Gogo Elebiduna
Kategorien artxiboa 10 artikulu
Bigarren hizkuntza bat ikasten dugunean helduaroan, gure lehenengo hizkuntzan ez dauden fonemekin egingo dugu topo. Gure burmuinari asko kostatzen zaio fonema berriak ikastea eta erabiltzea. Zaila egiten zaigu bigarren hizkuntzako fonema berri horiek dituzten hitz berriak sortzea eta ulertzea. Egitura […]
Egoera sozioekonomikoaren eragina hizkuntzan
Gainera, egoera sozioekonomiko horrek gizarte jakin batean bizi diren banakoek izan ditzaketen aukerak zedarri ditzake. Zenbaitetan, ikerketa psikologiko ugariren iragarle sendoa izan daiteke. Era berean, egoera sozioekonomikoak hizkuntzaren erabileran ere eragina duela erakutsi da. Hizkuntzezko lorpen ezberdinak, hala nola, lehenengo […]
Atzerriko azentuaren eragina hizkuntzaren prozesamenduan
Arrazoiak arrazoi, jaiotzetikoak ez diren hiztun askoren azentua oso nabaria gertatzen da erabiltzen duten ebakera edo ahoskeragatik, edota, gaitasun komunikatibo baxuagoa dutenen kasuan, egiten dituzten akatsengatik. Egoera honen aurrean galdera interesgarria sortzen da, alegia, ea azentudun (edo akastun) ekoizpen horrek […]
Hizkuntza bat zaila izan daiteke?
Hizkuntzen zailtasuna ikerketaren eremura ekarriz gero, gaiak hainbat ertz dituela konturatuko gara. Alde batetik, irakurleak ziurrenik jakingo duen moduan, ezin da ukatu hizkuntza bat, bere horretan, zail edo erraz gisa irudikatzea ideologia kontu bat ere badela, hizkuntza-ideologia kontu bat. Askotan […]
Egitura bihurkari eta elkarkari iragangaitzak euskaraz
Esanahiaren aldetik, egitura bihurkariek norbere buruari erreferentzia egiteko balio dute. Egitura elkarkariek, bestalde, elkarrekikotasun harremana adierazten dute. Euskaraz, bi motatako egitura bihurkari eta elkarkariak eraiki daitezke: iragankorrak eta iragangaitzak. Egitura iragankor eta iragangaitzen arteko desberdintasun behinena argumentu kopuruan datza: egitura […]
Non daude behar ditugun hitzak zahartzaroan? Korapilo eta loturen artean
Hitzak beren kabuz ahora gerturatzetik, gero eta sarriago haien bila ibiltzera pasatzen gara adinarekin, nahiz eta sarritan mingainaren puntan izan. Fenomeno hau hitzek jasotzen duten aktibazio mailarekin lotuta dagoela uste dute ikerketek. Adinarekin lotuta agertzen diren hiztegi-arazoek eragiten dute, besteak […]
Hizkuntzaren moraltasuna, erabaki zure ama-hizkuntzan
Hizkuntza koloretan artikuluan erakutsi zen azkenengo urteetan mugimendu neowhorfarra berpiztu dela psikohizkuntzalaritzan. Steven Pinker (1994) ez zetorren bat ikerketa horren ondorioekin eta zentzugabekeria konbentzionaltzat jotzen zituen. Orain ordea, badirudi beste iritzi bat duela eta esaten du ez dela guztiz okerra […]
Hizkuntza koloretan
Kolore-proba hau neuromarketinean adituan den Diana Derval irakasleak garatu du. Haren arabera norberak begian dituen kono-banaketaren ondorio dira ikusi eta zenbatu ditzakegun koloreak. Kono hauek begietan dauden zelula espezializatuak dira eta bakoitza sentibera da oinarrizko kolore batekiko (gorria, berdea eta […]
Hizkuntzaren eboluzioaren bila burmuinaren eboluzioaren bidetik
Askok jakin nahi izan dute noiz, nola eta zergatik sortu zen hizkuntza. Hasierako teoriak nahiko espekulatiboak ziren eta xelebre samarrak ere. “Guau-guau” teoriaren arabera onomatopeietan zegoen hizkuntzaren sorrera. “Ay-ay” teoriarentzat, berriz, interjekzioetan. “Ding-dong” teoriak hizkuntzaren sorrera soinu eta esanahien lotura […]
Hitz ñimiñoen kasu harrigarria
Itziar Laka Irakurtzen jarraitu aurretik, esan itzazu zazpi bat hitz ozenki. Zein izan dira zazpi hitz horiek? Postura egingo nuke izenak, adjektiboak eta beharbada aditz izenen bat esan dituzula. Honelako zerbait: etxea, liburua, mahaia, gorria, jan, edan, ogia. Izan ere […]