Ekitaldiak

Gure DNAk egunero jasotzen ditu kalteak: erradiazioak, erradikal askeak, minbizia eragiten duten beste substantzia batzuk… Hala ere, gure organismoak badu kalte horiek konpontzeko ahalmena. Esparru horretan egindako aurkikuntza garrantzitsu bati esker Tomas Lindahl suediarrak, Paul Modrich estatubatuarrak eta Aziz Sancar […]

Zulo beltzak ezagutzen ditugun objektu astrofisiko liluragarrienak dira. Ezin ditugu zuzenean ikusi; izan ere, haien indar grabitatorioa hain handia da ezen argiak ere ezin duen haien ingurutik ihes egin guregana heltzeko. Baina eragiten dituzten hainbat efektuek salatzen dituzte. Zulo beltzak […]

Mendebaldeko biztanleriaren zaharkitzeak iktusa XXI. mendeko epidemia bilakatu du. Gaitza abian jarritakoan, minutuak igaro ahala doa burmuinean kalteak eragiten, eta horrek dinamika berriak eskatzen ditu diagnosia azkarrago egin ahal izateko eta tratamendua hobetzeko, ez soilik zirkulazioa berrezartzeko, baizik eta burmuina […]

Historiaurreko giza aztarnen azterketei eta haien DNAren sekuentziazioari esker, biztanlerien historia ebolutiboa berreraikitzen ari gara. Halako teknologiak erabili dira euskaldunon jatorria aztertzeko, eta aurretik sortu ziren hipotesiak gehiago zehaztu ahal izan ditugu. Ikusi denez, DNA leinu batzuk in situ eboluzionatu […]

Zientzia eta teknologiaren menpekoa den gizarte batean bizi gara, eta aldi berean, oso mugatua da jendeak gai horiei buruz duen ezagutza. Egun bada ere zientziarekiko mesfidantza duenik eta bada ere dioenik ezagutza berriek ez dakartela ezer onik. Mesfidantza hori aspalditik […]

Datorren astean, irailaren 11n eta 12an, zientzia modu errazean gizarteratzea helburu duen Naukas 2015 ekitaldia izango da Bilbon. Aurtengoa, naukas.com plataforma eta UPV/EHUko Kultura Zientifikoko Katedraren eskutik datorkigun ekitaldiaren 5. edizioa da eta UPV/EHUren Bizkaia Aretoko Mitxelena gelan burutuko da […]

Apirilak 25ean eta maiatzak 12an lurra bortizki astindu zen Nepalen. Egun haietan, Richter eskalan 7,9 eta 7,3 graduko indarra eduki zuten bi lurrikara indartsuk herrialdea txikitu zuten. Lurrikarak indar suntsitzailea dira gizakiontzat, baina indar eratzaileak dira lurrarentzat: Himalaia mendikatea sortu […]

Duela 30 urte, bihotzeko zelula bat edo neurona bat azaleko zelula batetik abiatuta sortzea zientzia fikziozko kontua zirudien. Baina, medikuntza birsortzailearen eboluzio azkarrari esker, errealitate bihurtu da. Gaur egun badakigu zelula ama pluripotenteek, organismo oso bat eratu ezin duten arren […]

Hirurogeigarren hamarkadan makinei ikusmen ahalmena emateko lasterketa zientifiko teknologikoa hasi zen. 50 urte ez dira asko, baina aurrerapauso garrantzitsuak eman dira. Makinek ikusteko erabiltzen diren oinarri zientifiko teknologikoak aurkeztuko dira “Badute makinek ikusteko gaitasunik? Oinarri zientifikoetatik erabilpen praktikora” hitzaldian. Iñaki […]

Galileo Galilei eta Isaac Newton ahalik eta zehaztasun handienarekin saiatu ziren aztertzen Pisako dorreko harriak eta arboletako sagarrak nola erortzen ziren, harrietan eta sagarretan interesik ez bazuten ere. Harri eta sagar horiek teoria fisikoak ebaluatzeko izan zitzaketen datuetan interesa zutelako […]