eboluzioa Archives - Zientzia Kaiera

Gorputzak batzuetan gauza bitxiak egiten ditu, eta horietako bat “oilo ipurdia” da: hotza sentitzean edo emozio handia dugunean azalaren gaineko iletxoak tente jartzea. Zergatik gertatzen da hori? Bideo labur honetan, gure gorputzaren antzinako erreflexu baten atzean dagoen zientzia azaltzen da […]

Eboluzioa ACHUCARRO eta EHUko ikertzaileek egindako bi ikerketek frogatu dute hegaztiek, narrastiek eta ugaztunek modu independentean garatu dituztela garuneko zirkuitu konplexuak, arbaso komun bat izan arren. Science aldizkarian argitaratutako lanek erakutsi dute garunaren funtzioak antzekoak izan arren, enbrioi-garaiko zelula-motak eta […]

Palioa da ugaztunen neokortexa garatzen den garuneko eremua, funtzio kognitibo konplexuez arduratu eta gizakiak gainerako espezieetatik gehien bereizten dituen burmuineko aldea. Tradizionalki, palioa ugaztun, hegazti zein narrastien artean konpara zitekeen egitura zela pentsatu izan da, konplexutasun-maila desberdinetakoa. Garuneko eremu horrek […]

Ekosistema batean zer espezie dauden jakiteko ez da beharrezkoa haiek ikustea, analisi genetikoei esker. Environmental DNA: Biodiversity data (like love) is in the air, Saioa Manzano-Morales. Nanokabitate optiko batetik ihes egiten duten fotoiek esan diezagukete zer dagoen barrunbearen barruan, hutsaren […]

Gaur egungo bizidun guztiek arbaso bakarra dute (LUCA). Horrek ez du esan nahi LUCAren bestelako bizimodu garaikiderik ez zeudenik, baizik eta haien ondorengoek fruiturik eman ez zutela eta LUCAk haiekin ekosistema batean erlazionatu zela. LUCA, a prokaryote-like organism at war […]

Nature aldizkarian artikulu bat argitaratu berri dute eta orain arte ezagutzen den hegazti moderno zaharrenaren fosila deskribatzen du. Duela 69 milioi urte bizi zen, Antartikan. Liluragarria, ezta? Eta liluragarriak dira, halaber, pinguinoak; izan ere, gaur egun Antartikan bizi diren hegazti […]

Matematika Ben Green eta Mehtaab Sawhney matematikariek aurrerapauso garrantzitsua eman dute zenbaki lehenen ulermenean, p² + 4q² formako zenbaki lehen infinituak badaudela frogatuz, non p eta q ere lehenak diren. Emaitza hori lortzeko, Gowersen araua izeneko teknika erabili zuten, hasieran […]

Fisika Innsbruckeko Unibertsitateko ikertzaileek supersolidoen zurrunbilo kuantikoak behatu dituzte lehen aldiz eta Nature aldizkarian argitaratu dute bere lana. Supersolidoak aldi berean solido eta superfluido diren materiaren fase paradoxikoak dira. Esperimentuak materia kondentsatuaren eta neutroi izarren barne-egituraren ulermena hobetzeko balio du […]

Gizakiok geure burua deuseztatzera kondenatuta gaude. Edo antzeko zerbait. TILKUT bineta bat: Humans Bizitzaren sorrerarako, ez ziren tximista izugarriak beharrezkoak izan molekulak sortzeko. Miller-Ureyren esperimentu berrikusia. ‘Microlightning’ in water droplets, a twist in the Miller-Urey experiment Atapuercak harritzen jarraitzen du […]

Osasuna Ametsak gogoratzeko gaitasunean hainbat faktorek eragiten dutela ondorioztatu dute Luccako IMT institutuak eta Camerinoko unibertsitateak egindako ikerketa batean. Ametsekiko jarrera baikorrak eta ameskerietan ibiltzeko joerak ametsak oroitzeko aukerak handitzen dituzte. Gainera, loaldi arinak eta gaztetasunak ametsak gogoratzeko joera indartzen […]

Hurrengo ekitaldiak

Bilbo Zientzia Plaza 2025

Aurten ere, Bilbo zientzia-dibulgazioaren hiriburu bilakatuko da irailean.17tik 30era, zientzia protagonista izango duten hitzaldiekin, erakusketekin, tailerrekin eta ikuskizunekin itzuliko baita Bilbo Zientzia Plaza (BZP). Zortzigarren edizio honetako plater nagusia Naukas Bilbao izango da, aurten bere 15. urteurrena ospatuko duena eta Euskalduna Bilbao zientziaz eta umorez beteko duena irailaren 19an eta…

2025ko irailaren 17a — 2025ko irailaren 30a

Bidebarrieta Kulturgunea, Bizkaia Aretoa - EHU eta Euskalduna Bilbao

Bilbo

Naukas Bilbaoaren 15. urteurrena

Beste urtebetez -hamabost, dagoeneko-, irailean itzuliko da Bizkaiko hiriburura Estatu espainolean egiten den dibulgazio zientifikoko ikuskizunik handiena, Naukas Bilbao. Bere formula paregabearekin itzuliko da, zientziaren ezagutza era samur eta askean zabaltzeko eta gerturatzeko helburuarekin. Naukas dibulgazio zientifikoko plataformak eta EHUko Kultura Zientifikoko Katedrak elkarlanean antolatutako ekimenak Euskal Herriko eta Estatuko…

2025ko irailaren 19a

Euskalduna Bilbao

Bilbo

Fernando G. Baptista. Infografia zientifikoaren esploratzailea

Infografia ezinbesteko tresna da zientziaren komunikazioan. Informazio konplexua ulergarri egin dezake eta hori lortzeko hainbat elementu erabil ditzake: ilustrazioak, diagramak, mapak edo grafikoak, betiere era ulergarri batean baina zehaztasunari uko egin gabe. Arrazoi honengatik, ilustratzaile zientifikoaren lana funtsezkoa da begiratu batean ikusezinak diren prozesuak ulertzeko eta zientzia modu argi, bisual…

2025ko irailaren 20a — 2025ko irailaren 30a

Bizkaia Aretoa-EHU

Abandoibarra, 3, Bilbo