Bai, onartzen dut, izenburua nahiko clickbait da. Edo “amu” samarra, anglizismoak alde batera uzten baditugu. Izan ere, nahiz eta ematen duen sasizientzien alde ilunera igaro naizela eta mineralen, hots, solido kristalino horien gezurrezko “botere magikoak” iragartzearen alde nagoela, ez da […]
Interneten eta bideojokoen erabilerak nerabeen bizi-kalitatearekin harremana du
Estatistikako Institutu Nazionalaren datuen arabera, 2019an 10 urteko haurren % 79k ordenagailua zuten, eta % 22,3k mugikorra; 15 urterekin, ehuneko horiek % 93,6 eta % 93,8 ziren, hurrenez hurren. Azterlan epidemiologikoen arabera, nerabeen % 15ek Interneten edo mugikorraren erabilera problematikoa […]
Asteon zientzia begi-bistan #429
Argitalpenak Erreinu periodikoa liburua Peter William Atkins kimikalariak idatzi zuen 1995 urtean, eta elementuen Taula Periodikoaren mapan murgiltzen gaitu. Alegiazko erreinu horrek antolaera ordenatua da, hots, bere legeak eta bere administrazioa. Bestalde, mundu honetan orok bezala, badu laugarren dimentsioa ere: […]
Ezjakintasunaren kartografia #435
Espektro autistako pertsonek intentsitate handiagoz pairatzen dute mina eta arazo asko izaten dituzte horretara egokitzeko. J.R. Alonsoren Pain and autism. Hidrogel bat injektatzeak kontu askoren irtenbide farmakozinetiko eta farmakodinamiko ezinhobea dirudi. Segurtasunez egin ahal izatea, beste gauza bat da. Horretan […]
Kiñuren begirada: kafea
Behin baino gehiagotan jorratu da kafearen gaia Zientzia Kaieran. Zientzia muina artuta, edari honen ikuspegi ezberdinak ikus ditzakegu blogean eta gure Kiñuk artikulu sorta horren errepaso egiten digu. Kontsumitzen dugun kafe gehiena Arabika kafea da, Coffea arabica espeziea, hain zuzen […]
Erreinu periodikoa
Erreinu periodikoa (1995) liburuak Elementuen Taula Periodikoaren mapan murgiltzen gaitu. Mapa arruntek lurralde bat irudikatzen dutenez, nolakoa da Mendeleiev-en mapa horrek biltzen duena? Horri erantzutera dator Arkins-ek liburu xume honetan. Airetik inguratuko gara lehenik, eta oinezko bidaian gero. Aurrena, eskualdeen […]
Urlehortar bitxienaren jatorria argitu dute
Zaila da idatzizko medio batean halakorik proposatzea. Ez da, ez, formaturik egokiena. Baina, tira, ahaleginduko gara. Egin dezagun esperimentu txiki bat. Behin esaldi hau irakurrita, itxi begiak eta saiatu irudikatzen urlehortar bat. Edozein. Esaldi hau irakurtzen ari bazara, suposatutzat emango […]
Erlijioek balio kulturalak baldintzatzen dituzte
Kristauen eta Liburuko beste erlijioen edo beste Abrahamdar erlijioen –musulmanak eta juduak– jarraitzaileen arteko distantzia kulturala txikiagoa da hinduekin, taoistekin, antzinako erlijioetako fededunekin eta erlijio espiritualistetako fededunekin eta paganoekin baino. Bestalde, tradizio desberdinetako kristauen balio kulturalak nahiko antzekoak dira, batik […]
Indarkeriak herritarren osasunean dituen ondorioak
Scienci Advances aldizkarian argitaratutako ikerketaren arabera, indarkeriazko heriotzei egotzi behar zaizkie hein handi batean indarkeria duten herrialdeen eta herrialde baketsuen artean dauden bizi-ziugabetasunaren maila desberdinak. Bizi-ziurgabetasuna hilkortasun-adinen dispertsioari dagokio; horregatik, dispertsioa zenbat eta handiagoa izan, orduan eta handiagoa da ziurgabetasuna […]
Asteon zientzia begi-bistan #428
Emakumea zientzian Otsailaren 11 Neska eta Emakume Zientzialarien Nazioarteko Eguna ospatu zen. Honen harira, unibertsitatea.net webgunean 110 euskal emakume ikertzaileen elkarrizketak bildu dituzte. Hizkuntzalariak, kimikariak, astrofisikariak, psikologoak, biologoak… esparru ugarietako ikertzaileen lanen berri eman dute atal horretan. Frances Chick Wood […]