Archivo de Etiquetas:: kimika

Uxue Razkin Oso zaila izan ohi da ikusten ez dugun zerbait nolakoa den imajinatzea. Antonio Martínez Ron kazetaria ikusmenak, gainontzeko zentzumenen aurrean, historian zehar izan duen garrantziaz (zergatik ikusten dugu ikusten dugun moduan?), begiez, koloreaz eta argiaz mintzo da El ojo desnudo liburuan eta azaltzen du, besteak beste, nola hasiera-hasieratik gizakiok hauteman dugun mundu erreal hori begien bitartez, nagusiki, eta […]

Luis Bartolomé Duela urte gutxi, aitona dirudun baten oinordekoen arteko borroka judizialari buruzko albiste bat agertu zen Galiziako zenbait hedabidetan. Alzheimerra diagnostikatu ziotelako lege-gaitasuna galdu eta urtebetera hil zen gizon hura. Eta aitona bere bizitzako azken urteetan zaindu zuen bilobak oinordeko bakarra zela argudiatu zuen, ustez aitonak hil baino 3 urte lehenago bere alde egindako testamentu olografoa (testamentugileak bere kabuz […]

Uxue Razkin
Teknologia
Beti izan da gizakiontzat desiragarria pertsonen pentsamenduak irakurtzeko ahalmena izatea. Ildo horri jarraiki, Gorka Azkune EHUko Konputazio Zientzien eta Adimen Artifizialaren saileko irakasleak aurrerapen bat ekarri digu. Columbiako Unibertsitateko ikertzaile batzuek gizakien pentsamenduak irakurri eta hitz bilakatzen dituen teknologia garatu omen dute. Kasu honetan, teknologia hori garatzen adimen artifiziala beharrezkoa izan da. Aurrerapen honek, adibidez, hainbat […]

Molekulen arteko ezagutzea kritikoa da sistema biologikoetan. Ivan Coluzzaren taldeak ordenagailu simulazioa garatu du, proteinen sekuentzia peptidikoaren eta proteinak elkar ezagutzen duten tokien egituren arteko harremanaren arazoa ebazten duena. Ikertzaile nagusiak berak Design of protein-protein binding sites suggests a rationale for naturally occurring contact areas
Bioerregaiak ez dira iraganeko kontua, duten ingurumen-ekonomia inpaktua gora behera. Bereziki, norbaitek biogasolina lortzeko gai […]

Bilboko Zientzia Fakultatea, 1968/1969 ikasturtean jarri zen abian. Berrogeita hamar urte beranduago, Zientzia eta Teknologia Fakultateak ospatu egin nahi du urteurrena eta horretarako, gure Fakultate honek gizarteari ekarri dion onura goraipatzea baino gauza hobeagorik ez dago. Beraz, bost hamarkada hauetan egindako ekarpenik garrantzitsuenak plazaratuko ditugu hurrengo asteetan, Cuaderno de Cultura Científica eta Zientzia Kaiera blogetan. Hasiera emango diogu kontuari “masa-espektrometria” […]

Uxue Razkin
Astrofisika
Cassini zundak eman digu jada informazio interesgarria: Saturnoren biraketa zehatza, planetaren barne estruktura eta eraztunen adina ezagutu ahal izan dira. Emaitza esanguratsuak lortu dituzte, hala nola, eta eredu teorikoek aurreikusten dutenez, gero eta masiboagoak, orduan eta zaharragoak dira eraztunak. Eraztunek 10-100 milioi urte bitarteko adina dutela uste dute, planetak 4.500 milioi urte dituen bitartean. Baina badago […]

Miren Izaguirre, Edorta Santos-Vizcaíno, Aiala Salvador, Amaia Esquisabel, José Luis Pedraz, Rosa María Hernández, Manoli Igartua Sarritan, tratamendu onkologikoek pazientearen bizi-kalitatea baldintzatu dezaketen efektu desiragaitzak sortzen dituzte, minbizi-zelulak kaltetzeaz gain, bestelako ehun osasuntsuak suntsitzen baitituzte, hala nola, larruazala. Bai erradioterapiak eta baita kimioterapiak ere, estratu basaleko zelulak hiltzen dituzte eta goiko geruzak askatzen dira, pruritoa, lehortasuna, ezkatatzea edota ultzerazioa kasu […]

César Tomé López Willy Kühne fisiologoak “entzima” izena proposatu zuen 1876an hartzigarriak —aldaketa kimikoaren agenteak organismo bizietan— sailkatuak ziren mota bietako bat izendatzeko. Denboraz, bi motak ezagutuko ziren entzima izenaz.
Hartzigarriak antzinatetik ezagutzen ziren. Ogia altxarazten zuten agenteak ziren, mahats-zukua ardo eta malta-estraktuak garagardo bihurtzen zituztenak. Antoine-Laurent Lavoisier-ek, alkohol-hartzidura ekuazio kimiko gisa deskribatzean, eragile estatus berezia eman zien hartzigarriei, […]

Josu Lopez-Gazpio Joan den urtarrilaren 1ean Murtziako Los Alcázares herrian 30 urteko gizon bat hil zen koktel kimiko izugarri bortitz bat kontsumitzearen ondorioz. Koktel hori ez zen azken droga sintetikoa izan, ezta sendagai arriskutsurik ere. Koktel hori edozein supermerkatutan eskuragarri dauden bi edari ziren: alkohola -ron botila bat- eta kafeina -edari energetiko baten bi lata-.
Esandako hori edan ondoren, gizonak […]

Uxue Razkin
Emakumeak zientzian
Rosalyn Yalow fisikariak lortu zuen Medikuntzako Nobel saria 1977an, erradioimmunosaio teknika (RIA ingelesez) garatzeagatik. Bere bizitzan zehar oztopo ugari izan zituen, gehienak emakumea izateagatik baina aurrera egin zuen. Yalowk Fisika Nuklearra doktoregoa lortu zuen 1945ean eta hortik aurrera lanean aritu zen Solomon Berson medikuarekin batera, 22 urteko lankidetza izan zen; biek lortu zuten erradioimmunosaio […]