Nola egin daiteke eboluzioaren bide hori alderantziz? Gure Eguzki Sisteman, planetek eta sateliteek talka oso handiak jasan dituzte historian zehar, eta batzuetan beharrezko indarra izan dute materialei nahikoa abiadura emateko, grabitatearen indarretik ihes egiteko, eta Eguzkiaren inguruan orbitan jartzeko. 2016ko […]
Eta zelula ama neuronalak gaztetzeko modurik balego? José R. Pinedaren Rejuvenating senescence of neural stem cells James Webb teleskopioak inoiz ikusi ez ditugun gauzak ikusteko aukera ematen du. The Pillars of Creation seen as never before Entzefaloaren azterketan mugarri izan […]
Emakumeak zientzian Asmo oneko zientzialari gizonek ere berdintasunaren inguruan ezjakintasuna mantendu dezakete, eta modu horretan beren akzio-falta justifikatu. Ikerketa batean ikusi zenez, pertsona horiek inertziei eusten zieten saiheste-jokabideen bitartez, eta ukatu egin zuten haien inguruan desparekotasunik zegoenik. Sexismoaren kausak gizarte-sistemari […]
Antzinakoek aldizkakotasuna nabaritu zuten, eta hark hasiera eman zion eguzki-eklipseen eta, oro har, astronomiaren ulermen gero eta zabalagoa izateari. (Bideoa: Stephanie Swart, Kristina Armitage eta Emily Buder – Copyright lizentziapean. Iturria: Quanta Magazine) Historiaren zati handi batean, eguzki-eklipseak subiranoarentzako berri […]
Klima-larrialdia Energia kontsumoak eta emisioek marka hautsi zuten 2023. urtean, Energy Instituteren txostenaren arabera. Datuen arabera, Europan eta Ipar Amerikan jaisten ari da energia kontsumoa, baina Asian gora doa. Emaitzek erakusten dute berriztagarrien hedapena ez dela nahikoa izaten ari gas […]
90eko hamarkadan, ia ez genekien ezer Marteren inguruan, eta espazio-agentziak hura ikertzeko misioak martxan jartzen hasi ziren. Horietako bat NASAren Mars Exploration programa izan zen, eta planeta gorriko klima hobeto ezagutzeko helburuarekin, 1998ko abenduan Mars Climate Orbiter ontzia aireratu zuten […]
Zientziaren komunikazioa Ekainaren 4an, Bilbon, Generoa eta zientziaren komunikazioaren bigarren edizioa ospatu zen. Hainbat profesionalek parte hartu zuten, eta agerian geratu zen genero-ikuspegia duen komunikazioa egiteko beharra. Zientzia-komunikazioak estrategiaz aldatu behar du, praktika profesionala eta irakaskuntza-praktika berrikusi behar ditu, azken […]
Eztabaida hori kategoria berri baten agerpenarekin amaitu zen (planeta nanoarena), zortzi planetako Eguzki Sistemara itzuli gintuena… baina bertan dagoeneko bederatzi planeta nano daude. Guzti horietatik oso gutxi ikusi ahal izan ditugu, Zeres eta Pluton kenduta. Izan ere, distantzia ikaragarriek bereizten […]
Emakumeak zientzian Olatz Ortega Vidales biologoa da, ekotoxikologian espezializatua, eta gaur egun “Kontuz! Ez nazazu zapaldu!” herritarren zientziako proiektu inklusiboan dabil lanean. Proiektu horretan, hondartzako hondarretan bizi diren organismoak ezagutu, identifikatu eta aztertzen dituzte, eta herritarrak parte hartzaile aktiboak dira […]
eRosita X izpien teleskopioak milaka galaxia kumulu detektatu zituen kosmosaren zati zabal batean. Irudian kolorez agertzen dira, teleskopioaren kokalekutik dauden distantziaren arabera. Urrunen dauden kumuluen argia duela 9 mila milioi urte igorri zen. (Simulazioa: MPE, A. Liu for the eROSITA […]