eboluzioa Archives - Zientzia Kaiera

Endosinbiosia erlatiboki maiz gertatzen da naturan. Adibide argiak izan daitezke gure hesteetako mikrobiotako bakterioak, edo koralen barruan bizi diren zooxantela fotosintetikoak; azken horiek mantenugaiak jasotzen dituzte koralengandik eta karbohidratoak ematen dizkiete trukean. Lynn Margulis biologo handiak 1967. urtean proposatu zuen […]

Etxera buetan ekarri behar zaituztenean bertan behera utz zaitzaten bezalakorik ez dago. NASA delays astronauts’ return to Earth. Again, TILKUTen bineta bat. Atmosferaren fisikan funtsezko eginkizuna dute partikulek. Haien sorkuntzaren kimika irauli egin da sortzen diren moduei buruzko aurkikuntza batekin: […]

Cambridgeko Unibertsitatean ikasten ari zela, hegoaldeko itsasoetara antolatu behar zen espedizio batean parte hartzeko gonbita jaso zuen Darwinek. Aitak hasiera batean ez zion bidaian joateko oniritzia eman, natura aztertzeko ikerketek ezer gutxirako balio zutela uste baitzuen. Azkenean konbentzitu zuen aita […]

Urte askoz hala pentsatu bazen ere, menopausia ez da gizakiaren berezko ezaugarria. Orain dela gutxi arte, itsas ugaztun batzuetan ere dokumentatuta zegoen menopausia, eta orain txinpantzea sartu da talde horretan. Eboluzioaren ikuspuntutik, paradoxa bat da ugaltzeko gai ez diren izakiek […]

Ornodunak. Anatomia, eboluzioa eta aniztasuna dibulgazioaren zaleentzat zein naturazaleentzat erabilgarri izan daitekeen liburua da. Joxerra Aihartza biologoak idatzi zuen 2010ean, eta UEUk argitaratu. Biologia gradurako testuliburu gisa sortua izan arren, liburua osatzen duten 490 orrialdetan eta 780 iruditan bildutako informazioa […]

“Hilerokoaz asko hitz egiten da, baina gutxi menopausiaz; are gutxiago, andropausiaz”. Kaitin Allenderen hitzak dira, gai oso serioen inguruan umorezko bakarrizketen bidez jarduten duen euskal kazetariarena. Eta isiltasun hori ez da izango, ez, aro laburra izateagatik. Izan ere, eta urteen […]

Klima-aldaketa Ezpurutasunek glaziarraren fusioa azkartu dezaketela ikusi dute Monte Perdidon. Ezpurutasun horiek izotzaren mikroegitura birmoldatzen dute, eta horrekin batera, dinamika aldatzen da, eta glaziarraren degradazioa bizkortzen da. Monte Perdidoko glaziarra Europako hegoaldekoenetako bat da, eta 2011 eta 2020 artean, % […]

Medikuntza Esofagitis eosinofilikoa diagnostikatzeko metodo ez-inbaditzailea garatu dute Biodonostiako, Tomellosoko Ospitale Orokorreko, Ikerbasqueko eta Euskal Herriko Unibertsitateko ikertzaileek. Gaixotasun horren ezaugarri nagusia esofago edo hestegorriaren hantura kronikoa izatea da. Gaixotasun arraroa da, baina gero eta prebalentzia handiagoa du gizartean. Hura […]

Bai, bai. Guakamoleko ahuakatea. Azkenaldian entsalada eta ogi xigortu guztietan falta ezin den ahuakate hori. Bere tripontzi berdearekin. Eta, berez, desagertuta egon beharko luke. Txoritxoak hazia hartu eta… Loredun landarea izanik, haziak garraiatzen dituen kanpo-agentea behar dute ahuakateek. Zehatzago, polinizatzaileak […]

2009an Jerry Coyne biologoak Zergatik den egia eboluzioa liburua argitaratu zuen. Baina, eboluzioa egunean-egunean berresten ari da, biologiaren ardatz izateraino erabat, zergatik da beharrezkoa horrelako liburu bat? Inork ez luke zertan libururik idatzi garbi uzteko atomoak, izan, badirela, edo Lurra […]

Hurrengo ekitaldiak

Bidebarrieta Zientifikoa: Garuneko aldaketak haurdunaldian eta amatasunean

Haurdunaldiak emakumearen gorputzeko ia organo guztiak aldatzen dituela gauza jakina da, baina aldaketa horiek garunari ere eragiten diete. Hau da, haurdunaldiarekin eta amatasunarekin lotutako aldaketa fisiologiko eta neuronalak gertatzen dira. Gai horren inguruan arituko da Susana Carmona, psikologo klinikoa eta Neurozientzietan doktorea “Garuneko aldaketak haurdunaldian eta amatasunean” hitzaldian, Euskal Herriko…

2024ko urriaren 16a

Bidebarrieta Liburutegia

Bidebarrieta kalea, 4, Bilbo