medikuntza Archives - Zientzia Kaiera

Azido klorhidrikoa (HCI) salfuman izenarekin ezagutzen dugu gehienok eta honek hainbat aplikazio ditu eguneroko bizitzan: etxea garbitzeko produktuetatik hasi eta erabilera industrial amaigabeetara (hodiak libratzeko, inkrustazioak kentzeko, materialak fabrikatzeko…). Egunero, 1,5-2,5 litro urin gastrikoa (gehienbat urez, HCIz, digestio entzimez eta […]

Arkeologia Hizkuntza baskonikozko idazkunik zaharrena aurkitu du Aranzadik Arangurenen, Nafarroan, K.a. I. mendekoa den esku baten formako brontzezko xafla baten. Irulegiko eskua izendatu dute eta lau lerroko inskripzio bat dauka grabatuta hizkuntza baskonikoan. Lehen hitza sorioneku gisa transkribatu daiteke euskarara […]

Minbizia faktore askoren mendeko gaixotasuna da, eta, gainera mota askotako minbiziak daude. Garrantzitsua da minbizia izateko arrisku-faktoreak zein diren identifikatzea: populazio-taldeak aztertzen dira, eta alderatu egiten dira minbizia dutenen eta ez dutenen ezaugarriak; hala, ondorioztatzen da minbizia daukaten pertsonek probabilitate […]

Medikuntza Isabella Leitch XIX. mendeko nutrizionista feminista bat izan zen, eta ugaztun-jaioberrien pisuaren eta haien amen arteko lotura aztertu zuen. Aberdeenen jaio zen, Eskozian, eta 1911n Matematikan eta Filosofia Naturalean graduatu zen ohoreekin. 1923an, aldi baterako liburuzain-lana aurkitu Rowett Ikerketa […]

Leitch 1890ean jaio zen Peterhead arrantzale-herrian, Aberdeenen, Eskozian. Aita herriko postaria zen eta familiak jarrera irekia eta aurrerakoia zuen emakumeen heziketaren inguruan; izan ere, Leitch eta haren hiru ahizpak eskolara eta gero unibertsitatera joan ziren, eta garai hartan oso emakume […]

Gaixotasun horietako bat Alagille sindromea da. Herentziazko gaixotasun horren ezaugarria behazun-bideen alterazioa da, beste malformazio batzuekin lotuta, hala nola alterazio kardiologikoak, oftalmologikoak, giltzurrunetakoak eta ornoetakoak. 1993an, gaixotasun hori aztertzeko talde bat sortu zen Estatu Batuetan, Alianza Alagille Global. Talde horren […]

Geografia Isabella Bird esploratzaile, idazle eta naturalista Yorkshire-n jaio zen 1831n. 19 urte zituela bizkarreko tumore bat kendu zioten eta sendagileek itsas bidaia bat egitea gomendatu zioten. Lehen bidaia hartan bidalitako gutunez baliatu zen bere lehen liburua argitaratzeko, The Englishwoman […]

Isabella Birdi buruz ari gara. Yorkshire-n jaio zen 1831n. Txikitatik oso gogoko izan zituen botanika, natura eta irakurketa. Bird urte gutxirekin hasi zen idazten, eta, 16 urte baino ez zituen merkataritza askearen aldeko lehen panfleto bat idatzi zuenean. Harrezkero, artikuluak […]

Lan-eremuan, detektatu daitezken osasun-arazoak, eskala txikiagoan, dagokion biztanleriaren arazoen isla dira. Horregatik esku hartzeko eremu interesgarri gisa aurkezten da, bai arriskuen prebentziorako, bai osasuna sustatzeko. Testuinguru horretan UPV/EHUko langileen osasun-ohiturak aztertzeko ikerketa abiatu genuen. Langileen pisua, gorputz masa indizearen bidez […]

Astronomia NASAk baieztatu duenez, DART espazio-ontziak lortu du Dimorphos asteroidearen orbita aldatzea. Zundak emandako kolpearen eraginez, 32 minutu laburtu da asteroidearen orbita Didymos asteroide handiagoaren inguruan. Asteroide hau Lurretik 11 milioi kilometrora dago. NASAko zientzialariek espero zuten gutxienez 73 segundoan […]

Hurrengo ekitaldiak

“Zientziaren ertzetik” hitzaldi-solasaldien zikloa

Zientziaren ertzetik zientzia-dibulgazioan oinarritzen den hitzaldi-solasaldiaren zikloa da. Durangoko Bizenta Mogel Bibliotekak eta EHUko Kultura Zientifikoko Katedrak antolatu dute eta urritik martxora bitartean hilabetero hitzaldi bat eskainiko da. Hitzaldiak Durangoko Liburutegiaren hirugarren solairuan izango dira, arratsaldeko 18:30ean. Zientziaren ertzetik gertuko eta gaurkotasuna duten gaiak hurbildu eta azaltzea du helburu, orain…

2022ko urriaren 7a — 2023ko martxoaren 10a

Bizenta Mogel Biblioteka

Komentukalea, 8, Durango

Nola lortzen da energia olatuetatik?

Energiaren gaia azken urteetako eztabaidagai nagusietako bat bilakatu da. Izan ere, beharrizan energetikoei aurre egiteko erronkak energia-iturri ezberdinen inguruko ikerketa bultzatu du. Zabalkunde handiagoa izan duten energia lortzeko beste bide batzuekin alderatuz itsasoko olatuetatik eratorritakoek, agian, oihartzun gutxiago izan dute. Hala ere, itsaso zabalean zein kostaldean abian jarritako ekimen eta…

2022ko abenduaren 14a

Bidebarrieta Liburutegia

Bidebarrieta kalea, 4, Bilbo

Hitzaldia: “Kozinatzeak egin gintuen gizaki”

Gizakien eboluzioaren gakoak eta inflexio puntuak zehaztea eta ulertzea ikerkuntza arloan behin eta berriro errepikatu den helburua izan da. Une garrantzitsu horien artean bat aipatu da azken urteetan eta planteatu da eboluzioaren gako hori elikagaiak kozinatzean emandako urrats ebolutiboarekin lotura estua daukala. Izan ere, gordin dauden elikagaiak jatetik prestatutakoak jaten…

2022ko abenduaren 16a

Bizenta Mogel Biblioteka

Komentukalea, 8, Durango