Estatistikako Institutu Nazionalaren datuen arabera, 2019an 10 urteko haurren % 79k ordenagailua zuten, eta % 22,3k mugikorra; 15 urterekin, ehuneko horiek % 93,6 eta % 93,8 ziren, hurrenez hurren. Azterlan epidemiologikoen arabera, nerabeen % 15ek Interneten edo mugikorraren erabilera problematikoa […]
Espektro autistako pertsonek intentsitate handiagoz pairatzen dute mina eta arazo asko izaten dituzte horretara egokitzeko. J.R. Alonsoren Pain and autism. Hidrogel bat injektatzeak kontu askoren irtenbide farmakozinetiko eta farmakodinamiko ezinhobea dirudi. Segurtasunez egin ahal izatea, beste gauza bat da. Horretan […]
Erreinu periodikoa (1995) liburuak Elementuen Taula Periodikoaren mapan murgiltzen gaitu. Mapa arruntek lurralde bat irudikatzen dutenez, nolakoa da Mendeleiev-en mapa horrek biltzen duena? Horri erantzutera dator Arkins-ek liburu xume honetan. Airetik inguratuko gara lehenik, eta oinezko bidaian gero. Aurrena, eskualdeen […]
Zaila da idatzizko medio batean halakorik proposatzea. Ez da, ez, formaturik egokiena. Baina, tira, ahaleginduko gara. Egin dezagun esperimentu txiki bat. Behin esaldi hau irakurrita, itxi begiak eta saiatu irudikatzen urlehortar bat. Edozein. Esaldi hau irakurtzen ari bazara, suposatutzat emango […]
Kristauen eta Liburuko beste erlijioen edo beste Abrahamdar erlijioen –musulmanak eta juduak– jarraitzaileen arteko distantzia kulturala txikiagoa da hinduekin, taoistekin, antzinako erlijioetako fededunekin eta erlijio espiritualistetako fededunekin eta paganoekin baino. Bestalde, tradizio desberdinetako kristauen balio kulturalak nahiko antzekoak dira, batik […]
Scienci Advances aldizkarian argitaratutako ikerketaren arabera, indarkeriazko heriotzei egotzi behar zaizkie hein handi batean indarkeria duten herrialdeen eta herrialde baketsuen artean dauden bizi-ziugabetasunaren maila desberdinak. Bizi-ziurgabetasuna hilkortasun-adinen dispertsioari dagokio; horregatik, dispertsioa zenbat eta handiagoa izan, orduan eta handiagoa da ziurgabetasuna […]
Greziarrengandik, mitoak. Juduengandik, erlijioa. Erromatarrengandik, zibilizazioa… edo ez. Why we are all Etruscans Jesus Zamoraren eskutik. Zientzia-fikziozko filmetan, elementu ezezagunak dituzten ontzi estralurtarrei buruz hitz egiten dute beti, gaitasun handiko materialen justifikazio gisa, baina gaiari buruz pixka bat dakienak badaki […]
Frances Chick 1883ko abenduaren 25ean jaio zen, Londresen, familia metodista batean. Zazpi ahizpatatik seigarrena izan zen, eta hamabi neska-mutileko seme-alaba multzo baten barruan iritsi zen helduarora. Gainerako ahizpak bezalaxe, zorrotz hezi zuten, eta zientzien arloko hezkuntza arretatsuagatik ospetsua zen neskentzako […]
Hizkuntza-sena (1994) saiakera klasikoan, Steven Pinker zientzialari kognitibo ezagunak argi kontatzen digu hizkuntzari buruz jakin beharreko guztia: nola funtzionatzen duen, haurrek nola ikasten duten, denboran zehar nola aldatzen den, burmuinak nola prozesatzen duen eta eboluzioan nola garatu zen. Umoreaz, jakinduriaz […]
Noizean behin ematen den egoera bitxia seguruenera bizi izandakoa zara: norbait aharrausi egiten hasi, eta, aparteko arrazoirik gabe, gainerako guztiak berdin hasten dira, aharrausika. Nonbait, fenomeno hori kontagiatu egiten da, irria bezala. Inork ez daki zehazki zein izan daitekeen horren […]