Zientzia Kaiera — Kultura Zientifikoko Katedra

Zergatik ez dira hondoratzen itsasontzi erraldoiak, harri txiki bat uretara botata berehala hondoratzen den bitartean? Bideo honek itsasontzien flotagarritasunaren sekretua azaltzen du, zientziaren laguntzaz eta Arkimedesek duela 2000 urte proposatutako printzipio ospetsuaren bidez. Ez da magia, fisika baizik! Uraren indar […]

Aitorpen batekin hasi behar dut gaurkoan. Bai, daitort: loti ederra baino lotiagoa naiz. Eta udazken-negu bide honetan gabiltzala, hotza eta iluntasuna gero eta handiagoak diren sasoi honetan, ohearen deia gero eta indartsuagoa da. Niretzat behintzat. Berri txarrak ditu zientziak lotiak […]

Ozeanoetan milioika tona itsas zabor flotatzen ari dira, gehienak plastikoak. Horri erantzuteko, inoiz baino premiazkoagoa da hondakin horiek eraginkortasunez kudeatzea. Errealitate horren aurrean, Euskal Herriko Unibertsitateko Materialak + Teknologiak ikerketa-taldeak lehen pauso bat eman nahi izan du. “Ikuspegi praktiko bat […]

Esklerosi anizkoitza (EA) hanturazko gaixotasun kroniko bat da, neuronen eta axoien kalte progresiboa eta desmielinizazioa eragiten dituena. Heldu-gazteen artean desgaitasun neurologikoen arrazoi nagusia da, emakumeengan duen prebalentzia handiagoa delarik. Eritasunak gaixoen bizi-kalitatea nabarmen aldatzen du, desgaitasun sintoma ugari dituelako; espastizitatea […]

Intsektuek proteina-eduki altua dute (% 50-80 bitartekoa pisu lehorrean), eta gainera gantz-azido poliasegabe ugari dituzte, osasun kardiobaskularrerako onuragarriak direnak. Era berean, burdina, magnesioa, zinka eta beste mineral garrantzitsuak ematen dituzte, baita B taldeko bitaminak eta A bitamina ere. Ez hori […]

Ariketa fisikoa egitea osasungarria dela esaten digute behin eta berriro. Fisikoa bakarrik ez, buruari eragitea ere onuragarria da. Nagiak atera eta aurten ere, hamar urte betetzen dituen ohiturarekin jarraituz, udako oporretan egiteko ostiralero matematika-ariketa bat izango duzue. Javier Duoandikoetxea matematikariak […]

Batzuetan paleontologoei “fosil ehiztari” esaten zaie. Hala ere, George Gaylor Simpsonek, XX. mendean eragin handiena izan zuen paleontologoetako batek, esaten zuen “fosil ehiztariek ez zutela hiltzen, berpiztu baizik”. Izan ere, desagertu diren animaliak berpizten dituzte, irudizko adieran bada ere. Hau […]

Askotan, gizakiok eraikitako presek eta dikeek ibilgu ugariko ibaiak ibilgu bakar batean bideratzera behartu dituzte. Uholdeak aurreikusi eta saihesteko, ezinbestekoa da leheneratze eraginkorra egitea. Horretarako, ibai baten jatorrizko egoeraren azpian dagoen sorrera-mekanismoa ezagutu behar da eta, berriki argitaratutako artikulu honek […]

Gizakien artean, historian zehar zeru izartsua elementu garrantzitsuena izan da ozeanoetan nabigatzeko, eta oraindik ere abilezia horren funtsezko oinarriak nabigazio eskoletan irakatsi egiten dira, gailu teknologikoek huts eginez gero, elementu sinpleekin eta izarren laguntzarekin orientazio aukera izateko. Animalien artean, berriz […]

20 urte baino gehiagoko ikerketari esker, EHUko Neurokimika eta Neurodegenerazioa taldeak terapia berriak garatzeko etorkizun handiko bide bat aurkitu du, alzheimerrak, parkinsonak eta antzeko gaixotasun neurodegeneratiboek narriadura kognitiboa eragiten dutenean memoria hobetzeko. Marta Moreno Rodriguez doktoreak EHUko taldean egindako ikerketak […]