Zientzia Kaiera — Kultura Zientifikoko Katedra

Kultura Zientifikoko Katedra

Zientzia Kaiera
  • Hasiera
  • Kultura Zientifikoko Katedra
  • Zientzia Kaiera
  • Harpidetu buletinera
  • Harremanetan Jarri

Matilde Montoya, zirujaua eta feminista iraultzailea duela 150 urte

2025/07/18

Dibulgazioa, Emakumeak zientzian

medikuntza

Matilde 1857ko martxoaren 14an jaio zen Mexiko Hirian; José María Montoya komandantea zuen aita, eta Soledad Lafraga ama. Ahizpa zendu zitzaionetik alaba bakarra izan zen, eta, amak animatuta, gazte-gaztetatik erakutsi zuen ikasteko interesa. Alabaina, bide horretan oztopoak jarri zizkioten txikitatik: […]

100 kontu ondo ezagutzeko zientzia

2025/07/17

Argitalpenak

dibulgazioa zientzia

Zientzia dibertigarria eta harrigarria izan daiteke, batez ere 100 kontu ondo ezagutzeko zientzia (2021) liburuan planteatzen den moduan. Zer da Unibertsoa? Zenbat bihotz dituzte olagarroek? Nola laguntzen diete narbalek ozeanografoei? Galdera bitxi eta jakin-mina pizten duten horiek eta beste asko […]

Amiantoa, beldurrezko istorioa

2025/07/16

Dibulgazioa, Kolaborazioak

osasuna teknologia

Nahikoa da amianto edo asbesto hitzak esatearekin askori —batez ere etxeberritze programetan agertzen diren etxejabeei— oilo-ipurdia jartzeko. Zuntz mineral hori Antzinarotik erabili izan da. Propietate oso ezagunak ditu; batzuk oso erabilgarriak dira, eta horregatik erabili izan da hainbeste, baina beste […]

Klima-aldaketaren giltzarri izan daitekeen izotz-alga erresilientea

2025/07/15

Dibulgazioa, Kolaborazioak

botanika klima-aldaketa

Klima-aldaketa dela eta, geroz eta lehenago heltzen dira urtero udaberriko lehen bero-egunak. Eguzkiaren indarrarekin, landare eta loreen hazkuntza gailendu egiten zaie gaineko elur eta izotzei, eta, horrek, bizkortu egiten du haien desagerpena. Efektu berbera du Groenlandia iluntzen duen pigmentazio iluneko […]

Hizkuntza indoeuroparren historiako katebegi galdua aurkitu dute

2025/07/14

Dibulgazioa, EHUko ikerketa

antropologia biologia hizkuntzalaritza

Hizkuntza indoeuroparrak 400etik gora dira, eta haien hiztunek munduko populazioaren ia erdia osatzen dute. Talde garrantzitsuak daude beren artean, hala nola germaniera, erromantzea, eslaviera, indo-iranera eta zeltera. Hizkuntza protoindoeuroparretik datoz denak. Historialariek eta hizkuntzalariek XIX. mendetik dihardute hizkuntza indoeuroparren jatorria […]

Asteon zientzia begi-bistan #540

2025/07/13

Zientzia begi-bistan

adimen_artifiziala animaliak kimika

Adimen artifiziala Hizkuntza eredu handiek (LLM, ingeleseko siglengatik) milaka milioi parametro dituzte eta gaitasun handiak, baina baliabide asko kontsumitzen dute. Horregatik, ikertzaile askok hizkuntza eredu txikiak (SLM, ingeleseko siglengatik) garatzen hasi dira: parametro gutxiago dituzten eredu arin eta eraginkorrak. Eredu […]

Ezjakintasunaren kartografia #548

2025/07/12

Dibulgazioa, Ezjakintasunaren kartografia

bioteknologia ingeniaritza kimika medikuntza mikrobiologia neurobiologia

Egun osoa maskoten artean ibiltzeak osasun-arriskuak ditu. Maskotak partekatzen badira, gainera, arriskutsua izan daiteke osasun publikoarentzat.Pet cafés and public health, new insights on bacterial resistance, Diogo Roque. Osasunerako arriskuez ari garela, zenbait janari prestatzeko egiten diren praktika batzuk ere arriskutsuak […]

Genetikaren gaurko mugarriak

2025/07/11

Dibulgazioa, Ekitaldiak

genetika

Genetikaren alorrean azken hamarkadetan emandako aurrerapenek gure bizitzetan eragin zuzena dute. Hainbat gaixotasun hobeto ulertzeko eta tratatzeko giltza izan dira geneetan gordetako mezuak deszifratzeko tekniken garapena eta genoma sekuentziazioa. Koldo Garcia Etxebarria biologoa eta genetikan doktoreak “Genetikaren gaurko mugarriak” hitzaldian […]

Animaliek pertsonek ikusten ditugun kolore berak ikusten dituzte?

