fisika Archives - Zientzia Kaiera

Adimen artifizialarena botilarena bezalakoa da oraingoz. Juan F. Trillok erdi beteta ikustea aukeratzen du: AI: So far, so good Isurketak jaitsi behar badira eta gizaki guztiok jan nahi badugu, argi dago nekazaritza-teknologia hobetu behar dela: Agricultural technology for net negative […]

Jorge Cham komikilariak eta Daniel Whiteson partikula-fisikariak elkar harturik Tutik ere ez dakigu. Unibertso ezezagunerako gida bat liburuan (2017) ekin diote unibertsoari buruz ez dakigun hori guztia arakatzeari: kosmosaren ezagueran ditugun zulo itzelak, alegia. Gizadiak mundu fisikoari buruz duen ezagutza […]

Proteinen tolesdura ez da ausazkoa eta berezko arauak ditu. Proteinen sintesia erribosoma deituriko organuluetan gertatzen da eta aminoazidoen sekuentzian dagoen informazioa nahikoa da proteina bere egitura tridimentsionalean tolesteko. Erribosomak geneetan kodetuta dauden mezuak proteinetan itzultzen ditu, baina prozesua ez da […]

Zenbaterainoko harremana dago populazio bateko hizkuntzaren eta haren herentzia genetikoaren artean? Zure erantzuna edozein dela ere, norbait egongo da horren kontra. Baina, zer dio zientziak? Linguistic and genetic inheritance do not always match. Egilea: Juan F. Trillo. Fotoi ilunak zokoratuak […]

Geologia Blanca Martinez geologoa Antropozeno terminoaz aritu da Zientzia Kaieran. Hitz hori Paul Crutzen kimikari atmosferikoak oihukatu zuen 2000. urtean lehen aldiz, eta izan zuen oihartzuna ondorioz gizartean eta komunitate zientifikoan onartu zen. Termino horrekin, Crutzenek adierazi nahi zuen gizakia […]

Landareen hostoek kolore ezberdinak izaten dituzte, barnean dauden molekula bereziak direla eta (hala nola, klorofilak, bilirrubinak, karotenoideak edo xantofilak). Hauek eguzki-argia eraginkortasunez xurgatzen dute eta, ondoz-ondoko energia-truke prozesuei esker, argia erreakzio-gunera iristen da, non eguzki-argia energia kimiko bilakatzen da. Propietate […]

Gizakiak hainbat modutan eragiten du kliman. Aipatu beharrik ez dago beroketa globalaren ondorioz eragindako klima aldaketa dela eraginik ezagunena, eta, aldi berean, larriena. Horri aurre egiteko geoingeniaritza saiakerak egin dira, baina horiek, momentuz, ez dute gainditu maila lokalean egindako esperimentu […]

Oso litekeena da komentaristak oinarri holliwoodienseko distopietara bideratzen aritzea adimen artifizialaren benetako arriskuetara baino gehiago. Is AI really an existential risk for humanity? Orain arte, material topologikoak kristaletara mugatuta zeudela uste zen, baina ez zen hala: A topological amorphous alloy […]

Muturreko gertaera meteorologikoak fenomeno klimatikoak dira, intentsitateagatik eta tamainagatik bereizten direnak eta gizartean eta ingurumenean eragin nabarmena dutenak. Gertaera horietan sartzen dira tornadoak, urakanak, zikloi tropikalak, uholdeak, lehorteak, hotz-boladak, elurteak, haize bortitzak eta txingorra. Hauek sortzen dituzten hondamendiak eta kalteak […]

Zein da planeta baten bizigarritasunaren benetako muga? The edge of planet habitability Gure gailu elektronikoetan prozesadoreak ditugu alde batetik, eta memoriak bestetik: autoak eta furgonetak. Karga-ahalmen handiko autoa izatea merkeagoa eta eraginkorragoa izango litzateke, ezta? Ba, hori: A resistive switching […]

Hurrengo ekitaldiak

“Zientzia Forgesen arabera” erakusketa irailean

Antonio Fraguas “Forges” umorista grafikoak behin eta berriz islatu zituen bere binetetan klima-aldaketa, Higgsen bosoiaren aurkikuntza edo biodibertsitatearen galera. Gai horiek sarritan landu zituen zientziarako baliabide gehiago eskatzen zituen bitartean. Lan horietako askok osatzen dute “Zientzia Forgesen arabera” erakusketa, Bilboko Bizkaia Aretoan ikusgai egongo dena irailaren 11tik 30era. Zientzia binetetan…

2023ko irailaren 11a — 2023ko irailaren 30a

Bizkaia Aretoa - UPV/EHU

Abandoibarra, 3, Bilbo

Bilbo Zientzia Plaza: ikasturteari hasiera ematen dion zientzia-dibulgazioko jaialdia

Bilbo Zientzia Plaza jaialdiaren seigarren edizioa izango da irailaren 11tik 30era, UPV/EHUko Kultura Zientifikoko Katedrak antolatuta. Bilbo Zientzia Plaza irailean zehar izango da eta hitzaldiak, erakusketak, tailer zientifikoak eta bestelako ekitaldiak biltzen dituen estatuko zientzia-dibulgazioko ekimen handiena da. Zazpi ekitaldi biltzen ditu programak, hainbat ikuspegi landuak, askotariko publikoari zientzia hurbiltzeko…

2023ko irailaren 11a — 2023ko irailaren 30a

Euskalduna Jauregia - Bizkaia Aretoa - Bidebarrieta Liburutegia

Bilbo

Jean-Marie Lehn Kimikako Nobel sariduna eta Francesca Ferlaino fisikaria Bilbon izango dira Passion for Knowledge nazioarteko zientzia jaialdian

Passion for Knowledge Bilbora iritsiko da. Donostia International Physics Centerrek (DIPC) antolatutako zientzia jaialdi horretan Francesca Ferlaino eta Jean-Marie Lehn egongo dira. Ikertzaile biek hitzaldi bana eskainiko dute urriaren 3an, Euskalduna Bilbaoko 0D gelan. Ferlainok zientzialari gazteentzako Schrödinger Prize eta Feltrinelli Award-ak irabazi zituen eta Innsbruckeko Unibertsitateko ikerketa taldearekin batera…

2023ko urriaren 3a

Euskalduna Bilbao. 0D gela.

Abandoibarra Etorbidea, 4, Bilbo