Resveratrolak eta pterostilbenoak gantz-metaketa murrizten laguntzen dutela frogatu du Ana Gracia Jadraquek.

Mahatsetan eta ahabietan aurki daitezkeen konposatu fenolikoak dira resveratrola eta ptrostilbenoa eta gorputzeko gantz-metaketa prebenitu dezakete. Gantz metaketan efektua duten DNAren metilazioan (metilo taldea gehitzea) eta mikroRNAetan aldaketak eragiten dituzte molekula hauek.
Bi alor aztertu ditu ikerketak: Gantz ehunean triglizeridoen metaketan DNA metilazioan resveratrolak eta pterostilbenoak izan […]

Uxue Razkin
Astrofisika
UPV/EHUko Zientzia Planetarioen taldeko kideek Haumea –Neptunoren orbitatik haragoko gerrikoan dauden lau planeta nanoetatik ezezagunena– aztertzeko parada izan dute. Hori egin ahal izateko izar-estaltze bat aprobetxatu dute. Behatze horrek jakitera eman ditu planeta nanoaren forma, tamaina eta bestelakoak. Adibidez, uste zutena baino handiagoa dela frogatu dute, eta ez hain trinkoa. Eguzkiaren inguruan orbita bat osatzeko 248 […]

Autismoaren oinarri genetikoak apurka-apurka eta zailtasun handiz argitzen ari dira. Agian zailtasun hau ematen ari da oinarri genetiko horiek ez daudelako ohikoa den tokian. Jose Ramon Alonsok azaltzen digu: Postzygotic mutations in autism.
Eguzki-babesleak disruptore endokrinoak izan daitezkeen frogak pilatzen ari dira. Eta ez ditugu soilik gure gorputzean erabiltzen, ingurumenarekin partekatzen ditugu. Sergio Lainezek argitzen digu guztiau: […]

Angelman izenez ezagutzen den sindromea gene batean emandako alterazio baten ondorioz sortzen den gaitz neurologiko kronikoa da. Gaixotasun arraroen multzoan sailkatua dago, izan ere, 20.000 pertsonatik 1ek pairatzen duela uste da eta buruko atzerapena, egoki mintzatzeko ezintasuna, oreka arazoak eta krisi epileptikoak bezalako asaldurak eragiten ditu, besteak beste. Sindromea duten pertsonen ezaugarririk deigarriena, ordea, beraien izaera alai eta irribarretsua da. […]

Juan Ignacio Pérez eta Miren Bego Urrutia Janaria
———————————————————————————————————– Neguko egunetan, kanpoan hotza egiten duenean, eskua leiho batera hurbiltzen badugu, hoztu egiten dela sumatuko dugu. Leihoaren eta eskuaren artean dagoen airea, ordea, ez dago hotz, gelako airea baita. Beraz, leihora hurbildu arte ez badugu eskuan hotzik sumatu, horrek esan nahi du ez dela airea izan eskugaina hoztu duena. Hau da, […]

Juanma Gallego Ozeano Barean erabiltzen diren hizkuntzen analisi batean oinarrituta, ikertzaileek ondorioztatu dute gramatika hiztegia baino ezegonkorragoa dela: orain arte hizkuntzalariek uste zutenaren kontrakoa, hain justu.
Hizkuntzen jatorria eta bilakaera ikertzerakoan, hizkuntzalari gehienek premisa batetik abiatu ohi dira: lexikoa azkar aldatzen da, baina atzean dagoen gramatikaren egitura askoz egonkorragoa da. Hilaren hasieran PNAS aldizkarian argitaratu duten ikerketa baten arabera, […]

Ziortza Guezuraga Bi lurrikara bortitz izan dira Mexikon bi astetan, Tehuantepecen eta Pueblan. Eta bigarrena, gainera, herri horrek inoiz jasandako lurrikararik kaltegarrienaren egun berean, 32 urte beranduago. Lurrikarak ez dira fenomeno arrotzak Mexikon, Ozeano Bareko Su Eraztunaren parte izaki, lurrikarak eta sumendi erupzioak ohikoak dira.
Rivera eta Cocos izeneko bi plaka ozeanikoen mugimenduaren ondorio dira bai lurrikarak, baita sumendi […]

Tenperatura-aldaketa izaten da normalean klima-aldaketaren alderdirik aipatuena. Hala ere, hau ez da bakarra. UPV/EHUren Landareen Biologia eta Ekologia Sailean egindako ikerketa batek erakutsi du ur-mailaren aldaketak ere kontuan hartu beharreko alderdia dela.
Euskal Herriko Unibertsitatean garatu den ikerketa batek erakutsi du ur-eskasiak eta eukalipto-plantazioek ur-sistemen metabolismoa asaldatzen dutela mundu mailan, sistema horien metabolismoa aldatzen dutela.
Aingeru Martinez ekologoak azaldu […]

Uxue Razkin
Nobel sariak
Aste honetan banatu dira Kimika, Medikuntza eta Fisikako Nobel sariak eta horien berri Elhuyarrek eman digu. Kimikakoari dagokionez, JacquesDubochet, Joachim Frank eta Richard Henderson zientzialariak saritu ditu 2017an, biomolekulen egitura aztertzeko kriomikroskopia elektronikoa garatzeko egin duten lanagatik. Izan ere, haiek garatutako kriomikroskopia elektronikoak izoztu egiten ditu erdi-mugimenduan dauden molekulak eta ikusgai bihurtzen ditu.
Fisika alorrean […]

Material genetikoaren funtzionamenduaren eta egituraren oinarri-oinarrizko ezaugarriak ari gara ezagutzen oraindik ere. Kromosomen oinarri substantzia den kromatinaren egitura, esaterako. Artikulu hau prestatzeko, alor honetako bi ikertzaile garrantzitsuenekin izan zuen elkarrizketa Dani Morenok: How is chromatin structured?
Loreek usaina dute. Landareek, orokorrean, usaina dute. Zelan askatzen dute, baina, usain hori? Dirudien baino konplexuagoa da. Daniel Marinok azaltzen du How do flowers […]