen […]
Intsektuen ezusteko eragina atmosferan
Ezaguna da tximeleta baten hegazkadari buruz esaten dena: munduaren punta batean egindako mugimendu txiki batek urakana eragin dezake munduaren beste puntan. Ez da horrela, noski. Baina berdin dio, ideia horrek balio duelako irudikatzeko ideia nagusi bat: eguraldia bezalako sistema kaotiko […]
Ba al dago jatorri bolkanikoko lurrikararik Marten?
Geologia modernoaren erronka handienetako bat planeten barne egitura zehatz-mehatz ezagutzea da: barne geruzak nolakoak diren –monolitikoak diren edo oso hautsita dauden–, zein egoeratan dauden –solido edo likido–, eta zein osaera duten. Eta ez da datu hutsala; izan ere, atea irekiko […]
Asteroide baten talka: benetako mehatxua?
Ez da bat ere harrigarria beldur izatea, zeruan gertatzen diren fenomenoak kontrolaezinak baitira eta, batzuetan, haien dimentsioak guztiz suntsitzaileak baitira; ekaitzak, tornadoak eta asteroideak kasu. Eguzki-sisteman, eguzkiaz eta planetez gain asteroideak eta kometak dauzkagu. Azken biak, oro har, asteroide-gerrikoan eta […]
Aurrerantz eta atzerantz balantzatzen da Matterhorn mendia
Matterhorn Suitza eta Italiaren arteko mugan dago eta Cervino bezala ezagutzen dute Italian eta Frantzian. Ikertzaileek lehen aldiz neurtu ahal izan dute Matterhornen erresonantzia-balantza, eta haren mugimendua ikusarazi, ordenagailu bidezko simulazioekin. Fenomeno hau zubietan eta etxe orratzetan ikusi izan da […]
Grafikoak eta eskala logaritmikoa
Javier Duoandikoetxea Koronabirus berria gure eguneroko bizitzan kokatu denetik, datu-zaparrada bat heltzen zaigu egunero. Adi-adi egoten gara, pandemiaren eboluzioa jarraitu nahian. Hain zuzen, bilakaera hori erakusteko, ohikoa bihurtu da grafikoak ematea, eta egunotan entzun ditugun kurbaren pikoa edo kurba apaltzea […]
Asteon zientzia begi-bistan #292
Uxue Razkin Astronautika Marten lurrikarak detektatu dituzte NASAko ikertzaileek. InSight zunda Marteko azalera iritsi zenetik, 174 gertaera sismiko identifikatu dituzte, horietatik batzuk 3-4 mailako lurrikarak izan dira. Gauzak horrela, mugimendu sismikoak egoteak frogatu du Marte sismikoki aktiboa dela. Halaber, zundak […]
Emakume zientzialarien “erroskoa”
Jolas bat proposatzen dizugu urteko azken egunerako, zientzialariei eta beraiek egindako ekarpenei buruz dituzun ezagutzak proban jartzeko. “Errosko” bat aurkezten dizuegu, bertan ezkutatuta agertzen dira emakume zientzialarien hogeita sei abizen (X letrarako izan ezik, non “ezezagun” kontzeptuarekin jokatzen baita). Gehienei […]
Apokalipsiaren ondoren esnatu zirenean, ugaztunak hor ziren
Juanma Gallego Duela 66 milioi urteko iraungipen masiboaren atzean ozeanoen azidotzea izan zuen garrantzia nabarmendu dute zientzialariek. Krisiaren ondoren ugaztunek izan zuten garapen izugarriaren adierazle den fosil bilduma berria ere aurkeztu dute. Gehienok hain zoriontsu bizi garen planeta honetan bost […]