darwin eguna
Bilaketaren emaitzak 36 artikulu
Datorren otsailak 12an ospatuko da Bilbon hautespen natural bidezko eboluzioaren teoriaren egile den Charles Darwinen jaiotza. Egun honetan, Bidebarrietako liburutegiak bi hitzaldi hartuko ditu: bata, Carmen Manzanoren eskutik, UPV/EHUko Antropologia irakaslea; bestea, Diego Garatek eskainia, Bizkaiko Museo Arkeologikoko arkeologoa. Hitzaldien […]
Kultura Zientifikoko Katedrak 5 urte bete ditu
Juan Ignacio Pérez Iglesias UPV/EHUren Kultura Zientifikoko Katedra 2010eko urrian sortu zen, unibertsitateak eta Bizkaiko Foru Aldundiak (BFA) lankidetza hitzarmena sinatu ostean. Lehenengo hiletan gerora garatu beharreko programa eta jarduerak prestatzen eman ziren. Katedrak antolatutako lehendabiziko ekitaldia 2011ko Darwin eguna […]
Kultura Zientifikoko Katedraren lana 2015ean
Juan Ignacio Pérez Iglesias Nekez egon daiteke inor ezagutzen ez denaren alde; hortaz, gizarte batean garapen zientifiko eta teknologiko indartsua izateko, lagungarria da jendeak diziplina horien gutxieneko ezagutza izatea, zientziarekiko gizarte-atxikimendua gakoa izan baitaiteke zientziari dagozkion erabaki politikoak hartzerako orduan […]
Aristoteles: Jakiteko irrika
Jakin-min handiko pertsona izan zen, eta bizitzaren helburua jakintza lortzea zela sinesten zuen. Bere jaioterritik, Estagiratik, Atenasera joan zen ikastera, Platonen akademiara. Urteak eman zituen bertan, liburu eta eztabaida filosofikoen artean, baina Mazedoniak Grezia hartu zuenean alde egin behar izan […]
Einstein: Jauzi kuantikoa
Patenteen Bernako bulegoan teknikari ibili zen hasiera batean, eta bertan aztertu behar zituen patenteetako askok denbora neurtzeko balio zuten. Horrek zer pentsatua eman zion denboraren inguruan. Gerora, zientzialari entzutetsua bilakatu zen benetan. Masa eta energia lotzen dituen ekuazio ezagunaren egilea […]
Pasteur: Mikrobioen iraultza
Berezko sorkuntzaren teoriaren arabera, bizitza bere kabuz sortzen zen materia organikoan. Pasteurrek, ordea, teoria hori deusaztatu zuen ardoaren inguruan egin zituen ikerketekin. Hainbat esperimentu eginda, frogatu zuen mikroorganismoak (berak “germen” deitzen zienak) airean daudela, eta ez direla berez sortzen materia […]
Marie Curie: Radioaren aktibitatea
Varsovian jaio zen 1867an, eta, garai hartan, Poloniaren zati hori Errusiak okupatuta zegoen. Marie eta bere ahizpa Broniak unibertsitatera joan nahi zuten, baina horretarako, greziera eta latina jakin behar ziren, eta emakumeek ezin zuten halakorik ikasi Polonian. Hori hala izanik […]
Newton: Grabitatea ekinean
Oso gazte argia zen, eta Cambridgeko unibertsitatera bidali zuten ikastera. Ordea, matrikula osoa ordaindu ezin zuenez, zerbitzari aritu behar izan zuen. Unibertsitatean ez zegoenean, bere kabuz esperimentuak egiten pasatzen zuen denbora, optika eta gorputzen mugimendua ikertzen, gehienbat. Hala, prisma batekin […]
Galileo: Izarren mezularia
Galileok Aristotelesek ezarritako hainbat ideia eta uste baliogabetu zituen fisikaren eta astronomiaren ingurukoak, besteak beste, zerua aldagaitza zenaren ustea. Teleskopio bat eraiki zuen eta Ilargiaren behaketak egin zituen, bai eta Eguzki-sistemako planeta batzuenak ere. Hala ondorioztatu zuen Ilargiak mendiak zituela […]
“Zientzia Forgesen arabera” erakusketa irailean
Antonio Fraguas “Forges” umorista grafikoak behin eta berriz islatu zituen bere binetetan klima-aldaketa, Higgsen bosoiaren aurkikuntza edo biodibertsitatearen galera. Gai horiek sarritan landu zituen zientziarako baliabide gehiago eskatzen zituen bitartean. Lan horietako askok osatzen dute “Zientzia Forgesen arabera” erakusketa, Bilboko […]