fisiologia Archives - Zientzia Kaiera

Genetika Hondartzara joaten garenean eguzkia hartzera ez dugu geneetan pentsatzen. Koldo Garcia genetistak bai, ordea. Artikulu honen bidez azaldu digu eguzkitan gaudenean zeintzuk diren aktibatzen diren geneak. Eta horretarako, orain dela lau urte egindako ikerketa bat izan du oinarri; bertan […]

Pertsona batek egin dezakeen esfortzuaren intentsitatea haren iraupenaren araberakoa da. Zenbat eta gehiago luzatu, orduan eta txikiagoa izango da intentsitatea. Zerbaitetan egin daitekeen esfortzua adierazteko modu baliagarri bat «bitarte metaboliko» deritzona dugu, hau da, jarduera jakin bat egitean sortzen den […]

Osasuna Imperial Collegeko (Londres) ikertzaileek ondorioztatu dute pandemiaren eragina apaltzeko Europako hamaika herrialdetan hartutako neurriei esker 3,1 milioi heriotza eragotzi direla. Elhuyar aldizkariak kontatu digunez, Kaliforniakoa Unibertsitatean ere egin duten ikerketa batean antzeko ondoriora iritsi dira, hau da, neurri ez-farmazeutikoak […]

Osasuna Gutxinaka ematen ari dira aurrerapausoak COVID-19aren txertoa lortzeko. Moderna konpainia estatubatuarrak egindako ikerketaz gain, Txinako ikertzaileek ere abiatu dute ikerketa bat. Horrez gain, Oxford Unibertsitateak ere (Erresuma Batua) iragarri du prest duela bere hautagaia II. eta III. fasean probatzeko […]

Bihotza da eratzen denetik gelditzen den arte behin eta berriz uzkurtzen den giza muskulu bakarra. Gelditu ondoren ezer egiten ez bada, hil egiten gara. Ernalketa gertatu eta hemezortzi egun igarotakoan, enbrioia garatzen hasten da. Zortzigarren astean ia amaitzen da prozesu […]

Gehiegizko pisua izateko joera dut eta, duela urte batzuetatik hona, odoleko glukosa kopurua diabetesaren muga-mugan dut. Atsegin dut jatea, eta nire konpromiso sozialak mahai baten bueltan izaten dira sarri. Gainera, tarteka‑marteka pintxoren bat ahoratzen dut, ardotxo bat edo bermuta larunbatetan […]

Edozein estimuluren aurrean auto-kontrola galtzeko joera norbanakoaren araberakoa bada ere, nerabezaroan bereziki zailagoa da inhibizioa kontrolpean izatea. Gizakietan ez ezik, tximinoetan ere gertatzen da, eta atzean arrazoi ebolutiboa dagoela proposatu dute. Mundua hankaz gora eta bueltan. Nerabezaroan zer gertatzen den […]

Osteoporosia osasun-publikoan nabarmenezko garrantzia duen gaixotasuna da. Gero eta gehiago dira gaixotasun hau pairatzen duten pertsonak, baina orain arte egindako esku-hartzeak ez dira guztiz eraginkorrak izan. Hainbat dira hezur-dentsitatean eragina duten faktoreak; esaterako, faktore genetikoek, adinak, generoak eta etniak eskeletoaren […]

Hiart Navarro eta Begoña Sanz Zientziaren arloan, Begoña Ochoa Olascoaga litzateke ikerkuntza-sarearen garapenean lagundu duten emakumeen artean, izen aipagarri bat UPV/EHUn. 1975. urtetik Fisiologiako Saileko irakasle izateaz gain, bere ikerkuntza-curriculumak ere bikaintasun-ibilbidea islatzen du. Besteak beste, kolesterolaren metabolismoa hobeto ezagutzeko […]

Kimika Zerez eginda dago pintura? Zerk ematen dio kolorea? Bi osagai ezagutu behar ditugu aurretik: pigmentuak eta aglutinatzaileak. Lehenengoak kolorea duten partikula solidoak dira; aglutinatzaileak, berriz, partikula horiek elkarri loturik mantentzen dituzten substantziak, normalean likidoak. Egun erabiltzen diren aglutinatzaileak sintetikoak […]

Hurrengo ekitaldiak

Artea eta Matematika erakusketa: ‘Fractus’ eta ‘Azares’

Matematika eta artea oso urrun dauden bi diziplinatzat hartzen dira, ageriko loturarik ez balute bezalaxe. Baina, bien arteko harremana aztertzen denean, nabarmena da antzina-antzinatik arte garaikideraino mantendu izan den bien arteko elkarreragin oparo, sakon eta aberatsa. Pitagorasen zientziak, bere kontzeptuekin –pi zenbakia, kasu– eta teoremekin, ideia sortzaileak eragin ditu eta…

2021eko irailaren 17a — 2021eko irailaren 27a

Bizkaia Aretoa - UPV/EHU

Abandoibarra, 3, Bilbo

“Eboluzioa genero-ikuspegitik” erakusketa

Nork esan du zientzia neutroa dela? Edozein giza-jardueratan gertatzen den bezalaxe, zientziaren kasuan ere, hainbat faktorek baldintzatu, mugatu eta are alde batera ala bestera makurraraz dezakete. Horren harira, giza-eboluzioari buruz egin izan den interpretazio konbentzionala zientziak jasandako mugapenen adibide garbia da. Eboluzioaren errealitate zabal eta inklusiboa bistaratzeko asmoz, ugalketa eta…

2021eko irailaren 17a — 2021eko irailaren 27a

Bizkaia Aretoa - UPV/EHU

Abandoibarra, 3, 48009

Bidebarrieta Zientifikoa: “Eboluzioa genero-ikuspegitik”

Nork esan du zientzia neutroa dela? Edozein giza-jardueratan gertatzen den bezalaxe, zientziaren kasuan ere, hainbat faktorek baldintzatu, mugatu eta are alde batera ala bestera makurraraz dezakete. Horren harira, giza-eboluzioari buruz egin izan den interpretazio konbentzionala zientziak jasandako mugapenen adibide garbia da. Alde batetik, interpretazio baldintzatu hori aurkitu eta aztertutako fosilen…

2021eko irailaren 22a

Bidebarieta Liburutegia

Bidebarrieta, 4, Bilbo