Zientzia Kaiera — Kultura Zientifikoko Katedra

Zaila da atzean dagoen arrazoia argitzea, baina, egiari zor, gizakiari ez zaio gelatina gustatzen. Munstroak irudikatzean, askotan itxura hori eman zaie, adurrez eta elementu likatsuez osatuaz. Filmetan ere, beldurra eta higuina eragin nahian, horiei askotan soinu berezia eransten zaie, platerean […]

Zulo beltzaren nozio modernoa gurekin egon da 1916ko otsailetik, Albert Einsteinek bere grabitatearen teoria azaldu eta hiru hilabetera. Orduan, Karl Schwarzschild fisikariak, Lehen Mundu Gerran Alemaniako armadan izandako borroken erdian, artikulu bat argitaratu zuen, inplikazio harrigarriekin: eremu guztiz esferiko baten […]

Medikuntza Esofagitis eosinofilikoa diagnostikatzeko metodo ez-inbaditzailea garatu dute Biodonostiako, Tomellosoko Ospitale Orokorreko, Ikerbasqueko eta Euskal Herriko Unibertsitateko ikertzaileek. Gaixotasun horren ezaugarri nagusia esofago edo hestegorriaren hantura kronikoa izatea da. Gaixotasun arraroa da, baina gero eta prebalentzia handiagoa du gizartean. Hura […]

Irakurtzea ona da arrazoi askorengatik: literatura ona irakurtzen baduzu, kontzentratzeko gaitasuna eta enpatia hobetzen dira, zure hiztegia zabaltzen da eta hizkuntzaren egiturak menderatzen dira, eta gauzak ikasten dituzu. Hau guztia oso ondo dago, baina beste kontu bat da guztiau esperimentalki […]

Bizitzaren oinarria osatzen duen unibertso mikroskopiko harrigarrian murgildu da gure kirikiñoa gaurkoan zelulak aztertzen. 1665ean Robert Hooke zientzialariak lehen aldiz zelula hitza erabili zuenetik, hauei buruzko ezagutzak handituz joan dira. Adibidez, Bigarren Mundu Gerraren ostean, mikroskopio elektronikoari esker mitokondrioaren eta […]

Gizakiaren eta ingurumenaren arteko harremanei buruzko gogoeta egiten du Aiora Zabalak Natura gure esku (2022) liburuan. Narrazioaren tresneria eta teknika dialogikoak erabiliz, eta bizipen pertsonalak, gaurkotasun osoko gertakizunak eta ikerketa lanetatik eratorritako ebidentziak tartekatzen ditu egileak. Kontakizunaren protagonista ez da […]

Iragana nostalgiaren erreferentzia da, baina haren esparru psikologikoa etorkizunera heda daiteke. Nostalgia sentimenduak unibertsalak dira, eta, gertakari arrunten oroitzapenekin aldetuta, baikortasuna areagotzen dute edo, gutxienez, baikortasun adierazpenak sortzen dituzte. Hori da egin diren lau azterlanen ondorio nagusia. Azterlan horietan, zehaztuko […]

Gosea baino argiagorik ez dago. Atsotitzak ideia bera azpimarratzen duen aldaera asko ditu hainbat hizkuntzatan. Necessity is the mother of invention. El hambre agudiza el ingenio. La faim aiguise l’esprit… kontzeptu argia da, eta ez du azalpen gehiagoren beharrik. Zaila […]

Esofagitis eosinofilikoa esofago edo hestegorriaren hantura kronikoa ezaugarri duen gaixotasuna da. Hantura hau eosinofiloak deritzen globulu zuriak mukosan sartu eta irensteko zailtasunak eragiten dituztenean gertatzen da. Gaixotasun arraroa izan arren, gero eta prebalentzia handiagoa du. Orain arte, gaixotasun honen diagnostikoa […]

Fisika Esperimentu berri batek nukleoaren teoria nagusiari buruzko zalantzak sortu ditu. Teoria horren arabera, atomo bateko nukleoa kitzikatzean nukleo hori puztu edo hazi egiten da, protoietako batek salto egiten duen arte. Helio-4arekin egindako neurketa berri batean ordea, ez da teoria […]