Ekaia aldizkaria Archives - Zientzia Kaiera

Jarduera antropogenikoek sortutako kutsadurak mundu osoko itsas ekosistemei mehatxu egiten die etengabe. Kostaldeko ekosistemak bereziki kaltetuak izan dira, organismoen osasuna, biodibertsitatea eta ekosistemen funtzionamendua mehatxatzen dituzten isurketa kroniko eta isuri akzidental moduko gorabeherei aurre egiten baitiete. Testuinguru honetan, itsas baliabideen […]

Klima-aldaketak lurreko zein itsasoko ekosistemetan eragin handia duela onarpen zabala du eta ikerketa lan eta txosten asko egin dira lurraren berotzearen inguruan. Hala ere, mundu mailan gertatzen ari diren aldaketek tokian-tokiko izan dezaketen eragina, itsaso edota kostalde bakoitzaren ezaugarrien araberakoa […]

Gero eta konpetentzia handiagoko merkatuan, makina-erremintaren fabrikatzaileak zehaztasun handiagoko produktuak eskaini beharrean aurkitzen dira, betiere salneurriak ahalik eta baxuen mantenduz. Honen adibide dira hegazkinen motorretako eta energia sektoreko turbinetan erabili beharreko gainazal konplexuko eta gero eta tamaina handiagoko piezen fabrikazioa […]

Obesitatea osasun arazo garrantzitsua bihurtu da XXI. mendean eta milioika pertsonei eragiten die mundu osoan. Obesitatearekin batera, hilkortasuna nabarmen handitzen duten hainbat patologia agertzen direla onartuta dago. Hala ere, obesitatea pairatzen duten pertsona guztietan ez da egoera hori antzeman; izan […]

Antxoa europarra (Engraulis encrasicolus), mundu mailako hirugarren espezie arrantzatuena da, Ipar Itsasotik Mediterraneora arte. 2005 eta 2010. urte bitartean bere arrantza debekatuta egon zen zenbait urtez jarraian erreklutamendua baxua izan zelako. Egoera hori berriz gerta ez dadin, haiengan eragina duten […]

Arnasbideetako infekzioak dira mundu mailan gaixotasun kutsakorrik hilgarrienak, heriotza-kausa nagusien artean hirugarrena izanik. Asko dira aipa genitzakeen infekzioak: azken urtean ezagun egin den koronabirusa (MERS eta SARS), difteria, tuberkulosia edota kukutxeztula, besteak beste. Kukutxeztula atzean utzi genuela pentsatu arren, azken […]

Hiriko berdeguneek eragin positiboa dute osasunean. Bai, geroz eta ugariagoak dira baieztapen hau babesten dituzten ikerketak. Nahiz eta hainbat teoria duela urte askokoak izan, ingurumen epidemiologiako arloan duela 5-10 urte hasi ziren gune berde eta osasunaren arteko erlazioa aztertzen. Honen […]

Ozeanoek lurrazalaren %70 estaltzen dute baina bakarrik haien %5 aztertu da sakon. Itsasoa ezagutzeko asmoz XVIII. mendean itsas-esplorazioak hasi ziren; halere, aurrerapen teknologikoei esker, XX. mendean hasi zen itsas mundu honen inguruko benetako jakintza garatzen. Gaur egun, itsas ingurunearen ezagutzak […]

Itsasoa ez da guretzako gizakiok, ohiko bizi-eremua. Ez da gure habitata eta gure historiaren zati nagusienean lur-eremuak banatzen zituen pasabidea edo amildegia baino ez da izan. Horretan, eta bertan bizi diren organismoak eta berauen berezitasunak arrotzak izan zaizkigu gizaldietan zehar […]

“Beste Jules Verne bat ezin izango da, historiaren une errepikaezin batean jaio zelako. Lurrun-makina mundu materiala eta aurkikuntza zientifikoak eraldatzen zegoen urteetan jaio zen. Aldaketa guzti hauek besoak zabalik jaso zituen lehen idazlea izan zen eta ikerketa zientifikoa abentura zoragarriena […]

Hurrengo ekitaldiak

Surfa eta zientzia: hitzaldiak, infografiak eta surf eskolak

“Donostia, Zientzia Hiria” proiektuak surfaren eta zientziaren arteko harremana aztertuko duen lehen ekimen batekin irekitzen ditu ateak: Surfa eta Zientzia. Surfa eta Zientzia urtarriletik apirilera bitartean egingo da eta hiru ardatz izango ditu. Alde batetik, eta hilean behin hitzaldi-ziklo bat egingo da. Zientziako eta surfeko pertsona ospetsuek hainbat ikuspegitatik aztertuko…

2022ko urtarrilaren 21a — 2022ko apirilaren 30a

Okendo Kultur Etxea

Nafarroa etorbidea, 7, Donostia

Darwinen eguna 2022: hizkuntzaz jabetzeko prozesua eta arau sozialak eboluzioan

Nolako garrantzia dute gizarte-arauek giza eboluzioan? Arrakasta bermatzen diote natur ingurunera zein gizartera egokitzeko prozesuari, ala oztopo izan daitezke? Nola gauzatzen dugu hizkuntza eskuratu eta ikasteko prozesua? Hauexek dira otsailaren 14an, Darwinen Egunaren hamaseigarren edizioan erantzuna izango duten galderetako batzuk. 2007az geroztik, Euskal Herriko Unibertsitateko Kultura Zientifikoko Katedrak eta Zirkulu…

2022ko otsailaren 14a

Bidebarrieta Liburutegia

Bidebarrieta, 4, Bilbo