Zientzia Kaiera — Kultura Zientifikoko Katedra

Ozeanoen, atmosferaren, lurrazalaren, kriosferaren, biosferaren eta klimaren jokaera gaur egun ez da oraindik formalki bizitzen ari garen eta duela 11.000 urtetik baino gehiagotik ezaugarritu duen garai geologikoko (Holozenoa) bera. Gizakiak Lurra aldatu du. Gure planetaren garapen geologikoa hainbeste alda dezakegula […]

Argi dago zenbait informazio edukitzea legez kanpokoa dela. Izan ere, jendearen duintasun edo intimitatearen kontrako informazioa duzularik edo estatu-sekreturen baten aditu zarelarik harrapatzen bazaituzte, informazio hori edukitzea legearen kontrakoa bada, zigor bat (isun txiki bat edo zenbait urte kartzelan, informazioaren […]

Asteon zientzia begi-bistan igandeetako gehigarria da. Astean zehar sarean zientzia euskaraz jorratu duten artikuluak biltzen ditugu. Begi-bistan duguna jaso eta laburbiltzea da gure helburua. Arkeologia Aste honetan Zientzia Kaieran, harri-industriak historiaurreko gizakiari buruz ematen dituen jakintzen inguruan egin zaio elkarrizketa […]

“Ni”a zer den definitzeko berebiziko garrantzia du Teseoren itsasontziaren istorioak (The ship of Theseus) eta, beraz, psikologiarentzat garrantzia du. Pertzepziozko jarraikortasuna irtenbide erraza da, baina ez dio oinarrizko arazoari irtenbidea ematen: zelan izan dezake zerbaitek jarraikortasuna, baldin eta bere oinarri […]

Harri-industria edo industria litikoa lehenengo gizakiek erabiltzen zituzten harri tresneriari egiten dio erreferentzia. Harriak elkarren kontra kolpatuz, aho zorrotzak zituzten tresnak sortzen zituzten, biziraupenerako beharrezkoak ziren giza jarduera desberdinak burutzeko, hala nola, haragia moztu edo larrua eta egurra landu. Lehenengo […]

Autismoaren espektroaren nahastea jokabidean definitutako garapen neurologikoaren desoreka da. Bi sintoma dira bere bereizgarri nagusi: batetik, urritasun soziala; bestetik, mugimendu errepikakorrak eta murriztaileak. Autismoa garatzen duten haurren ezaugarririk ohikoena urritasun soziala da, eta hau komunikazio berbalean zein ez berbalean ere […]

UPV/EHUko Zoologia eta Animalien Biologia Zelularreko Saileko lan batek, IRECeko eta Michigan Estatuko Unibertsitateko ikertzaileekin batera, mahastietan bizi ohi diren hegaztietan eta ugaztunetan mahastien modernizazioak duen eragina aztertu du, eta egiaztatu du espezie desberdinak daudela mahasti tradizionaletan eta besorakoetan, eta […]

Etorkizun distopiko batean, gizateria, jakin gabe, preso dago errealitate simulatu batean, Matrix batean. Errealitate hori makina adimendunek sortu dute, gizakia ohartu gabe egon dadin, haien gorputzak energia iturri modura erabiltzen duten bitartean. Horixe zen Matrix filmaren oinarria, 1999an wachowskitarrek sortu […]

Osaketa kimikoan abiatuta, astronomo talde batek kalkulatu du Eguzkiaren antzekoak diren izarren laurden batek planetaren bat ‘irentsi’ izanaren zantzuak erakusten dituela. Ohiko irudia da unibertsoari buruzko dokumental eta erreportajeetan: astro batek bestea irensten duenekoa. Irudi harrigarriak dira, zalantza izpirik gabe […]

Asteon zientzia begi-bistan igandeetako gehigarria da. Astean zehar sarean zientzia euskaraz jorratu duten artikuluak biltzen ditugu. Begi-bistan duguna jaso eta laburbiltzea da gure helburua. Emakumea zientzian Aste honetan Zientzia Kaieran, genero-arrakalaren inguruko artikulu bat izan dugu, lanaren eta bizitza pertsonalaren […]