ekologia Archives - Zientzia Kaiera

Edward Osborne Wilson 2021eko abenduaren 26an hil zen. Agian, bera izan da azken mende erdiko biologorik garrantzitsuena. Wilson mirmekologiako munduko aditurik handienekotzat jotzen da. Mirmekologia inurrien azterketan datzan espezialitate zientifikoa da, baina Wilsonek intsektu sozial guztiak ezagutzen zituen, ez soilik […]

1969ko azaroaren 19an, CSS Hudson itsasontzia Halifax-eko (Eskozia Berria) portutik itsasoratu zen. Itsasontzi hau hainbat itsas zientzialariren etxe eta garraiobide izango zen aste batzuetarako; izan ere, CSS Hudson-ek Amerika kontinentea guztiz inguratu behar zuen historian lehen aldiz. Planktonak liluratzen zuen […]

Jarduera antropogenikoek sortutako kutsadurak mundu osoko itsas ekosistemei mehatxu egiten die etengabe. Kostaldeko ekosistemak bereziki kaltetuak izan dira, organismoen osasuna, biodibertsitatea eta ekosistemen funtzionamendua mehatxatzen dituzten isurketa kroniko eta isuri akzidental moduko gorabeherei aurre egiten baitiete. Testuinguru honetan, itsas baliabideen […]

Ikertzaile talde batek ohartarazi duenez, neguan errepideak garbitzeko erabiltzen den gatzak ingurumenean eta giza osasunean arazo ugari sortzen ditu. Arazoak ez du konponbide errazik, baina egoera arintzeko hainbat neurri proposatu dituzte. Elurteak datozenean, errepideetan sortzen diren zirkulazio arazoak konpontzen saiatzeko […]

Algen inbasioak ondorio garrantzitsuak ditu planetako kostaldean, itsas-komunitateen egituran eragiten baitu. Mediterraneoan 100 bat espezie inbaditzaile zenbatetsi dira. Horien artean aurkitzen da Caulerpa taxifolia espeziea. Caulerpa taxifolia alga berde tropikala da eta AEBtako kostaldean, Brasilgo itsasertzean, Karibean, Afrikako Ginea Golkoan […]

Txiste gisa pentsatu zen, mundu atomikoaren paradigma izatera pasa zen eta, objektu handiek ere badute? Macroscopic quantum entanglement Daniel Manzanorena. Polonia eta Bielorrusia artean baso bat dago, Europako baso primitiboen adibide dena. Birrintzeko proiektuak daude. Poland’s border wall will cut […]

Donella Meadows ingurumen-zientzialariak eta bere taldeak “Hazkundearen mugak” txosten famatua idatzi zuten 1972an, hazkundeak zituen muga garrantzitsuenak aipatuz (Meadows et al., 1972). Hogeita hamar urte geroago txostena berrikusi eta liburu berri bat argitaratu zuten, non argi uzten zuten berriro ere […]

Isolatuta, denetarik urrun deneko inpresioa eman dezake Antartikak. Baseek (zientifikoak eta bestelakoak) eta turismoak, baina, orotariko espezieen inbasioa sortzen ari dira. Invasive species are threatening Antarctica’s fragile ecosystems, Dana M Bergstromy Shavawn Donoghue. Espektro autistaren ulermenaren bila, hurbilketa anatomiko soila […]

Naturako soinuek eta, bereziki, txori-kantek, naturarekin dugun harremana eta konexioa mantentzen dute. Alabaina, mundu-mailako txori-populazioen murrizpenak iradokitzen du paisaia naturaletako ezaugarri akustikoak aldatzen ari direla. Susmo hori argitzeko asmotan, hainbat nazioarteko ikertzaile eta erakunde ornitologiko batu dira ikerketa bateratu bat […]

Historiaurretik, gizakiak lurra ustiatu du tresnak, armak eta eraikuntza materiala fabrikatzeko, harriak, zeramika eta metalak erauzita. Meatzaritza munduko lanbide zaharrenetako bat da eta, aurrerapen teknologiko asko egon arren, gizakiak oraindik ere mineralen mendekotasun handia du egunerokotasunean. Izan ere, zenbait mineraletan […]

Hurrengo ekitaldiak

Surfa eta zientzia: hitzaldiak, infografiak eta surf eskolak

“Donostia, Zientzia Hiria” proiektuak surfaren eta zientziaren arteko harremana aztertuko duen lehen ekimen batekin irekitzen ditu ateak: Surfa eta Zientzia. Surfa eta Zientzia urtarriletik apirilera bitartean egingo da eta hiru ardatz izango ditu. Alde batetik, eta hilean behin hitzaldi-ziklo bat egingo da. Zientziako eta surfeko pertsona ospetsuek hainbat ikuspegitatik aztertuko…

2022ko urtarrilaren 21a — 2022ko apirilaren 30a

Okendo Kultur Etxea

Nafarroa etorbidea, 7, Donostia

Darwinen eguna 2022: hizkuntzaz jabetzeko prozesua eta arau sozialak eboluzioan

Nolako garrantzia dute gizarte-arauek giza eboluzioan? Arrakasta bermatzen diote natur ingurunera zein gizartera egokitzeko prozesuari, ala oztopo izan daitezke? Nola gauzatzen dugu hizkuntza eskuratu eta ikasteko prozesua? Hauexek dira otsailaren 14an, Darwinen Egunaren hamaseigarren edizioan erantzuna izango duten galderetako batzuk. 2007az geroztik, Euskal Herriko Unibertsitateko Kultura Zientifikoko Katedrak eta Zirkulu…

2022ko otsailaren 14a

Bidebarrieta Liburutegia

Bidebarrieta, 4, Bilbo