bideoak Archives - Zientzia Kaiera

Ezagutza zientifikoaren testuinguru zabalean, batzuetan, iraultzak pizten dituzten txinpartak dira akatsak. Une historiko horietako bat 1917an izan zen. Garai hartan, unibertsoa estatikotzat jotzen zen. Baina Albert Einsteinen ekuazioek unibertso dinamikoa iragartzen zuten. Hori ezinezkoa zela sinetsita, ekuazioari elementu bat gehitu […]

Muturreko gertaera meteorologikoak fenomeno klimatikoak dira, intentsitateagatik eta tamainagatik bereizten direnak eta gizartean eta ingurumenean eragin nabarmena dutenak. Gertaera horietan sartzen dira tornadoak, urakanak, zikloi tropikalak, uholdeak, lehorteak, hotz-boladak, elurteak, haize bortitzak eta txingorra. Hauek sortzen dituzten hondamendiak eta kalteak […]

Duela 7-8 milioi urte, txinpantze eta bonoboekin komunean genuen azken arbasoa izan genuen. Informazio horrek gizakiok izan ditugun aldaketak ulertzen laguntzen digu gure espezie hurbilenarekin konparatzean. Nahiz eta tamaina bertsuko barne-organoak partekatzen ditugun tximino horiekin, hala nola bihotza, giltzurrunak eta […]

Ebidentzia zientifikoak klima-aldaketa badela erakusten du: planetaren tenperatura igotzen doa, ozeanoak berotzen ari dira, artikoko itsaso-izotza hedadura galtzen ari da… Gaur egungo arazoa, besteak beste, erregai fosilekin isurtzen den CO2 kantitatea da eta arazo honen parte garen heinean, hau ere […]

Gaur egun, jakin badakigu odola biriketara doala eta han gas-trukea egiten dela; baina hori ez da beti horrela izan: XVI. mendera arte, trukea bihotzean gertatzen zela uste zen. Miguel Servet izan zen, bere Christianismi Restitutio tratatuan, ideia hau lehen aldiz […]

Emakumeek ere historia idatzi dute eta ezagutza zientifikoa zabaldu dute. Horien artean dago Trota Salernokoa. XII. mendeko emakume mediku honek emakumeen gaixotasun guztiak hilekoarekin lotuta zeudela eta soilik emakumeak antzuak izan ahal zirela ezeztatu zuen. Hasieran esan zuten bere tratatuak […]

Edisonek korronte zuzena asmatu zuen, baina arazo ugari zituen: haize-boladarik txikienarekin behera zetorren kable-sare handia behar zuen eta sorgailu asko behar zituen. Teslak Edisonentzat lan egiten, eta arazo horiek konpontzen korronte alternoa asmatu zuen. Baina Edisoni ez zitzaion lehia gustatzen […]

XIX. mendean, pazienteak auskultatzeko modu eraginkorrena belarria zuzenean bularraren kontra jartzea zen. Baina arazo bat zegoen: garaiko morala. Mediku batek ezin zuen bere belarria emakumearen bularraren gainean jarri. René Laënnecek, Parisko Necker ospitaleko mediku buruak, kontsulta batean koaderno bat biribilkatu […]

Eboluzioaren ikuspuntutik, zer zentzu dauka aurretik bizitza luzea duen pertsona osasuntsu batek une zehatz batean ugalkor izateari uzteak? Bai fenomeno bitxia eta misteriotsua menopausia. George Christopher Williams biologo ebolutiboak, bere ikerketen ondorioz ‘amonaren hipotesia’ sortu zuen. Emakume batek seme-alabak 60 […]

Ezin da espaziora iristen den igogailurik egin. Edo bai? 1978an, Arthur C. Clarke zientzia-fikzioaren totemak Paradisuaren Iturburuak liburua argitaratu zuen. Eleberriak 36.000 metroko igogailu bat eraiki nahi duen ingeniari bikain baten istorioa kontatzen du. Eta tramak irudimentsua badirudi ere, benetako […]

Hurrengo ekitaldiak

“Zientzia Forgesen arabera” erakusketa irailean

Antonio Fraguas “Forges” umorista grafikoak behin eta berriz islatu zituen bere binetetan klima-aldaketa, Higgsen bosoiaren aurkikuntza edo biodibertsitatearen galera. Gai horiek sarritan landu zituen zientziarako baliabide gehiago eskatzen zituen bitartean. Lan horietako askok osatzen dute “Zientzia Forgesen arabera” erakusketa, Bilboko Bizkaia Aretoan ikusgai egongo dena irailaren 11tik 30era. Zientzia binetetan…

2023ko irailaren 11a — 2023ko irailaren 30a

Bizkaia Aretoa - UPV/EHU

Abandoibarra, 3, Bilbo

Bilbo Zientzia Plaza: ikasturteari hasiera ematen dion zientzia-dibulgazioko jaialdia

Bilbo Zientzia Plaza jaialdiaren seigarren edizioa izango da irailaren 11tik 30era, UPV/EHUko Kultura Zientifikoko Katedrak antolatuta. Bilbo Zientzia Plaza irailean zehar izango da eta hitzaldiak, erakusketak, tailer zientifikoak eta bestelako ekitaldiak biltzen dituen estatuko zientzia-dibulgazioko ekimen handiena da. Zazpi ekitaldi biltzen ditu programak, hainbat ikuspegi landuak, askotariko publikoari zientzia hurbiltzeko…

2023ko irailaren 11a — 2023ko irailaren 30a

Euskalduna Jauregia - Bizkaia Aretoa - Bidebarrieta Liburutegia

Bilbo

“Zientzia eta umorea, a ze parea!” zikloa irailean

Zientziaren ezagutzaren hedapena hainbat bideren bitartez egin daiteke. Askotan arlo akademikotik haratago doazen bideak dira. Horietako bat umorearen erabilera izan daiteke. Egunkari edota aldizkarietan argitaratutako tirekin, bakarrizketa umoristiko eta txisteen bitartez edo, zergatik ez, koplak abestuz zientziaren inguruan hitz egin daiteke. Estrategia horiek guztiak erabilgarriak dira eta esperientzia horiek mintzagai…

2023ko irailaren 20a — 2023ko irailaren 27a

Bidebarrieta Liburutegia

Bidebarrieta, 4, Bilbo