Archivo de Etiquetas:: fisika

Berotegi efektuko iturri nagusitzat trafikoa hartu eta horretan zentratzen gara klima-aldaketari aurre egiteko. Baina ez da iturri bakarra. Industria kimikoa emisio iturri hanndia da eta bere bolumena produktu bat sintetizatzeko behar diren pausu kopuruarekin lotuta dago. 30 sintesi pausu baino gehiago izan ditzake botika batek, esaterako. Pausu kopurua murriztea, beraz, interes ekonomiko eta ingurugiro interesa du. Hona fotokatalizatzaile polinuklearren garrantzia: […]

Zerk ezberdintzen gaitu gizakiak primateengandik? Oraindik ez da topatu erantzun genetikoa. Baina aurrerapenak egiten ari dira. María Gibésen Human Accelerated Regions: What makes us human?
Zelan gogoratzen dugu gogoratzen duguna eta ahaztu ahazten duguna? The art of forgetting: microglia eats memories away in mice Rosa García-Verdugorena.
Grafenoa diamagnetikoa da, hau da, ezin da magnetiko bilakatu. Triangelu formako zatitxoa moztu ezean. […]

Ideologia erabilgarria izan daiteke pentsatzea bezalako aktibitateetan zenbateko energia gastatuko dugun erabakitzeko. Eta erabilgarritasunik handiena, hobeto datorkiguna faboratzen debateei aurre egitea da. Epe motzean, behintzat. Jesús Zamoraren A minimal theory of ideology for the post-COVID world (2)
Errezeptore neuronal bakar baten errua izan daiteke horrenbeste edatea? High alcohol consumption linked to single brain receptor…in mice Rosa García-Verdugorena.
Nanopartikula esferiko metalikoek, […]

Enpresekin innobazioa lantzea, Europar Batasunak H2020 bezalako planekin egiten duena, disruptiboki innoatzearen aurka joan daiteke, propio sortutako enpresak behar lukeena. Xabier Irigoienen Europe, innovation and the Dreadnought effect.
Biogas planta diseinatzea ez dirudi zaila. Serio jarrita, baina, nahasgailua modu optimoan non kokatu erabakitzea BCAMek lideratutako taldea behar du. Optimal mixer placement in industrial-size biogas fermenters.
Beira, izan ez […]

Zelako bizitza, halako mikrobioma erleen kasuan. Mikrobioma egokia izateko aukerak haien biziraupenerako lagungarri izan daitekeenez, mikrobioma zelan sortzen den jakitea da lehenengo pausua. Lila Westreichek hauxe ikertzen du Bees seeking bacteria: How bees find their microbiome
Garuna aldatzen al du telefono mugikorraren erabilerak? Horixe, baietz. Marrazten edo irakurtzen ikasteak bezala. Erabilera adikzio bihurtzen denean zelan aldatzen den da gakoa. Rosa […]

Adikizioek oso eragin kaltegarriak izan ditzakete. Eta horietako bati oso esposizio handia du gizarteak. Droga gogorren antzera jokatzen du azukreak. Rosa García-Verdugoren Sweet addiction
Mielina deituriko kapa lipidikoaz daude estalita neuronak. Espektro autistaren eta kapa honen kalitatearen arteko harremana egotea baliteke. José Ramón Alonsoren Myelin and autism
Argiarekin elkarreragiten duten materialen erantzuna modulatzea etorkizuneko nanofotonikaren pausu garrantzitsua izango da. DIPCren […]

Uxue Razkin 1945eko abuztuaren 6an, goizeko 8:15etan, bonba atomiko batek ehun mila pertsona hil zituen Hiroshiman. “Goiz lasaia zen, parajea hotza eta atsegina. Bat-batean dirdira erraldoi batek ebaki zuen zerua. […] Eguzki-orri bat zirudien”, kontatu zion bizirik irten zen lagun batek John Hersey kazetariari, garai hartan Time aldizkarian korrespontsal gisa lanean ari zenari. Beste batek, “oinaztargi ikaragarri” bat ikusi […]

Diana terapeutikoan botika kantitate zehatzean dosifikatzeko modu irudimentsuak aztertzen ari dira. Ziklodextrinetan oinarritutako nanoesponjak dira horietako bat. Adrián Matencioren Cyclodextrin-based nanosponges as a complexating agent: application in oxyresveratrol complexes
Zelan liteke jendeak nahiago izatea idei okerrak izatea, informazio objektiboa baino? Honelakoei erantzuteko teoria garatzen ari da Jesús Zamora A minimal theory of ideology for the post-COVID-19 world. (1)
Elektroi-fonoi akoplamendua […]

Zelan eragingo dio klima-aldaketak ekosistema baten espezie ezberdinei? Erantzuna aurkitzeko eredu mekaniko batek zenbat aldagai beharko lituzkeen galdera irekia da eta mota honetako eredua, ia ziur, akats iturria litzateke, eraikitzen zaila izateaz gain. Beste modu bat ere badago, hala ere: matematikak erabilita. BCAMekoek How to investigate the effect of climate change on multiple species without a mechanistic model
Burbuiletan bizi […]

Uxue Razkin
Osasuna
SARS-CoV-2 birusaren aurkako sendagaien bila ari dira laborategiak. Denbora aurrezteko, dagoeneko garatuta dauden sendagaiak erabili nahi dituzte; botika hauek beste koronabirus batzuek sortutako gaitzak tratatzeko (MERS eta SARS) sortu ziren. Horietatik guztietatik, OMEk lau aukeratu ditu maila globalean probatzeko, Elhuyar aldizkariak azaltzen digunez. Solidarity du izena proiektu honek. Ezagutu nahi dituzu OMEk aukeratutakoak? Jo ezazu […]