Nanopartikula bigunen tamaina eta elastikotasunaren arteko zer erlaziok baimentzen duen translokazioa zehaztu du ikerketa batek.
Nanopartikula sintetiko bigunen translokazioa izan dute ikergai, haiek baino txikiagoak diren nanoporo edo nanozirrikituak zeharkatzen dituztenak, zehazki. Nanopartikula sintetiko bigunen tamainaren eta elastikotasunaren arteko erlazioa definitzen duen lege baten eredua egin eta formulatu dute. Erlazio horrek egiten du posible, adibidez, nanopartikula handi batzuek haiek […]

Uxue Razkin
Genetika
Txinako Zientzia Akademiako ikertzaileek sexu bereko saguetatik kumeak sortu dituzte. Gainera, kume osasuntsuak jaio dira eta helduaroan normaltasunez ugaltzeko gai direla ikusi da. Zientzialarien arabera, ikerketaren helburua ez da, inolaz ere, halako teknikak gizakiekin erabiltzea, anormaltasun-arriskua handiegia baita, baizik eta ugaztunen ugalketa nolakoa den hobeto ezagutzea.
Zergatik ikertzen dira gene batzuk beste batzuk baino gehiago? […]

Herbarioak, XVI. mendearen amaieran egiten hasi zieren landare bildumak, iraganera biadaiatzeko eta gaur egun garrantzitsua den informazioa biltzeko tresna bilakatu dira. Daniel Marinoren artikulua: The power of herbaria: a time machine for plant biology research.
Gene gutxi batzuk lirateke gizakiak gehien bizi diren primateak izatearen arduradun. Rosa García-Verdugoren 25 genes to make humans long-lived primates
Lehen mailako inplikazio teknologikoak […]

Uxue Razkin Zentzumenak alor askotan izan dira ikergai. Horien hierarkia ere ezaguna da; garrantziaz mintzo bagara ikusmena beti zerrenda guztietan lehenengoa da eta usaimena, berriz, azkena. Bost zentzumenen artean, usaimenari ia ez zaio erreparatzen. Halere, badira horren garrantziaz jabetu direnak ere. Literaturan esaterako, Patrick Süskindek idatzitako Perfumea eleberriaren protagonistak usaimenaren bidez hautematen du mundua, besteek baino garatuago duelako zentzumen hori. […]

Ana Boyano, Juan Luis Osa, Unai Fernandez-Gamiz, Leyre Torre, Faustino Mujika Orokorrean, material konpositeak bi fase edo gehiagoz osatutakoak dira. Ezaugarri mekanikoak garrantzitsuak direnean, material konpositea bere ezaugarri mekaniko espezifikoak osagaiek banaka dituztenak baino hobeak izan daitezen diseinatzen da.
Materialaren fase bat ez-jarraia izan ohi da, zurrunagoa eta erresistenteagoa eta errefortzua deritzo. Ahulagoa eta deformagarriagoa den faseari matrizea deritzo. Material […]

César Tomé López 1833an Robert Brown botanikariak deskribatu zuen landareen zelula-ehunetan beti-beti zegoela pikor-egiturako gorpuzki bat, berak nukleo izendatu zuena. Hurrengo mende erdian zehar, mikroskopioetan eta tindatze-tekniketan egindako hobekuntzek ahalbidetu zuten gorpuzki horren edukia argitzea, “hari nuklearren” bilduma batez osatutakoa baitzen.
Ondorioztatu zen hari horiek espirema izeneko hari handiago baten hausturagatik sortzen zirela; haustura hori zelula zatitzeko prestatzen zen unean […]

Juanma Gallego 300 kilometroko diametroa besterik ez duen objektu berria aurkitu dute astronomoek, eta Iratxoa ezizena eman diote. Bederatzigarren planeta ospetsuaren adierazle izan litekeela iradoki dute astronomoek.
The Goblin edo Iratxo izena jarri diote 80 unitate astronomikora (UA) behatutako objektu berriari, 2015. urteko urrian, Halloween baino egun batzuk lehenago aurkitua izan zelako. Izena, noski, behin behinekoa da. Momentuz, objektuak […]

Naiara Barrado eta Itziar Garate Oso ezaguna da 8 planetek osatzen dutela Eguzki-sistema, baina planetak ez ezik badaude beste objektu gehiago Eguzki-sisteman. Adibidez, Marte eta Jupiterren artean asteroide gerrikoa dago. Bertan, Zeres planeta nanoa aurki dezakegu. Neptunotik haratago objektu transneptuniano ugari daude baita. Bertan daude gaur egun ezagunak diren beste 4 planeta nano: Pluton, Eris, Makemake eta Haumea.
Azken hau […]

Fenomeno fisiko oso ezberdinak deskribatzeko erabiltzen diren eredu matematiko sofistikatuak Rabiren eredu kuantiko errazaren barnean daudela egiaztatu du ikerketak.
Algoritmo arrunt baten bidez, oso ezberdinak ziruditen hainbat eredu matematikoren arteko erlazioa aztertu du ikerketak, informazio kuantikoaren prozesamendua azkartzeko helburuarekin.
Komunikazioen eta ordenagailuen iraultza ekarri du mekanika kuantikoak: algoritmo askoz azkarragoak eta seguruagoak erabiltzen dira informazioaren transferentzian. Rabiren eredu kuantikoa sistema […]

Uxue Razkin Klima-aldaketa
IPCCren txostena aurkeztuta, ugariak izan dira klima aldaketari buruzko iritziak. Txosten horrek berriro jarri du agerian klima aldaketari aurre egiteko premia Sonia I. Seneviratne IPCC Klima Aldaketari Buruzko Gobernu Arteko Taldeko kidearen arabera. Haren irudiko, oraindik ez da berandu egoera aldatzeko. Adibideak ematen ditu: “Energia berriztagarrietarako trantsizio azkarra egin behar da, erregai fosilak ordezkatuta. […]