Dibulgazioa Archives - Zientzia Kaiera

Ekonomia ekologikoa hainbat diziplinaren elkargunea da. Ekonomia ekologikoa ekonomiaz gain, besteak beste, ekologiaren arlotik edota giza-zientzien esparrutik datozen ikertzaileekin batera, ez-jasangarritasun egoeren azterketa eta diagnostikoak egiten dituen jakintza-arloa da. Ekonomiak natura sistemaren kanpoan geratzen den zerbait bezala ulertzen du. Hau […]

Juanma Gallego Siberiako labar batean gertatzen ari den higadura neurtuta, permafrostaren urtzearen ondorioz karbonoa eta metanoa oso modu azkarrean askatzen ari direla egiaztatu dute. Berrelikadura. Sorgin-gurpila. Feedback. Deitu nahi duzun moduan, baina kontzeptu hori klima aldaketaren inguruko testu batean irakurriz […]

Juan Ignacio Pérez Iglesias Dmitri Beliaiev genetista zen, eta Mendelen genetika zientzia faltsutzat hartzen zeneko garai eta herrialde batean bizi eta lan egin zuen. Herrialdea Errusia zen, eta garaia, berriz, Iosif Stalinek Sobietar Batasuna gobernatzen zuenekoa, XX. mendearen erdialdeko hamarkadak […]

Javier Franco Bilboko itsasadarra estuario nahiko handia da, eta bertan elkartzen dira Nerbioi-Ibaizabalen arroaren ur geza eta Kantauri itsasoko ur gazia. Gaur egun, sistemaren egoera ez da batere naturala; jatorrizko azaleraren zati handi bat galdu da, bai eta ingurune nagusiak […]

Uxue Razkin Klima aldaketa 2020koa inoizko udarik beroena izan da ipar hemisferioan, Berrian irakurri dugunez. Hain zuzen, ekainaren eta abuztuaren arteko tenperatura batezbestekoa baino 1,17 gradu beroagoa izan da. Planeta osoa kontuan hartuz gero, bigarren beroena izan da NOAAk nabarmendu […]

Gorputzaren usaina izan du bidelagun giza espeziak haren eboluzioan. Agian horregatik sartu dugu gorputzaren usaina gure erabakiak hartzeko unean. José Ramón Alonsok azaltzen du gaia: Smelling armpits. Zientziaren filosofia existitzen zen… zientziaren filosofia existitu aurretik, baina beste izen batzuez izendatzen […]

Juanma Gallego Dinosauroak eta ugaztunak agertu baino lehen bizi izan zen animalia baten letaginak aztertuz, ikertzaile talde batek hibernazioaren antzeko egoera baten lehenengo aztarna izan daitekeena aurkeztu du. Azken hamarkadetan paleontologoek informazio mordoa eskuratu dute hortzen morfologia arakatuta, eta hori […]

Juan Ignacio Pérez Iglesias Inoiz galdetu al diozu zeure buruari zergatik duen pauma arrak halako isatsa? Ikusgarria da benetan, emearena baino askoz handiagoa eta koloretsuagoa. Zer hautespen presiok eragin du halako zerbait, hain handia, deigarria eta kolorez betea? Zaila da […]

Koldo Garcia Tuatarak Zeelanda Berrian bizi diren narrastiak dira, eta orain dela 250 milioi urte inguru sortutako animalia-leinu batetik bizirik dirauen ordezkari bakarrak dira. Maorieran “erpinak bizkarrean” esan nahi du tuatara izenak eta maorientzat taonga da animalia hau –altxor hitzaz […]

Alejandro Cearreta eta Maria Jesus Irabien Bilboko itsasadarra Kantauri itsasoko estuariorik handiena izan zen garai batean. Bertan metatutako sedimentuen altuera oso aldakorra da: Areatzan, adibidez, 10 m ditu, eta Areetan 30 m. Sedimentu gehienak duela 12.000 urteko azken klima aldaketaren […]