fisika Archives - Page 61 of 64

César Tomé López Newtonek espazio absolutua unibertsoko pausaguneko masen zentroaren arabera definitu zuen. Hala ere, mekanikaren legeak gordetzeko, esan behar da edozein “sistema inertzial” (alegia, espazio absolutuarekiko uniformeki higitzen den edozein gorputz) balia litekeela erreferentzia-sistema gisa. XIX. mende bukaeran, erreferentzia-sistema […]

UPV/EHUko Bilboko Ingeniaritzako Goi Eskola Teknikoko Akustika ikerketa-taldeak besteak beste, musika-tresnen funtzionamendua aztertzea du helburu. Horren baitan, txistuaren eta haren instrumentu-familiaren ezaugarri akustikoen ikerlanak emandako emaitzak plazaratu dituzte egunotan. Akustika ikertaldeak txistuaren soinuan zer aldagaik eragiten duten eta nola eragiten […]

César Tomé López Gure espazioaren eta denboraren egungo ikuskeraren bilakaera, fisikaren garapenari estuki lotua, hiru garaitan banatu daiteke. Lehenengoan, absolutismoa deituko dugun garaian, Newtonen espazio eta denboraren kontzeptu absolutuak izan ziren nagusi. Bigarrenari espazio-denbora izena jarriko diogu, hain zuzen Minkowskiren […]

César Tomé López Eremua kontzeptu garrantzitsuenetako bat da fisika modernoan eta, oro har, honako hau adierazten du: espazioan nola jokatzen duten hala indar klasikoek, magnetikoek, elektrikoek eta grabitazionalek nola indar kuantikoek, elektrodinamikoak, kromodinamikoak, interakzio elektroahulak eta Higgsen indarrak. Eremuaren kontzeptuak […]

Amaia Portugal Liverpoolgo Unibertsitatean egin duten lan baten arabera, gure planeta duela milioi bat urte eta erdi inguru hasi zen barne nukleoa garatzen. Gainera, martxa honetan, Lurraren eremu magnetikoak bere horretan jarraitu beharko luke beste milioi bat urtez, ikertzaileok ondorioztatu […]

César Tomé López Naturak hutsa gorroto du. François Rabelais-ek La vie de Gargantua et de Pantagruel (1532-1564) laneko esaldi horretan trinkotu zuen hutsaren existentzia ezinezkoa izatearen uste osoa. Uste hori nagusi izan zen pentsamenduaren historia osoan XVII. mendera arte, Aristotelesen […]

Ana Galarraga/Elhuyar Zientzia Nonbait, irakasle baten eraginez hasi zen Fisika ikasten Estitxu Villamor. Haren hitzetan, “fisikarekiko pasioa kutsatu zigun, eta benetan gustuko nuen; horregatik erabaki nuen hori ikastea. Eta hasieratik piztu zitzaidan tesi bat egiteko gogoa eta ikertzeko jakin-mina”. Dioenez […]

Itxasne Azpitarte eta Leire Ruiz-Rubio Aire hezearekin kontaktuan dagoen gainazal hotz batean kondentsatzen diren ur tanta antolatuek sortzen duten egiturari, lurrun-irudia deritzo. Lurrun-irudi hauek gainazalak egituratzeko txantiloi bezala erabili daitezke. Horrela, ordena handiko film porotsuak edo abaraska egituradun filmak lor […]

Estibaliz Apiñaniz, Arantza Mendioroz, Alberto Oleaga eta Agustin Salazar Azken urteetan teknika fototermikoek garapen handia izan dute, propietate termikoak eta optikoak eta materialen barne-egitura aztertzeko teknikak bakunak direlako. Teknika fototermikoak gainera, bereziki sentikorrak dira gainazaletik gertu dauden akatsa txikiak detektatzeko […]

Amaia Portugal Bacillus generoko bakterioen esporak uzkurtu egiten dira ingurunea lehorra denean, eta zabaldu hezetasuna dagoenean. Mugimendu hori baliatuta, lurrunketa ere potentzial handiko energia iturri berriztagarria izan daitekeela egiaztatu dute Columbia Unibertsitatean. Hari esker, bonbilla bat piztea eta jostailuzko ibilgailu […]