Ana Galarraga / Elhuyar Zientzia Zientzia-gaiak gutxitan iristen dira komunikabide orokorretara. Badira salbuespenak, ordea, eta horietako bat izan da Amaia Arranz Otaegui arkeobotanikariaren azken ikerketa: gaur egun Jordania den eremuan, duela 14.000 urte talo-itxurako ogia egiten zutela frogatu dute. Arranz gustura dago ikerketak izandako hedapenarekin, eta garrantzi handia ematen dio dibulgazioari: “Ikerketa gehienak ez dira gizartera iristen. Ikertzaileon zeregina […]
Ziortza Guezuraga Botanika Mahats uztan hezetasunak duen eragin kaltegarria irakur daiteke Berrian. Hezetasunak sortu duen mildiu onddoaren eraginez uzta %20-%30 inguru jaits daitekeela espero dute euskal ardogile batzuek. Euria egin eta hurrengo egunean, eguzkia atera eta tenperatura igotzen zen. Onddoa hedatzeko baldintzarik onenak direla horiek azaltzen dute. Biologia Zenbat zelula daude giza gorputzean? Juan Ignacio Pérez Iglesiasek ematen du […]
Uxune Martinez Osasuna Dengea zein zika transmititzen ditu Aedes aegypti eltxoak. Dengeak 400 milioi lagun inguru kutsatzen ditu urtero. Gehienek ez dute ia sintomarik izaten, baina gutxi gorabehera bi milioi lagunek sukar hemorragikoa izaten dute birusaren eraginez, eta azkenerako, 25.000 hiltzen dira urtero. Arazoari aurre egiteko, zergatik ez jo eltxo horien kontra? Zilegi al da espezie horiek behin betiko […]
Gehienbat jatorri amerikarra eta asiarra duten flora exotikoko 156 espezie aurkitu ditu Diego Liendo ikertzaileak Kantauriko erlaitzeko ibaietan egindako ikerketan. Flora aloktonoko (jatorrizkoa ez dena) espezieak bilatu dira Nansa (Kantabria) eta Bidasoa (Gipuzkoa-Nafarroa) ibaien arroen artean. Denera 156 espezie detektatu dira, espezie horien %40 puntu bakar batean agertu delarik. Detektatu diren zenbait espezie, hala nola Fallopia japonica, oso […]
Material genetikoaren funtzionamenduaren eta egituraren oinarri-oinarrizko ezaugarriak ari gara ezagutzen oraindik ere. Kromosomen oinarri substantzia den kromatinaren egitura, esaterako. Artikulu hau prestatzeko, alor honetako bi ikertzaile garrantzitsuenekin izan zuen elkarrizketa Dani Morenok: How is chromatin structured? Loreek usaina dute. Landareek, orokorrean, usaina dute. Zelan askatzen dute, baina, usain hori? Dirudien baino konplexuagoa da. Daniel Marinok azaltzen du How do flowers […]
Uxue Razkin Badira artea eta zientzia, olioa eta ura nahastea bezalakoa dela diotenak. Literaturaz -idatzitako arteaz- ariko bagina ere, emaitza berdina izango litzateke batzuen irudiko. Miguel Delibes de Castro biologoak –bai, Miguel Delibes idazlearen semea- esan zuen behin, zenbait adierazpen matematiko jakitera emateko, poesiaren zorroztasun terminologikoa eta edertasuna behar zirela. Hala, zientzia eta artea –azken hau edozein sortze-lan moduan ulertuta- […]
Zientzialari (48) – Arantza Aldezabal from Kultura Zientifikoko Katedra on Vimeo. Alyssum loiseleurii izeneko landarea Zarauzko hondartzan topa daiteke soilik gure inguruan. Diphasiastrum alpinum Gorbeiako tontorrean bizi den iratze mota berezia da, eta Armeria euscadiensis gure kostaldeko labarretako landare endemikoa da. Euskal Herria landare espezietan oso aberatsa da, izan ere 3.500 bat definitu dira eta haietatik 225 espezie […]
Alagala euskera taldea Iñaki Odriozola Larrañaga UPV/EHUko Landareen Biologia eta Ekologia Saileko ikertzailea da. Bertan “Larratzearen eragina mendi-larre atlantikoen funtzionamenduan eta biodibertsitatean” doktorego-tesia burutzen ari da. Lan honen helburua da ganaduak mendi-larreetan duen eragina aztertzea, alde batetik, larreen funtzionamenduan duen eragina eta bestetik, biodibertsitatean duena eragina ikusteko. Euskal Herriko Unibertsitateko Zientzia eta Teknologia Fakultateko Alagala euskera taldeko ikasleak hurbildu […]
Amaia Portugal Behe Kretazeo garaiko hamarnaka landare loredunen haziak aztertu ahal izan dituzte ikerketa lan batean, oso ondo kontserbatutako fosil batzuei esker. Hazi horietan aurkitu dituzten enbrioi arrastoek 0,3 milimetroko tamaina baino ez dute. Duela 125 milioi urte, gaur egun ezagutzen ditugun bost kontinenteak forma hartzen ari ziren, batez besteko urteko tenperatura orain baino bost gradu epelagoa zen, eta dinosauroak […]
Uxue Razkin Europako Arkeobotanika arloko espezialistarik onenetarikoa izan zen Lydia Zapata Peña doktorea. Arkeologoa izateko asmoz, Deustuko Unibertsitatean hasi zen bere ibilbidea osatzen. Bertan Historia ikasi zuen. Horren ostean, Londresko University Collegera joateko beka bat eskuratu zuen eta bertan Arkeobotanikari buruzko master bat egin zuen. Ondoren, UPV/EHUko Letren Fakultatera bueltatu zen eta Historiaurrea alorrean aritu zen. Fakultatea bertan ez zeukaten […]
