Dibulgazioa Archives - Page 9 of 352

Haurdunaldiak emakumeen entzefaloan eragiten dituen aldaketak pentsa dezakeena baino garrantzitsuagoak dira. Pregnancy, a second puberty for the brain, Rosa Garcia-Verdugoren eskutik. Industrialki atomo baten lodiera duten monokapak fabrikatu ahal izatea urrats handia da etorkizuneko gailuak elektronikatik haratago industrializatzeko bidean. Monolayers […]

Vera Martha 1929ko abuztuaren 22an jaio zen Buenos Airesen, Argentinan. Alejandro Winitzky eta Rosa Schajnovidzeren alaba zen. Goi-mailako ikasketak hasi zituen Buenos Aireseko Unibertsitateko Zientzia Zehatzen eta Natura Zientzien Fakultatean, 1947an. Julio Rey Pastor (1888-1962) zen orduko Matematika Saileko burua […]

Bigarren Mundu Gerran, Bletchley Park inteligentzia zerbitzu britainiarren zentro neuralgikoetako bat izan zen. Ultra izenpean, Ingalaterrak Alemania naziaren armadari eta diplomaziari atzematen zizkien komunikazio guztiak deszifratzen ziren han, eta historiara pasa zen, batez ere, Alan Turing matematikari ingelesaren eta Atlantikoko […]

Pasa dira jada hainbat urte Mundakako olatu ospetsua guztiz desagertzeko arriskuan egon zenetik. Garai hartan, duela 20 urte, Urdaibai itsasadarraren ibilbidea guztiz eraldatu zuen egun arte egindako dragatzerik handienak (287.000 m³). Prozesu horrek olatu ospetsua suntsitu zuen eta, horrez gain […]

Yamanakaren faktoreen aldizkako adierazpenak Alzheimerren gaixotasuna duten saguen endekapen neuronala hobetzen duela dirudi. YF temporal dedifferentiation to solve neurodegeneration, José R. Pinedaren eskutik. Elektroiak bizkortzeko eta talka eginarazteko laser indartsu bakarra erabil daitekeela frogatu berri da. All-optical nonlinear Compton scattering […]

Lurdes Ondaro Mallea fisikaria da, eta kosmologia konputazionalean ikertzen du. Aitortu duenez, ordea, txikitan ez zen zerura begira egoten zen horietakoa. Gerora sortu zitzaion irrika: “La1ko dokumentalak ikustea gustatzen zitzaidan, espaziokoak, kuantikakoak… Gehiago jakiteko gogoa piztu zidaten, eta, horretako, banekien […]

Energiaren ikuspegitik hegaztien hegaldia mirari bat da. Hegaztien muskuluek, eta bereziki bular-muskuluek, energia handia behar dute beren funtzioa betetzeko. Muskulu ahaleginaren eta tenperatura konstantea mantendu behar izatearen ondorioz, hegaztiek elikagai ugari kontsumitzen dituzte egunero, oro har, beren gorputz masaren % […]

Garraio-sareak errepidez osaturiko sareak dira. Bertan, zenbait ibilgailu ibiltzen dira: kotxeak, furgonetak, kamioiak, motorrak, autobusak eta abar. Gainera, garraiobide bakoitzak erabakiak hartu ahal ditu errepidean; alegia, ibilgailu batek aurreko ibilgailua aurreratu ahal du edo errepidearen alde berean jarraitu ahal du […]

Kostu apaleko ekipo sinple bat eta ikusmen artifizialean oinarritutako algoritmo bat erabiliz, teknologia sendo bat garatu dute droneen arteko talka behar bezala saihesteko, koloreak identifikatzean oinarrituta. “Teknologia hori erraz estrapola daiteke aireko robot komertzial eta ikerketa-robot gehienetara, eta, horretaz gainera […]

Aurkikuntzak eztabaida arkeologiko sutsua piztu du duela milaka urte sei tonatik gorako bloke arrokatsu horren garraio prozesuari buruz. Eta, kasu honetan, bigarren planoan geratu da Geologiak izan duen garrantzia; baina, diziplina hori gabe, ezinezkoa izango litekeen aurkikuntza egitea. Stonehenge aztarnategi […]

Hurrengo ekitaldiak

“Generoa eta zientziaren komunikazioa” jardunaldia 2025

Maiatzaren 15ean bueltatuko genero-ikuspegia oinarrian duen zientziaren komunikazioari buruzko ekitaldi nagusia: Generoa eta Zientziaren Komunikazioa jardunaldia. Aurtengoa hirugarren edizioa da eta Bilboko Iberdrola Dorretxean egingo da. Jardunaldia elkarrizketarako eta hausnarketarako gunea da eta baita zientzia-komunikazioan genero-ikuspegia nola txertatu eta hobetu aztertzeko bilgunea. UPV/EHUko Kultura Zientifikoko Katedrak antolatu du jardunaldia, eta…

2025ko maiatzaren 15a

Iberdrola Dorrea

Euskadi plaza, 5, Bilbo

Eboluzioa eta neurozientziari buruzko jardunaldiak 2025

Zerk egiten gaitu gizaki? Nola sortzen dira sinesmen irrazionalak? Edo nola eragiten du gure jatorriak gaur egun garen horretan? Galdera horiek eta giza portaeraren bilakaerari buruzko beste galdera batzuk izango dira Eboluzioa eta neurozientziari buruzko Jardunaldien edizio berriaren ardatz. Maiatzaren 22an eta 23an izango da, Bizkaia Aretoan (UPV/EHU), Bilbon. Eva…

2025ko maiatzaren 22a

Bizkaia Aretoa - UPV/EHU

Abandoibarra, 3, Bilbo

“Naturaren sekretua” dokumentalaren emanaldia eta ondorengo solasaldia Ondarroan

Euskal Herriko Unibertsitateko Kultura Zientifikoko Katedrak ekoitzitako eta José Antonio Pérez Ledok zuzendutako Naturaren sekretua dokumentala datorren maiatzaren 26an, astelehena, 18:30ean ikusi ahal izango da Ondarroako Kofradia Zaharrean. Sarrera librea lekuak bete arte. Ikus-entzunezko lan hau Pedro Miguel Etxenike, Euskal Herriko Unibertsitateko Materia Kondentsatuaren Fisikako katedradunaren eta Donostia International Physics…

2025ko maiatzaren 26a

Kofradia Zaharra

Azoka plaza, 35, Ondarroa