Archivo de Etiquetas:: medikuntza

Uxue Razkin
Astronomia
Astronomia alorrean bi albiste garrantzitsu izan ditugu. Lehenik, Lurraren tamainako planeta bat aurkitu du NASAk. “TOI 700 d” izena du eta ehun argi urtera dago. Datu esanguratsu bat horren harira: bizitza izateko ezaugarriak dituen planeta bakarra litzateke bere sisteman. Bigarrenik, Europako Espazio Agentziak (ESA), Hubble teleskopioaren bidez, Rubin galaxia ageri den irudi bat argitaratu du, “Hurbileko […]

Uxue Razkin
Biologia
Lehoiak baino beldur handiagoa ematen du liztor esmeraldak (Ampulex compressa): gai da labezomorroen gaineko kontrola hartzeko, drogatzeko, eta, oraindik bizirik dagoela, kumearentzako bazka bihurtzeko. Horretarako pozoia erabiltzen du. Tragedia hiru ekintzetan: lehenengo ziztada, toraxean. Horrek balio du labezomorroa geldiarazteko eta biktima lasaitzeko, bigarren ziztada zehatzagoa izan dadin. Behin pozoituta dagoela, aurretik prestatu duen habia batera eramaten […]

Izaskun Alvarez Meaza, Enara Zarrabeitia Bilbao, Itziar Martinez de Alegria Mancisidor, Itsaso Otaño Michelena Medikuntza aplikazioetara bideratutako fabrikazio gehigarriak (MABIFAG) osasun-industria erabat eraldatzeko gaitasuna dauka, eta horrek zientzia eta teknologia munduan hazkunde nabari bat egotera eraman du.
Additive manufacturing edo fabrikazio gehigarria hiru dimentsioko (3D) ereduko datuetatik abiatuta objektuak eraikitzeko prozesuan datza eta materiala kentzean oinarritzen diren metodologiak ez […]

Ana Galarraga / Elhuyar Zientzia Europako Gastroenterologia Elkarteak (UEG) ikertzaile gazte nabarmenei ematen dizkien sarietako bat lortu du Matxus Perugorria Montielek. Rising Star Award izena dute sari horiek, eta bultzada handia ematen diete eskuratzen duten gazteei. Hala onartu du Perugorriak: “Ez dute dirurik ematen, baina bada egiten duzun lanari aitortza bat. Gustura hartzen da, nola ez”.
Lan asko eginda eta […]

Uxue Razkin
Osasuna
Badirudi lo egiten dugunean, gure gorputza ere gelditu egiten dela. Bada, jakina da hainbat prozesu garrantzitsu gertatzen direla lo gauden bitartean. Horietako bat da hezur-ehunak berritzen direla. Ikerketa batean ondorioztatu dute lo gutxiegi egiteak hezurren mineral-dentsitatea txikitzen eta osteoporosia izateko arriskua handitzen duela, menopausia ondoren. Elhuyar aldizkarian aurkituko dituzue xehetasunak. Psikologia
Luis Fernando Lopez Martinez psikologoa […]

Minbiziaren biomarkatzaileak lagungarriak dira minbizia motak hobeto sailkatzeko, tratamendu pronostikoa ona edo txarra den jakiteko eta, kasu batzuetan, tratamendu berriak sortu ahal izateko.
Minbizia ahalik eta hoberen ezagutzea oso lagungarria izan daiteke gaixotasunaren diagnostikoa eta tratamendua hobetzeko. Hala, minbiziaren biomarkatzaileen xehetasunak eta ikerketa-arlo honen erronkak hobeto ezagutzeko, Gorka Larrinagarekin, UPV/EHUko Medikuntza eta Erizaintza Fakultateko ikertzailearekin, hitz egin dugu.
“Zientzialari […]

Ana Galarraga /Elhuyar Zientzia Lide Arana Urbieta biokimikariari, neurri batean, etxetik zetorkion zientzian aritzea: “Familian zientzialari pila bat ditut: fisikariak, biologoak, kimikariak… Gaztetan, nire lagun askok ez bezala, ez neukan garbi zer ikasi nahi nuen, baina, nahita edo nahi gabe, zientziara jo nuen, eta pentsatzen dut horretan izango zuela eraginen bat ingurukoak ere horretan ibiltzea. Hala, Kimika ikastea erabaki nuen, […]

Uxue Razkin
Klima-aldaketa
Fridays for Future gazte mugimenduak nazioarteko greba antolatu zuen ostiral honetan; klima larrialdiaz ohartarazteko beste mugimendu bat izango genuke hauxe. NBE Nazio Batuen Erakundean hizpide dute aste honetan afera eta neurri zehatzak hartzea dute erronka. Antonio Guterres NBEko idazkari nagusiak ohartarazi duenez, 2015ean baino “okerragoa” da egoera. Berrian xehetasun guztiak.
Klima aldaketa euskal kostaldean izaten […]

Uxue Razkin
Medikuntza
Minbizi-zelula batzuek kimioterapiari aurre egiteko inguruko zelulak jaten dituztela aurkitu dute. Ikertzaileek uste dute energia lortzen dutela horrela, bizirik irauteko, eta tratamendua bukatu ondoren tumorea birsortzeko. Elhuyar aldizkarian irakur daitekeen moduan, jokabide hori laborategian hazitako minbizi-zeluletan eta saguen tumoreetan behatu dute. Gainera, ikusi dute biriketako eta hezurretako minbizi-zeluletan ere gertatzen dela. Osasuna
Ez da oso ohikoa […]

Uxue Razkin Genetika
Ez dago erlazio garbirik sexu bereko pertsonekin sexu-harremanak izatearen eta geneen artean, ikerketa batean ondorioztatu denez. Ikusi dute DNAk dituen milioika markatzaileren artean, bostek badutela lotura jokabide ez-heterosexualarekin, baina haien eragina oso txikia dela. Horrez gain, ikertzaileek berretsi dute sexu-zaletasunak eta jokabideak eredu bitarra eta heterosexuala gainditzen duela. Baduzue informazio gehiago Elhuyar aldizkarian Ingurumena
Suteak arriskuan jartzen […]