fisika Archives - Zientzia Kaiera

Osasuna Duela aste batzuk iragarri zuen Erresuma Batuko Gobernuak astean bi test azkar egiteko baliabideak eskainiko zizkiela herritarrei doan. Test azkarrena, britainiarrek pandemia kontrolatzeko hartu duten neurrietako bat da, ekonomia pixkanaka irekitzen den bitartean. COVID-19ari aurre egiteko testak funtsezko erremintak […]

Gizaki-tximino kimeren sorrera mugarri zientifikoa izan da, baina baita arazo etiko baten lehen seinalea: First human-monkey embryos created – a small step towards a huge ethical problem Julian Savulescu eta César palacios-González Logika modernoaren asmakizuna XIX. mendean Gottlob Fregeri egozten […]

Fisika Oinarrizko partikulak dira muoiak eta 2001ean esperimentu batek iradoki zuen muoiaren propietate batek ez zuela jarraitzen eredu estandarrean adierazitakoa. Ildo horri tiraka esperimentuak abiatu zituzten Fermilaben, energia altuko fisikaren laborategian. Fermilabeko azeleragailuak muoi asko sortzen ditu eta zehaztasun handiz […]

Arrisku sozial garrantzitsuak dituzte jatorria ezagutzeko azterketa genetikoek. Anna Källén eta Daniel Strand analisia egiten dute bikingoak adibide hartuta. Viking DNA and the pitfalls of genetic ancestry tests Zer gertatzen da garunean burua saihetsetik ateratzen denean? Zer garrantzia du honek […]

1920ko hamarkadaren lehen urteetako problematika garrantzitsuek azalpena behar zuten. Horiei erantzuna emango zien kuantuen mekanika argigarri berrira iristeko bidean bide-erakusle izan zen Niels Bohr fisikariaren korrespondentzia-printzipioa. 1913an eskema moduan adierazi zuen, eta behin eta berriro findu, harik eta, 1918an, azkenik […]

Zer dela eta zelula arrunta izan behar zena, minbizi zelula bihurtzen da? Ezinbestekoa da erantzuna topatzea eta, horretarako, oinarrizko zientzia behar-beharrezkoa. Dr. Jekyll and Mr. Hyde: what changes in a stem cell to become malignant? Por José R. Pineda Gizateria […]

Zientziaren ontziaz ari bagara, agian Otto Neurath filosofoa etorriko zaizu burura (eta beteranoentzat, izen bereko ontzian igaro genituen une onak). Agian berria irudituko zaizuna irudia Epikurotik datorrela jakitea da. Horrela azaltzen digu Jesús Zamorak The ‘prehistory’ of philosophy of science […]

Metalei buruzko bere doktore-tesian (1911), Niels Bohr fisikariak ondorioztatu zuen ezin zirela metalen propietate magnetikoak azaldu fisika klasikoak atomoen eraikuntzaz esaten zuenaren bitartez. Handik gutxira, Manchesterren lanean zebilela Ernest Rutherford fisikariaren laborategian –Rutherfordek eta bere taldeak proposatu berri zuten atomoaren […]

Fisika ITER, International Thermonuclear Experimental Reactor, 1985 hasi zuten eta Jakes Goikoetxeak Berrian adierazten digunez, 2025ean bukatuko dituzte lanak. ITER egitasmo bat da, izatez, esperimentu bat da, munduko esperimentu zientifikorik handienetakoa. Hala ere, egitasmoak helburu zehatza du: fusio nuklearra probatzea […]

Zurrumurruak ugaritu dira azken asteotan CERNen, partikulen fisikako laborategi handienean, fisika berria izan daitekeenaren detekzioa dela eta. Partikulen hiru fisikarik, Harry Cliff, Konstantinos Petridis eta Paula Álvarez Cartellek, beren baikortasunaren zergatia kontatuko digute, ordena baten barruan: Evidence of brand new […]

Hurrengo ekitaldiak

Ciencia Clip 2021, 12 eta 18 urte bitarteko ikasleentzako bideo zientifikoen lehiaketa

Otsailaren 15ean zabaltzen da Ciencia Clip lehiaketaren seigarren edizioan izena emateko epea, bigarren hezkuntzako, batxilergoko eta lanbide heziketako ikasleei zuzendutako zientziari buruzko bideoen lehiaketa. Lehiaketaren helburu nagusia, EHUko Kultura Zientifikoko Katedrak antolatua, gazteenen artean zientzia eta teknologiarekiko jakin-mina sustatzea da. Lehiaketak, bost urteko ibilbidean, 2 997 parte-hartzaileren 1 788 bideoen…

2021eko otsailaren 15a — 2021eko maiatzaren 16a

Ciencia Clip webgunea

Jarduera fisikoa COVID-19aren garaian: onurak, oztopoak eta aukerak

Konfinamenduak, mugikortasunaren inguruko mugak eta pandemiaren ondorioak arintzeko ezarri diren neurriek eragin handia izan dute gure eguneroko ohituretan; besteak beste, bizimodu aktiboa izateari dagokionez. Izan ere, nork ez du murriztu jarduera fisikoa hilabete hauetan? Etxetik irteteko edo taldekako kirol-jarduerak egiteko beldurrak, oro har, jarduera fisikoaren murrizketa eragin du herrialde gehienetan…

2021eko maiatzaren 19a

Bidebarieta Liburutegia

Bidebarrieta, 4, Bilbo