2025/07/10

Gazte-galderak

animaliak zoologia

Ez da galdera erraza, pertsona guztiek ere ez baitituzte koloreak berdin “ikusten”. Adibidez, daltonismo motaren bat dutenek bereizmen txikiagoa daukate, baina, horrez gain, tonu gehienak desberdin ikusten dituzte. Beste muturrean tetrakromatak daude: 100 milioitik gora tonalitate bereizteko gai dira, jende […]

Lanolina eta biomarkatzaile arkeologikoak

2025/07/09

Dibulgazioa, Kolaborazioak

kimika

Lanolina animalia-jatorria duen argizaria da, zenbait ugaztunen sebo-guruinek ekoizten dutena. Sebo-guruinak erdiko dermisean kokatzen dira eta lipidoz beterik dauden zelulek osatzen dituzte. Guruin horiek ile-folikuluetara jariatzen dute seboa. Seboaren funtzio nagusia azala eta ilea lubrikatzea da, babes-funtzioa betez. Ardien kasuan […]
Hurrengoa
  • 1
  • 2
  • …
  • 422

Harpidetu e-mail bidez

Eskerrik asko!

Ondo batu zara harpidedun zerrendara.

Hurrengo ekitaldiak

Bilbo Zientzia Plaza 2025

Aurten ere, Bilbo zientzia-dibulgazioaren hiriburu bilakatuko da irailean.17tik 30era, zientzia protagonista izango duten hitzaldiekin, erakusketekin, tailerrekin eta ikuskizunekin itzuliko baita Bilbo Zientzia Plaza (BZP). Zortzigarren edizio honetako plater nagusia Naukas Bilbao izango da, aurten bere 15. urteurrena ospatuko duena eta Euskalduna Bilbao zientziaz eta umorez beteko duena irailaren 19an eta…
2025ko irailaren 17a — 2025ko irailaren 30a
Bidebarrieta Kulturgunea, Bizkaia Aretoa - EHU eta Euskalduna Bilbao
Bilbo

Kategoriak

  • Animalien aferak(119)
  • Argitalpenak(363)
  • COVID19(28)
  • Dibulgazioa(3218)
  • Zientzia eta Teknologiak 50 urte(23)
  • Dozena erdi ariketa eta datu interesgarri(92)
  • EHUko ikerketa(391)
  • Ekitaldiak(59)
  • Emakumeak zientzian(298)
  • Eta?(12)
  • Ezjakintasunaren kartografia(535)
  • Gazte-galderak(7)
  • Gaztezulotik(12)
  • Gogo Elebiduna(10)
  • Ikasleen begietatik(16)
  • KF-FQ 50. urteurrena(3)
  • Kiñuren begirada(32)
  • Maiz egiten diren galderak(13)
  • Quanta Magazine(46)
  • Tokian tokiko(20)
  • Zientzia begi-bistan(542)
  • Zientzialari(179)
  • Zientziaren historia(93)

Etiketak

animaliak antropologia argitalpenak arkeologia artikuluen bilduma astrofisika astronomia bideoak biokimika biologia eboluzioa Ekaia aldizkaria ekologia ekonomia emakumeak filosofia fisika genetika geologia historia hizkuntzalaritza ikerketa informatika ingeniaritza ingurumena itsasoa kimika klima-aldaketa laburpena mapping_ignorance matematika materialak medikuntza mikrobiologia neurologia neurozientzia osasuna paleontologia psikologia soziologia teknologia zientzia zientzialariak zientziaren_historia zoologia

Beste proiektu batzuk

Cuaderno de Cultura Científica

PCSK9, sospechoso habitual

  La proteína PCSK9 (del inglés Proprotein Convertase Subtilisin/Kexin type 9) es miembro de una familia de proteínas llamadas proproteínas [...]
PCSK9, sospechoso habitual

Mujeres con ciencia

María Teresa Dova, la física argentina que colaboró en la creación de “la máquina de Dios”

Sus contribuciones a la física de altas energías, a través de su participación en la creación de la “máquina de [...]
María Teresa Dova, la física argentina que colaboró en la creación de “la máquina de Dios”

Mapping Ignorance

Unlocking the universe’s hidden light: The COCOA Telescope

Deep in the heart of exploding stars and colliding neutron stars lies a hidden light we’ve barely glimpsed — gamma [...]
Unlocking the universe’s hidden light: The COCOA Telescope

Informazioa

Zientzia Kaiera

Zientzia Kaiera

Guneko orrialdeak:

  • Kultura Zientifikoko Katedra
  • Zientzia Kaiera
  • Harremanetan Jarri

Jarrai gaitzazu:

  • Bluesky
  • Twitter
  • Facebook
  • RSS

Argitaratzailea:

Kultura Zientifikoko Katedra
Kultura Zientifikoko Katedra
Euskampus Fundazioa
Euskampus Fundazioa

Babeslea:

Eusko Jaurlaritza - Lehendakaritza
Eusko Jaurlaritza - Lehendakaritza

UPV/EHUren Kultura Zientifikoko Katedraren bloga — ISSN 2445-3897 — Bilbon editatua

© 2025 Zientzia Kaiera bloga Aitortu-EzKomertziala-LanEratorririkGabe 4.0 Nazioartekoa Baimen baten mende dago

BlueskyTelegramMastodon