historia
Etiketen artxiboa 108 artikulu
Txantxa baten itxura eduki nahi duen esaera bat dabil zientzialarien artean: zientzia-artikulu baten titularrean galdera bat agertuz gero, erantzuna ezezkoa izango da. Logika handia duen itsasargia da zientzia komunikazioaren ur gatazkatsuetan nabigatzerakoan hondoa ez jotzeko. Agerikoa da egileek titular horretan […]
Einstein Euzkadin
Einstein Euzkadin. Gerraurreko zientzia eta goi mailako kultura euskaraz liburuak, besteak beste, 36ko gerra aurreko zientzia testuak biltzen ditu. Argitalpena Karmele Artetxe ikertzaile eta irakaslearen doktorego-tesian oinarritzen da, bertan euskarazko produkzio zientifikoaren argazki bat egitea eta prozesu horren deskribapen orokor […]
Quantum
Albert Einstein, Niels Bohr eta beste zenbaiten nortasunen berri ematen du liburuak, drama, tragedia, irrika, ustekabeko gertaerak, ekintza heroikoak eta abar uztartuz. Ez da eduki zientifikoko edo dibulgazio zientifiko hutseko liburua, publiko zabal batentzako modukoa baizik, mekanika kuantikoari buruz informazio […]
Patatekin, mesedez
Hain da polifazetikoa ezen lorategi-landare moduan ere erabili izan den. Areago: izatez, Europara heldu zenean lorategi-landare eta bazka-landare gisa erabiltzen zen. Eta ez pentsa beti izen ona izan duenik. Ezta hurrik eman ere. Izen eta ospe txarrak, benetan kaskarrak, izan […]
Kiñuren begirada: gatza
Mahaiko gatzak, sodio kloruroa (NaCl) izenekoak, gure zentzumenak pizten dituen zapore gazia du. Egunean 2-3 gramoko dosia gomendatzen da, eta 6 gramora iristea ariketa bizia egin ondoko egunean. Baina mineral honen presentzia ez da gure sukaldeetara mugatzen, neguan ohikoa baita […]
Errezeta egiteko osagaiak: mahatsondoa
Basamahatsondoak (Vitis sylvestris) Anatoliakoak eta Kaukasokoak dira. Bertan hasi zen mahastizaintza eta Mediterraneoan zehar zabaldu zen, Estatu Batuetako Purdue Unibertsitateko Jules Janicken arabera. Mahatsaren haziak aurkitu dira Europako historiaurreko aztarnategietan eta, zehazki, Grezian, Balkanetan, Italian, Suitzan, Alemanian eta Frantzian. Basamahatsondoa […]
Asteon zientzia begi-bistan #428
Emakumea zientzian Otsailaren 11 Neska eta Emakume Zientzialarien Nazioarteko Eguna ospatu zen. Honen harira, unibertsitatea.net webgunean 110 euskal emakume ikertzaileen elkarrizketak bildu dituzte. Hizkuntzalariak, kimikariak, astrofisikariak, psikologoak, biologoak… esparru ugarietako ikertzaileen lanen berri eman dute atal horretan. Frances Chick Wood […]
Hiparkoren mapa astronomikoa azaleratu da
Zorionekoak zenbaitetan irakasle batzuek jartzen dituzten atazak. Orain ezagutzera eman denez, une berezi horietako bat duela hamarkada bat gertatu zen: 2012an Cambridgeko Unibertsitateko Peter Williams Bibliaren ikertzaileak ikasleei udan eskuizkribu bat arakatzeko eskatu zien: Codex Climaci Rescriptus izeneko testu erlijiosoa […]
Errezeta egiteko osagaiak: tomatea (I)
Tomatea Europara iritsi zenean, haren fruituek belladonnarenak ekartzen zituzten gogora eta, gainera, heldu gabe zeudenean, toxikoak ziren, tomatina alkaloidea zeukalako. Horregatik, otso-melokotoi esaten zitzaien. Fruituak gaur egungo dietetarako ezin hobeak diren zenbait osagai ditu: mineralak, hala nola potasioa, fosforoa eta […]
Kiñuren begirada: diapasoia
Almudena Martin Castro fisikari eta musikariak diapasoia aurkeztu digu artikulu baten. Haren esanetan diapasoia gero eta gutxiago ikusten den gailu bat da. Kontzertuetan ea ez da erabiltzen afinagailu digitalak ditugunetik. Baina zer da diapasoia eta zein da bere historia? Diapasoia […]