UPV/EHUko laborategi batek azken belaunaldiko plasma erreaktore bat eraiki du, funtzionatzeko energia kantitate izugarri txikia eskatzen duena. Haurraren gurasoetako batek kontatu digu, Victor Etxebarriak: Electron-cyclotron plasma generation and spectrum characterization Krebsen zikloaz esan beharreko guztia esanda dago. Edo ez. Juan […]
Anna Botsford Comstock, aitzindaria naturaren azterketaren heziketan
Anna Botsford 1854ko irailaren 1ean jaio zen, Otto inguruan, New Yorkeko estatuan. Marvin eta Phebe Irish Botsforden alaba bakarra zen. Gurasoak kuakeroak ziren eta, beren doktrinaren baitan, naturarekin lotutako guztia maila goreneko sorkuntza gisa hartzen zuten. Amak sustatu zituen gehien […]
Geneak editatzen. Ebaki, itsatsi eta koloreztatu
Lluís Montoliuren Geneak editatzen. Ebaki, itsatsi eta koloreztatu. CRISPR tresna zoragarriak (2020) liburuak oinarrizko informazio eskurakoa eskaini nahi du edizio genetikoaz eta CRISPR teknologia berritzaileaz. Edizio genetikoa indarrez sartu da laborategietan zein gizartean, bereziki CRISPR tresnak agertu zirenetik. Hainbat aplikazio […]
Uholde batek gertatu eta handik denbora luzera ere eragin diezaioke osasunari
Tenperaturaren igoera globalak eragindako krisi klimatikoak lehorteak maizago eragiteaz gain, muturreko beste fenomeno meteorologiko batzuk ere eragiten ditu. Besteak beste, prezipitazio biziagoen eta itsas mailaren igoeraren ondoriozko uholdeak. Zenbatesten da munduko populazioaren % 23 muturreko uholdeak pairatzeko arriskuan dagoela. Zoritxarrez […]
Munduko akuifero gehienak gainbeheran dira
Mapamundi baten aurrean jarrita, berehala bereizten ditugu gure planeta txiki hau horren xarmagarri egiten duten kontinente eta itsasoak. Poloetan, gainera, moduren batean bi mundu horien arteko nahasketa diruditen eremu izoztuak aise ikusten ditugu ere. Baina lurpean ere badira urez beteriko […]
Gailu bioelektronikoa minbiziaren baheketarako
Metastasia da minbiziaren ondoriozko heriotza-kausa nagusia; zelula bat tumoretik irten, odol-fluxura eta sistema linfatikora igaro eta urruneko organoetara heltzean gertatzen da metastasia. Mugitzen diren tumore-zelula horiek modu ez-inbaditzailean biltzea funtsezkoa da minbiziaren ikerketan biologia zelularra, diagnostikoa eta pronostikoa egiteko, eta […]
Emakumea Zientzian: zientzialarien lana agerian jartzen berdintasunean hezteko
2014an Valentziako Unibertsitateak Las mujeres en los contenidos de la Enseñanza Secundaria Obligatoria – TRACE ikerketa gauzatu zuen. Azterlanean DBHko testuliburuen edukiak aztertu ziren, 12-16 urte duten ikasleen eskola-liburuetan azaltzen diren gizonezko eta emakumezkoen kopurua eta presentziaren eduki-analisia egiteko. Kopurua […]
Ezjakintasunaren kartografia #479
Giza gorputz-adarren garapenaren atlas bat egin da, orain arte ezagutzen ez zen bereizmenarekin. Human limb development “live”, Rosa García-Verdugok. Partikula subatomikoak desintegratzen direnean, hutsune kuantikoa aldatzen dute eta elkarri lotuta geratzen dira. Hori ondorioztatzen du ikerketa teoriko batek, fenomenoa ordenagailu […]
Galileo eta mareak
Askok ez zuten konfiantzarik izan Johannes Kepler astronomo alemanaren teoriaz mareak azaltzeko. Astronomo alemanaren arabera, Ilargiak mareetan eragiten zuen erakarpen misteriotsu baten ondorioz sortzen ziren. Galileo Galilei izan zen teoria hartaz fidatu ez zenetako bat, eta berea pentsatzen hasi zen […]
Gizakiaren aurpegiaren ezaugarri fenotipikoei loturiko aldakortasun genetikoaren analisia
Lan honetan, aurpegiko ezaugarrietan eragina duten SNPak (Single Nucleotide Polymorphisms), nukleotido bakarreko polimorfismoak, aztertu ditugu. Izan ere, gure helburua, giza populazioak aurpegiaren morfologiari loturiko datu genetikoetatik abiatuta desberdintzen diren ikustea baita. Hortaz gain, sudur morfologia populazio ezberdinetan aztertu dugu, adibide […]