Uxue Razkin Biologia Josu Lopez-Gazpiok testu honetan dioen moduan, hil ondoren ere zientzia dago. Jakina denez, hil ostean, bihotzak odola punpatzeari uzten dio; odolak ez du zirkulatzen beraz grabitateak berak gorputzaren beheko aldeetara eramaten du. Biriken jarduera ere eten egiten da. Eta zelulei zer gertatzen zaie? Zeluletan dauden organuluak eta zakutxoak apurtu egiten dira. Horren ondorioz, babestuta eta zelulatik […]
Uxue Razkin Ingurumena Montrealgo Protokoloak klorofluorokarbonoen ekoizpena debekatu zuen arren, azken urteetan gas horien isuri berriak atzeman dira. Nondik datoz baina? Nature aldizkariak eman du erantzuna: Txinan ozono geruzaren zuloaren eragile nagusi diren CFC gasen isuria mantentzen ari dira, modu ezkutuan. Zehazki, Txinaren iparraldean atzeman dute. Informazio osoa, Zientzia Kaieran. Osasuna Elikadura Osasuntsu Baterako Gida berritu du SENC Elikadura […]
Juanma Gallego Montrealgo Protokoloak klorofluorokarbonoen ekoizpena debekatu zuen arren, azken urteetan gas horien isuri berriak atzeman dira. Zientzialari talde batek gas horien arrastoa jarraitu du, eta jatorri bat identifikatzeko gai izan dira: Txinaren ipar-ekialdea. Ilea urdintzen hasia dutenek ondo gogoratuko dituzte 1990eko hamarkadaren erdialdean udako euliak hiltzeko erabiltzen ziren intsektizida pote handi horietan pixkanaka agertzen hasi ziren hitzak: “CFCrik gabe”. […]
Uxue Razkin Psikologia Aurrekoan Josu Lopez Gazpiok kontatu zigun gure bikotekidearen adimena gehiegi balioesteko joera dugula eta txakurrekin berdina egiten omen dugu, hau da, objektiboki dena baino handiagoa dela pentsatzen dugu. Hori argitzeko asmoz, Stephen Lea eta Britta Osthaus ikertzaileek zientzia-literaturaren analisi sakona egin dute. Ondorioei dagokienez, ikerketan ez da adierazten txakurrek aparteko gaitasun bereziak dituztenik antzeko beste […]
Nestor Etxebarria Kutsatzaileez hitz egiten dugunean gauza bat baino gehiago datozkigu burura eta bat ere ez ona. Egia esan, askok “kutsatzaile” eta “kaltegarri” edo “toxiko” berbak batera erabiltzen ditugu. Ideia hori, aldiz, zehaztu egin beharko genuke, kontua ez baita uste bezain sinplea izaten. Alde batetik, tokiz, neurriz edo maiztasunez ohikoak ez diren konposatuak hartzen ditugu kutsatzailetzat, hau da konposaturen bat […]
Uxue Razkin Ingurumena Haizea Ziarrusta Intxaurtza EHUko ikertzaileak frogatu du amitriptilina antidepresiboa, ziprofloxazin antibiotikoa eta oxibentzona ultramore-iragazkia arrainetan metatzen direla. Eta ez hori bakarrik, kutsatzaile horiek arrainen plasman, burmuinean eta gibelean albo-ondorioak eragiten dituztela ohartarazi du. Elhuyar aldizkarian topatuko dituzue gai honi buruzko xehetasunak. Aurreko astean Elhuyar aldizkariak jakinarazi zigun Pirinioetan atzeman dituztela airez iritsitako mikroplastikoak. Asteon Berriak […]
Uxue Razkin Psikologia Berriki Gignac eta Zajenkowski ikertzaileek egindako lanak frogatu duenez, bikotekidearen adimena ere gehiegi balioesten dugu. Horretaz gain, ikerketan adimenaren bateragarritasun subjektiboak eta objektiboak bikoteen egonkortasunean duen efektua aztertu dute. Orain arte egin dituzten ikerketetan ikusi dute bikotekidearen adimena garrantzitsua dela bikote-bilaketa etapan, modu kontziente edo inkontzientean. Irakur ezazue osorik Josu Lopez-Gazpiok ekarri digun gai interesgarria! […]
Uxue Razkin Astrofisika Lehen aldiz, gizateriak zulo beltz baten benetako irudia ikusi du. Planeta osoko zortzi irrati teleskopioz osaturiko sare bat erabili dute begi erraldoi bat osatzeko, Berrian irakur daitekeenez. Zulo beltz baten lehenengo argazkia egitea lortu du EHT teleskopioak. Munduan barreiatutako zortzi radioteleskopioren behaketa koordinatuari esker lortu dute M87 galaxian dagoen zulo beltzaren irudia jasotzea, Berrian informazioa […]
Uxue Razkin Mikrobiologia eta osasuna Albiste itxaropentsua ekarri digu asteon Juanma Gallegok: aurrenekoz, zientzialariak gai izan dira ulertzeko DNA suntsitzeko eta minbizia abiatzeko gai den molekula kartzinogeno baten portaera argitzeko, maila molekularrean. Oro har, bazekiten E. colli bakterioaren andui zehatz batzuek kolon eta ondesteko minbiziarekin harremana zutela, kolibaktina izeneko molekulak genotoxikoa sortzen dutelako. Ikerketan parte hartu duen […]
Juanma Gallego Atmosferan nitrogeno erreaktibo gehiago dagoen arren, landareetan gutxitzen ari da nitrogenoaren kopurua; zientzialariek uste dute horrek arazoak ekar ditzakeela elikadura segurtasunaren alorrean. Burua altxatu eta gorantz begiratu. Orain eskumara. Ezkerrera gero. Inguruan ikusten den gehiena nitrogenoa da. Egia esanda, ikusten ez den gehiena. Funtsean, nitrogenozko sopa batean murgilduta bizi gara Lurrean bizi garen izaki lehortarrok, baina gutxitan izan […]
