Jakina da dentsitatearen araberako itxura-plastikotasuna dutela otiek eta landare-zorriek. Inguruan duten indibiduoen kopuruaren arabera, itxura bat edo beste izango dute landare-zorrien hegoek. Otien kasuan, dentsitatearen arabera gorputz-kolore bat edo beste izango dute edo jokabidea aldatuko dute, besteak beste, taldekoiak izatera […]
Zer sentitzen dute hiltzear dauden pertsonek?
Heriotzara igarotzeko prozesua oso bestelako egoera bat da. Pertsona batzuk gai dira garai lauso horretatik, hau da, hiltzear egotetik, bizirik irauteko, eta heriotzatik gertuko esperientziak (HGE) izan dituztela adierazi dute. Bihotz geldialdi baten ondoren bihotz biriketako bizkortze (BBB) batetik bizirik […]
Kamuflajearen fenomenoa sakontzen autismoaren ikerketan
Azken urteotan asko hitz egiten da autismoa duten pertsonen kamuflajeaz. Kamuflajea zera da, trastorno hau jasaten duten pertsonek gizartera egokitzeko erabiltzen dituzten estrategien multzoa. Hala ere, kamuflajeari buruzko ikerketa nahiko berria da oraindik; haren ezaugarriak gutxi aztertu dira, eta erantzunik […]
Asteon zientzia begi-bistan #426
Berdintasuna zientzian ASHG AEBko giza genetikaren elkarteak barkamena eskatu du adierazpen baten bidez, historian izandako jokabide diskriminatzaile eta eugenesikoengatik. ASHGk onartu du iraganeko ikerketa genetiko batzuk AEBko mugimendu eugenesikoaren parte izan zirela, eta jarrera diskriminatzaileak sustatu ahal izan zituela. Iraganeko […]
Ezjakintasunaren kartografia #433
Garunaren garapen-prozesuan, heldu gabeko milioika neuronek distantzia luzeak migratu behar dituzte helmugara iritsi ahal izateko. Migrazio hori ingurune konplexu batean egin behar da. Orain argiago dago zein mekanismok ahalbidetzen duen hori guztia posible izatea. Mechanism of brain cell migration unravelled […]
Irene Lafuente, odontologian ikertzailea: “Ahoan hasten da gorputz osoaren osasuna”
Irene Lafuente Ibañez de Mendozak odontologian ikertzen du, nahiz eta, dioenez, “mediku frustratua” zen. Izan ere, medikuntza ikasi nahi zuen. Baina, notagatik eta beste kontu batzuengatik, ez zuen lortu medikuntzako graduan sartzea, eta odontologia ikasten hasi zen, hura baitzen bere […]
Argia munduaren ertzean
Hainbat pentsaera, bizimodu eta izaera desberdin aurkezten dizkigu Argia munduaren ertzean Wade Davisek. Antropologoak kulturen muinak eta landare sakratuak ikertzeko munduan barrena egin dituen bidaiak lokarri hartu ditu 2007an argitaratutako liburu honetan. Egiazko kontakizun zirraragarrien bitartez, gizarteen aniztasunak egun desagertzeko […]
Ozono-geruzaren zuloa, konpontzeko bidean
Lehenik eta behin, koka gaitezen oinarrizko kontzeptuetan. Ozono-geruza Lurraren gainazaletik 15-35 km-ra dagoen geruza da. Ozonoz osaturiko geruza horrek Eguzkitik datozen izpi ultramoreetatik babesteko balio digu. Alabaina, kutsaduraren kausaz geruza ahultzen joan da azken hamarkadetan eta, horrela, ozono-zuloa edo ozono-geruzaren […]
Baliteke COVID-19aren ondorioz gripearen birusen leinu oso bat desagertu izana
Pertsona eta komunikabide askoren arreta koronabirusaren aldaera berri bakoitzerantz eta osasunerako zekartzaten ondorioetarantz bideratu zen. Bien bitartean, anomalia mikrobiologiko bat gertatu zen munduan, foku mediatikoetatik urrun: baliteke gripea eragiten duten influenza birusen leinu oso bat, B/Yamagata leinua, desagertu izana. Beste […]
Tangram puzzlea masa zentroa kalkulatzeko
Ingeniaritza Kimikoko Graduko (Ane Gondra) eta Matematikako Graduko (Nerea Gondra) 4. mailako ikasle hauen artikuluak diziplina anitzeko jarduera bat proposatzen du, eta horren bidez, ikasleek STEM gaitasun desberdinak erabiltzen dituzten (Matematika, Fisika, Marrazketa Teknikoa eta Programazioa). Hasieran sormen fasea dago: […]