Rosa María Alonso, María Luz Alonso, Itziar Corral XXI. mendeko erronken artean, ingurumen-osasunean kalte egin dezaketen arazoei aurre egiteko metodo alternatiboen bilaketa aurkitzen da. Arlo honetan mikrokapsularatzearen abantaila anitzek arazo hauei aurre egiteko baliozko aukera bat erakusten dute. Mikrokapsularatze prozesua substantzia aktibo bat mintz batez inguratzean datza, kanpoaldearekin kontaktu zuzena saihestuz, eta ondoren, askapen kontrolatu bat eskainiz. Mikrokapsularatze prozesua […]
Juan Ignacio Pérez eta Miren Bego Urrutia Geroari begira ———————————————————————————————————– «Diadromo» izena ematen zaie itsasotik ibaira edo ibaitik itsasora migratzen duten arrainei. Horietako batzuk ―izokinak― ikusi ditugu dagoeneko, haien biologia berezi samarra baita. Beste arrain diadromo bat, aingira, preziatu samarra da gure artean. Aingira esan dugu, baina benetan preziatua dena ez da aingira bera, aingiraren larba baizik. Jakina […]
Juanma Gallego Aurrenekoz, energia altuko neutrino baten jatorria argitu dute astrofisikariek: 3.700 milioi argi urtera dagoen galaxia batean sortutakoa da. Aurkikuntzak unibertsoa ikertzeko bide berria ireki dezake, astronomia multi-mezularian sakonduz. 2017ko irailaren 22an mundua ohiko arazoetan murgilduta zegoen. Iazko udazkenaren lehen egun horretan, Erresuma Batuko lehen ministro Theresa Mayk brexit-erako bi urteko luzapena eskatu zuen, eta Kataluniako krisia puri-purian […]
Naiara Barrado eta Itziar Garate Maiatzaren 30etik planeta osoari bira ematen ari zaion hauts-ekaitz orokor bat beha daiteke Marten. Hauts-ekaitzak ohikoak dira Marten, batez ere hego-hemisferioan, baina, normalean ez dira hain handiak. Egunotan Marten ikus daitekeen ekaitza, Ipar Amerika eta Errusia batera baino handiagoa da. Ekainaren 12an, 35 milioi km² hartzen zituen, planetaren laurdena. Azken hauts-ekaitz globala 2007an izan zen. […]
Zuku fabriketako zitriko hondakinekin pirolisi azkarraren bidez bioolioa lor daitekeela frogatu eta eskala handiko instalazio pilotu bat eraikitzeko urratsak egiten ari dira. Hondakin hauek tratatzeko prozesuan erreaktorean egindako hobekuntzei esker patente bat lortu dute, gainera. Egindako ikerketaren arabera, zitrikoen hondakinak energia iturri berriztagarri oparo, merke eta eskuragarria dira. Zuku fabriketan pilatzen diren hondakinei irtenbidea ematea lortu dute: iturri-ohantze konikoko erreaktorean […]
Ziortza Guezuraga Astrofisika Energia handiko neutrinoen lehen iturria aurkitu dutela kontatzen dute Elhuyar aldizkarian. Blazar bat, ezagutzen den lehena, da iturria eta izpi kosmikoen iturri ere izan liteke. 2017ko irailaren 22an Hego Poloan dagoen IceCube behatokian energia handiko neutrino bat detektatu zuten eta blazar ezagun batetik etor zitekeela ikusi zuten. Osasuna Obesitatea duten pertsonek janariaren zaporearekiko sentikortasun baxuagoa […]
Txiste baten hasiera dirudi, baina ez da: Zer zerikusi dute metalek, haginek eta autismoak? JR Alonsoren Metals, teeth and autism Logikari jarraiki, atmosferaren karbono dioxido mailen igoerarekin baso masek uraren erabileraren efizientzia hobetuko lukete. Baina ez. Teresa Gimeno ikertzailearen Challenging predictions for the impact of elevated CO2 on eucalyptus woodlands Gainazal baten ezaugarriei buruzko informazio oso baliotsua lor daiteke gainazal […]
Nola lagundu dezake kimikak historiaurreko abeltzaintzaren inguruko ikerketan? Paleontologia bezalako diziplinek gure arbaso eta beraien bizi-ohiturak ezagutzeko aukera ematen digute; baina, hezurrak soilik aztertuz, zaila izaten da abeltzaintzaren ohitura primitiboen nondik norakoak ezagutzea. Kasu hauetan, paleontologoek beste ikerketa alorretan aritzen diren ikertzaileekin lan egin behar dute. Diziplinen arteko elkarlan horrek eraman du Asier Vallejo kimikaria euskal kostaldeetako leizeetan bizi ziren […]
Rebeca Sola-Llano Gaur egungo gailu teknologiko ugarietan ohikoa da materiak hibrido organiko-ez-organikoak aurkitzea hauen interes nabarmena dela eta propietate ezohiko eta bereziei esker. Izan ere, materiak hibridoak eskala nanometrikoan osagai organikoak eta ez-organikoak bateratzen dituzten materialak dira, eta beraz, bai batzuen eta bai besteen propietateak aldi berean azal ditzakete. Honek propietate berrien azalpena ere ekar dezake. Material hibridoak mota anitzekoak […]
Juan Ignacio Pérez eta Miren Bego Urrutia Geroari begira ———————————————————————————————————– Omega 3 gantz-azidoen kontsumoa ona da adimenerako. Horixe da zenbait ikerketak erakutsi dutena; gaur kontu ezaguna dela esan dezakegu. Ezaguna da, halaber, omega 3 gantz-azidoak oso ugariak direla gantz-eduki altuak dituzten itsas arrainetan. Esan bezala, kontu ezagunak dira horiek. Ondoren azalduko duguna, baina, ez da horren ezaguna. Dirudienez, eta duela […]
