Zientzia Kaiera — Kultura Zientifikoko Katedra

Kultura Zientifikoko Katedra

Gaztezulotik

Kategorien artxiboa 12 artikulu

Igel kaka-lardoa

Dibulgazioa

zoologia

Hiru osagai zoragarri ditu dakardan kontu honek: bizitzari eutsi eta aurrera egiteko grina duten protagonistak, eskatologia pixka bat eta bitxikeria moduan kontatzeko istorioa dela. Hasteko, noski, protagonistak aurkeztuko ditugu. Gure lehenengo protagonista igel bat da. Igel normal eta arrunta. Pelophylax […]

Arroparen garrantziaz pare bat apunte

Dibulgazioa

ingurumena psikologia

Galdera: udara begira, armairu-aldaketa egin duzue? Neguko arropa lodi eta beroa gorde eta udako arropa freskoa atera? Zenbaitek egingo zenuten eta, beste batzuek, mahuka motzekoa armairuaren aurrealdean jarri eta mahuka luzekoa atzeko partera bidali baino ez. Lasai, ez nator armairufitness […]

Animaliak eta nekazalfitnessa

Dibulgazioa

osasuna zoologia

Udaberriarekin batera hasten baita baratze gehienen (neguko baratzea ere badela ezin da ahaztu) denboraldia. Ariketa fisiko sutsua aitzurrarekin: sorbaldak, bizkarra, iskiotibialak, besoak… Nekazalfitnessa, igeriketa bezala, gorputz osoa lantzeko baliagarria da. Gizakiaz harago Eta pentsatuko duzue (edo ez, zeuen buruan ez […]

Supergaizkileak, zonbiak eta sexua

Dibulgazioa

zoologia

Eta kontua da, berez ezin direla mugitu. Ikusi ere, zentzu hertsian, ez dute ikusten. Entzumena ez da haien gaitasunik indartsuena. Onddoak baitira. Onddoak, bai. Jaten ditugun boletusen ahaideak. Onddoak. Beno, egia esan, haiek ez dira zonbiak, haiek dira besteak zonbiak […]

Bi hilabete t’erdi Batman bilakatzeko. Edo Manbat

Dibulgazioa

zoologia

Eta pentsatuko duzue: Badakit! Batmanen tresnaren bat zelan eraiki kontatuko du! Teknologiaren inguruko artikulua da. Eta oker egongo zarete. Zera baita dakardan albistea: nahikoa entrenatuta, gizakiek ekokokapena ikas dezakete. Eta Batman ezagutzen duzuenok (figuratiboki, noski; bestela kualifikatutako norbaitekin hitz egiteko […]

Azukre-mendiak ozeano amnesikoetan

Dibulgazioa

biologia botanika geologia

Erdal Telebistetan asteburuko bazkalosteko filmetako protagonisten antzera, bizitza zoragarria zuten ozeanoek, baina… drama dator, noski. Kontua da ozeanoak memoria galtzen ari direla. Hasteko, ozeanoaren memoria zer den azaldu beharko dugu. Eta zer ez den. Ez baita ozeanoan dagoen eta egon […]

Urpeko… armiarmak?

Dibulgazioa

animaliak zoologia

Normalean, gure kostaldean, txibiak, olagarroak, ikaraioak eta baita ataloak ere ikus ditzakegu urpean. Baina gu ez gatoz honetara. Armiarmak ikustera gatoz gu. Bai. Armiarmak. Urpean. Eta bai. Armiarmak. Pluralean. Batek baino gehiagok baitu urpean ibiltzeko gaitasuna. Ibili baino, igeri-edo. Armiarma […]

Izan zirelako, dira

Dibulgazioa

botanika eboluzioa elikagaiak

Bai, bai. Guakamoleko ahuakatea. Azkenaldian entsalada eta ogi xigortu guztietan falta ezin den ahuakate hori. Bere tripontzi berdearekin. Eta, berez, desagertuta egon beharko luke. Txoritxoak hazia hartu eta… Loredun landarea izanik, haziak garraiatzen dituen kanpo-agentea behar dute ahuakateek. Zehatzago, polinizatzaileak […]

Patatekin, mesedez

Dibulgazioa

elikagaiak historia

Hain da polifazetikoa ezen lorategi-landare moduan ere erabili izan den. Areago: izatez, Europara heldu zenean lorategi-landare eta bazka-landare gisa erabiltzen zen. Eta ez pentsa beti izen ona izan duenik. Ezta hurrik eman ere. Izen eta ospe txarrak, benetan kaskarrak, izan […]

Burua galdu…

Dibulgazioa

biologia

Bizirauteko garatu duten gaitasuna da, harrapari eta arriskuetatik ihes egiteko. Autotomia deitzen diote zientzialariek harrapariengandik ihes egiteko gorputz atal bat autoanputzeari. Sugandilek ez ezik, uhandreek, zenbait intsektuk eta armiarmek ere dute gaitasuna gorputz atal bat (buztana edo hankak, normalean) atzean […]