Kolaborazioak
Kategorien artxiboa 1224 artikulu
Irati Diez Virto Dakigunez, klima-aldaketa prozesu global bat da, Lurrari osotasunean eragiten diona. Badaude lurralde batzuk ordea, non aldaketa hauek azkarragoak eta nabariagoak diren. Eremu hauetako bat ba hain zuzen, Artikoa. Bertan, joera batzuk nabarmendu dira jada klima-aldaketaren eraginez, hala […]
Covid-19aren txertoa, lorpen zientifiko handiena
Juan Ignacio Pérez Iglesias 2020ko abenduaren 27an, legezko arduradun gisa, baimena sinatu nuen aitari koronabirusaren txertoa emateko. Ekintza ñimiño hori giltza da egoitza batean bizi den 86 urteko adineko pertsona batengan duela ia urtebete hasi zen prozesu bat burutu dadin […]
Erleek liztorren aurkako disuasioa garatu dute
Juanma Gallego Asiako erleek liztor erraldoiei aurre egiteko seinale bat asmatu dute. Halako bat ikustean, abdomenak mugitzen dituzte, liztorrak aurrera eginez gero aurrean izan dezakeen patuaz ohartarazteko. Aldi berean, seinale horrek erlauntzeko zaindari gehiago biltzeko balio du. Nazioarteko harremanetan oinarrizko […]
Lera-txakur zaharrenak
Juan Ignacio Pérez Iglesias Txakurrak, beste animalia etxekotu batzuk bezala, segur aski komentsalismo harremanen bidez elkartu ziren gizakiekin. Ez dakigu zehazki noiz gertatu zen elkarketa hori, baina gutxienez duela hamabost mila urte izan zen. Txakur horietako batzuekin, gainera, gure arbasoek […]
SARS-CoV-2 birusaren gene-erretratua
Koldo Garcia 2020. urtea bukatzear da eta, inolako zalantza-izpirik gabe, urte honetako zientzia-berria izan da SARS-CoV-2 birusak eragin duen pandemia. COVID-19 gaixotasuna sortzen duen birus horrek hankaz gora jarri ditu mundua eta gure bizitzak. Zientzia Kaieran hainbat ertzetatik aztertu da […]
Esne Bidearen mapa berria: zehatza bezain ederra
Juanma Gallego Gaia misioak Esne Bideari buruzko datu andana argitaratu ditu, eta, horietan oinarrituta, lehen ondorioak argitaratu ditu. Galaxiaren iragana eta etorkizun urruna irudikatzeko ezagutzeko aukera dute ikertzaileek, eta beste aurkikuntza asko egiteko bidea irekita geratu da. Zinez zaila da […]
Nola ez zuten, bada, ehizatuko?
Josu Lopez-Gazpio Argitaratu berri den ikerketa baten emaitzen arabera, emakumeek parte hartze aktibo garrantzitsua izan zuten ehizako jardueretan Neolitoan. Aktiboa eta ez salbuespenezkoa; izan ere, adierazi dutenez ehiza taldeen erdia emakumeez osatuta egotea iritsi zitekeen garai haietan. Albiste horrek agian […]
Nola sortzen ote dira txantxarrak?
Ainara Sangroniz, Leire Sangroniz Gutariko askori gertatu ohi zaigu hortzetan txantxarra sortzea eta enpaste bat egin behar izatea. Baina nola sortzen ote dira txantxarrak? Eta zerekin betetzen da ehun kaltetua kentzean gelditzen den hutsunea? Horren atzean uste baino zientzia gehiago […]
Tximistak mendean hartzeko bidea argitu dute
Juanma Gallego Grafenoa eta laser izpi bat erabilita, laborategian deskarga elektriko baten ibilbidea bideratzea lortu du ikertzaile talde batek. Etorkizunean teknologia hori tximisten norabidea eta jomuga aldez aurretik erabakitzeko baliagarria izango den esperantza agertu dute. Mundu osoko biztanleek haien bizitokitik […]
Erabili al daiteke sendagai gisa ideologia alda dezakeen onddoa?
Josu Lopez-Gazpio Azaroaren 3an AEBtako presidentea aukeratzearekin batera, zenbait estatutan beste hainbat erabaki hartzeko aukera ere izan zuten. Horietako batek behintzat lotura zuzena dauka zientziarekin, hain zuzen ere, Oregonen psilozibina legeztatzeko aukera bozkatu zuten. Gutxigatik, baina, azkenean baiezkoa gailendu zen […]