fisika Archives - Zientzia Kaiera

George Francis Fitzgerald fisikariaren proposamena, hau da, katodo-izpiak elektroi askeak zirela −à la Larmor elektroiak−, erradioaktibitatearen arloko ikerketek egiaztatu zuten. Hain zuzen, ikerketok beta erradiazioaren zein katodo-izpien izaera ezagutarazi zuten, eta atomoak prozesuan zatitzeko eta barneko izaera kimikoa aldatzeko gai […]

Nukleo zelularren edizio genetikoaren ostean, mitokondrien edizio genetikoa dator. Geldiezina da hau guztia. Mitochondrial gene editing is now possible, thanks to a bacterium Rosa García-Verdugoren eskutik. Bizidun oso txikien inguruan, posible litzateke mikroorganismo batek estralurtar batekin komunikatzea. Predrag Slijepcevic eta […]

Zelan ulertzen zuten zientzia Erroma eta Greziako “zientifikoek”? Aurrerapen zientifikorik al zegoen haientzat? Jesús Zamoraren The ‘prehistory’ of philosophy of science (11): On ancient science and scientific progress, or Artemidorus’ dream Marrazoen hortzak hartu dira, tradizionalki, elementu hauen eboluzioaren erreferentzia […]

Simulazio multifisikoek batera gertatzen diren hainbat fenomeno aztertzeko aukera ematen dute. Bateria-multzoen funtzionamendua, adibidez, sistema konplexua da, une berean hainbat prozesu gertatzen direlako eta horren azterketak etorkizuneko prozesuen berri izatea ahalbidetzen du. Egun, bateria eta superkondentsadoreak mugikorretan, ordenagailuetan eta ibilgailu […]

Kimikari eta fisikari ugarik, 1890. urterako, uste zuen elementuen barruko atomoak, agian, oinarrizko unitate bat multzokatzeko moduak baizik ez zirela. Izan ere, konbentzituta zeuden naturak, funtsean, izaera sinplea zuela. Fisikariek teoria zinetikoan oinarrituta sorturiko ereduek, ordea, talka egiten zuten kimikariek […]

Medikuntza oxigenoa modu eraginkor eta merketan lortzeko beharra argi geratu da Indiako larrialdi sanitarioarekin. Lortzeko modua egon daiteke: A cheaper way to produce medical oxygen David Fairén-Jiménezen eskutik. Hizkuntza guztiek ez dute berdin kutsatzen. Watch your language! Linguistic factors contributing […]

Akustika Akustika fisikaren adarra da eta soinuak, infrasoinuak eta ultrasoinuak aztertzen ditu eredu fisiko eta matematikoen bidez. Fisikak baditu tresnak soinua bera kuantifikatzeko modu objektiboan, izan ere soinua, soinu-iturri bateko bibrazioak sortzen duen uhina da. Baina ezin du alde subjektiboa […]

2017an Eduardo Angulok Cuaderno de Cultura Científica -n “Preparados para matar” (Hiltzeko prestatuak) artikulu sorta idatzi zuen, non espeziearen jokaera bortitza analizatzen zuen. Julio Ozores psikiatraren eskutik ingelesezko bertsio moldatua dugu: Prepared to kill: Some ideas to debate. Giza gorputzaren […]

Osasuna Duela aste batzuk iragarri zuen Erresuma Batuko Gobernuak astean bi test azkar egiteko baliabideak eskainiko zizkiela herritarrei doan. Test azkarrena, britainiarrek pandemia kontrolatzeko hartu duten neurrietako bat da, ekonomia pixkanaka irekitzen den bitartean. COVID-19ari aurre egiteko testak funtsezko erremintak […]

Gizaki-tximino kimeren sorrera mugarri zientifikoa izan da, baina baita arazo etiko baten lehen seinalea: First human-monkey embryos created – a small step towards a huge ethical problem Julian Savulescu eta César palacios-González Logika modernoaren asmakizuna XIX. mendean Gottlob Fregeri egozten […]

Hurrengo ekitaldiak

(Neuronen) heriotzaren ondorengo bizitza: garunaren sistema autogarbitzailea

Jaiotzean ditugun neuronak ez daude gurekin bizitza osoan, baizik eta galduz joaten dira modu naturalean, garapen zein zahartze prozesuan. Hartara, zer gertatzen da garunean neuronak hiltzen direnean. Nolako erreakzioa dute bizirik jarraitzen duten gainerako neuronek? Hildako neurona horiek inguruko zelulei eragin diezaieketen substantzia toxikoak askatu eta ingurunearen gaineko “kutsadurarik” sor…

2021eko ekainaren 16a

Bidebarieta Liburutegia

Bidebarrieta, 4, Bilbo

Harrotasuna zientzian

Askotan beste hainbat arlotan gertatzen den bezalaxe, zientzia esparruan ere, LGBTIQ izendapen orokorraren azpian biltzen ditugun kolektiboetako kideek bidegabeko egoerak pairatzen dituzte sarri eguneroko jardunean. Pertsona horietako askok gainerakoek baino bazterketa eta jazarpen handiagoa jasaten dute beren lanpostuetan. Eta antzeko arrazoiak erabiltzen dira, karrera zientifikoak egiten dituzten gutxiengo horietako ikasleek…

2021eko ekainaren 29a

Bizkaia Aretoa - UPV/EHU

Abandoibarra, 3, Bilbo

Uda ikastaroa: “La ciencia de los jinetes del Apocalipsis”

Uztailaren 12tik 14ra, UPV/EHUko Uda Ikastaroen barruan, Donostia International Physics Centerrek (DIPC) eta UPV/EHUko Kultura Zientifikoko Katedrak “La ciencia de los jinetes del Apocalipsis: una aproximación científica a los riesgos existenciales de la Humanidad” ikastaroa emango dute. COVID-19aren pandemiak gizateriaren existentzia bera arriskuan jar dezaketen fenomenoak daudela erakutsi du. Birus…

2021eko uztailaren 12a — 2021eko uztailaren 14a

Miramar Jauregia

Miraconcha pasealekua, 48, Donostia