Juanma Gallego Aurrenekoz, energia altuko neutrino baten jatorria argitu dute astrofisikariek: 3.700 milioi argi urtera dagoen galaxia batean sortutakoa da. Aurkikuntzak unibertsoa ikertzeko bide berria ireki dezake, astronomia multi-mezularian sakonduz. 2017ko irailaren 22an mundua ohiko arazoetan murgilduta zegoen. Iazko udazkenaren lehen egun horretan, Erresuma Batuko lehen ministro Theresa Mayk brexit-erako bi urteko luzapena eskatu zuen, eta Kataluniako krisia puri-purian […]
Naiara Barrado eta Itziar Garate Maiatzaren 30etik planeta osoari bira ematen ari zaion hauts-ekaitz orokor bat beha daiteke Marten. Hauts-ekaitzak ohikoak dira Marten, batez ere hego-hemisferioan, baina, normalean ez dira hain handiak. Egunotan Marten ikus daitekeen ekaitza, Ipar Amerika eta Errusia batera baino handiagoa da. Ekainaren 12an, 35 milioi km² hartzen zituen, planetaren laurdena. Azken hauts-ekaitz globala 2007an izan zen. […]
Ziortza Guezuraga Astrofisika Energia handiko neutrinoen lehen iturria aurkitu dutela kontatzen dute Elhuyar aldizkarian. Blazar bat, ezagutzen den lehena, da iturria eta izpi kosmikoen iturri ere izan liteke. 2017ko irailaren 22an Hego Poloan dagoen IceCube behatokian energia handiko neutrino bat detektatu zuten eta blazar ezagun batetik etor zitekeela ikusi zuten. Osasuna Obesitatea duten pertsonek janariaren zaporearekiko sentikortasun baxuagoa […]
Uxune Martinez Astrofisika Naiara Barrado eta Itziar Garate astrofisikariek azaldu ziguten Hubble iraupen luzeko misio zientifikoa izateaz gain, ezagutzen den arrakastatsuenetarikoa ere izan dela. Hubble teleskopioak 28 urte daramatza orbitan unibertsoa arakatzen. Badira urte batzuk eta ordezkoa ere prest dute erretiroa har dezan. Ángel Gómez kazetariak Zientzia Kaieran aurkeztu digu Hubbleren ondorengoa James Webb izeneko espazio-teleskopioa izango dela. […]
Juanma Gallego Big Banga gertatu eta 250 milioi urtera jaiotako lehen izarren aztarna aurkitu dute astrofisikariek, ALMA eta VLT teleskopioen bitartez egindako behaketetan oinarrituz. Galaxia urrun batean, unibertsoa jaio eta 500 milioi urtera sortutako oxigenoa antzemateko gai izan dira zientzialariak, baina behaketa horrek denboran are atzerago joateko bidea eman diete ere. Izan ere, oxigeno horri esker astrofisikariek kalkulatu dute galaxia […]
Uxue Razkin Astronomia eta astrofisika Esne Bidearen erdian eta Lurretik 25.000 argi-urtera dagoen zulo beltz erraldoiaren inguruan, dozena bat zulo beltz txiki detektatu ditu Columbiako Unibertsitateko (AEB) astronomo-talde batek. Ikertzaileek iradoki dute gure galaxiaren zulo beltz erraldoiaren inguruan beste 10.000-20.0000 zulo beltz txiki egon daitezkeela. Aurkitutako zulo beltz txikiak izar baten eta zulo beltz baten sistema binarioak direla ikusi dute. […]
Juanma Gallego Hamabi zulo beltz bitar antzemateko gai izan dira astrofisikariak, estruktura horiek sortzen dituzten X izpien analisiari esker. Ondorioztatu dutenez, gure galaxiaren erdialdetik gertu milaka zulo beltz egon daitezke. X izpien bidezko astronomiak izugarrizko aurrerapena egin du azken urteetan. Duela lauzpabost hamarkada, diziplina hori martxan jarri zenean, astrofisikariek izugarrizko trikimailuak egin behar zituzten espaziotik datorren argi espektroaren eremu hori […]
Distantzia errekor berria ezarri dute inoiz ikusi den banakako izarrik urrunenaren aurkikuntzaz eta, gainera, bertan behera geratu da materia ilunari buruzko teorietako bat. Hubble teleskopioa erabilita, nazioarteko lantalde batek inoiz ikusi den banakako izarrik urrunena identifikatu du: izar urdin erraldoia. “Ikaro” izena eman diote izarrari, Eguzkitik gertuen hegan egin eta lumaz eta argizariz egindako hegoak urtu zitzaizkion pertsonaia mitologiko […]
Juanma Gallego Proposatutako teoriaren arabera, Ilargia ez zen sortu talka baten ondoren jaurtikitako Lurraren zati batetik; horren ordez, Lurrarekin batera sortu zela diote, “synestia” deritzon estruktura baten barruan. Ilargiaren osaketari buruzko teoria nagusi bat finkatuta dago zientzia komunitatean. Horren arabera, duela 4.500 milioi urte inguru, Marteren tamainako planeta batek (Tea izena eman zaio horri) lurraren kontra jo egin […]
Naiara Barrado eta Itziar Garate Batzuek uste dute Lurra galdutzat eman eta beste planeta batera alde egin beharko genukeela. Baina badaude urrutiago joan beharko genukeela uste dutenak ere. Izarretara, hain zuzen. Baina posible al da gizakia Eguzki-Sistematik atera eta beste izar batera joatea? Breakthrough Starshot proiektuan lan egiten dutenen ustean, bai. Horien artean dira Mark Zuckerberg (Facebook-en sortzailea) moduko […]
