Dibulgazioa Archives - Page 13 of 361

Krimen baten edo krimena izan daitekeen baten aurrean gaudenean, kontuan hartu behar den lehen gauza krimena bera gertatu den leku fisikoa da; alegia, krimenaren agertokia. Zenbait kasutan, ikerketa egokiak egin ondoren jakingo dugu ustezko delitua ez dela delitua. Esate baterako […]

Sistema immunearen eta osasun mentalaren arteko harremana liluragarria da. Immune signals affect neural circuits involved in schizophrenia, José Ramón Pinedaren eskutik Konputazio kuantikoa topologiko egiten da sendoagoa izateko. Towards a fully functional topological quantum computer Eta mundua hautematen duzun modua […]

Ekonofisikak, analisi-esparru erakargarria eskaintzen du herrialdeen artean aberastasuna, energia kontsumoa eta ingurumen inpaktua nola banatzen diren aztertzeko. Hain zuzen ere, herrialde aberatsek energia gehiago kontsumitzeko eta, ondorioz, karbono dioxido gehiago isurtzeko gaitasuna dute. Honek ez du bakarrik baliabideetarako sarbidearen desparekotasuna […]

Hala ere, meteorito hitza entzuten dugunean, burura datorkiguna etsai erraldoi eta gupidagabea da, Lurrera hurbiltzen dena kaosa eta suntsipena ereiteko. Irudi hori historiako meteorito inpaktu ospetsuenak eragindako gertakarien ondorioz markatuta geratu zaigu, duela 66 milioi urte inguru gertatutakoa, 10 km […]

Gizakiak aspalditik erabili izan du hortzetako pasta edo hautsa, baina aldatzen joan dira osagaiak mendeetan zehar. Egiptoarrek 3000-5000 K.a. artean hortzetako hautsa erabiltzen zuten dagoeneko, hau jasota dago Ebers Papiroan, Egiptoko medikuntza-gidan. Hauts hau idi-apatxa, mirra, arrautza-azalak eta apar-harria erabiliz […]

Suaren eraginpeko guneen informazio zehatza eta eguneratua lortzea funtsezkoa da airearen kalitatea, ziklo biogeokimikoak edota klima hobeto ulertzeko, eta, halaber, suteen kudeaketan laguntzeko. Erretako eremuen kartografia edo mapaketa landa-eremuen azterketatik abiatuta egiten zen duela hamarkada batzuk, baina Lurra behatzeko sateliteak […]

Etorkizunarekin larritzen hasita, ez dago arriskuak egunero gogorarazten dizkiguten hainbat gailutara jotzea bezalakorik. Doomsday, TILKUTen bineta bat. Nano zurien leherketetara daramaten mekanismoak askotarikoak dira, unibertsoko balizentzat ondorio garrantzitsuak dakartzatenak. Surprising diversity of exploding white dwarfs Immunoterapia-tratamendu batek tumore baten zelula […]

Betty M. Twarog 1927ko abuztuaren 28an jaio zen New Yorken. Gaztetatik izan zuen zientziarekiko interesa eta, beraz, Swarthmore College unibertsitatean egin zuen matrikula matematikak ikasteko (1944 eta 1948 artean). Tufts College en doktorego ondoko bat egiten ari zen bitartean, Kenneth […]

Tren arrunten dinamikan dauden arazo garrantzitsuenak ardatz muntatuen ezegonkortasun dinamikoa eta bogien bihurgunean inskribatzeko zailtasuna dira. Arazo hauek kontrajarriak dira, zeren lehenengoari mesede egiten dioten faktoreek bigarrenari kalte egiten diote, eta alderantziz. Faktore horien atariko diseinua egiteko, aldez aurretik trenbide-dinamikako […]

Lurrak, gure planetak, satelite natural bakarra dauka. Gauza jakina bada ere, zenbaitetan bigarren plano batean geratzen da aldi baterako “satelite” txikiak iristearekin batera; baina bitxikeria bat baino zerbait gehiago da. Barne planetei —Merkurio, Artizarra, Lurra eta Marte— erreparatzen badiegu, ikusiko […]

Hurrengo ekitaldiak

Bilbo Zientzia Plaza 2025

Aurten ere, Bilbo zientzia-dibulgazioaren hiriburu bilakatuko da irailean.17tik 30era, zientzia protagonista izango duten hitzaldiekin, erakusketekin, tailerrekin eta ikuskizunekin itzuliko baita Bilbo Zientzia Plaza (BZP). Zortzigarren edizio honetako plater nagusia Naukas Bilbao izango da, aurten bere 15. urteurrena ospatuko duena eta Euskalduna Bilbao zientziaz eta umorez beteko duena irailaren 19an eta…

2025ko irailaren 17a — 2025ko irailaren 30a

Bidebarrieta Kulturgunea, Bizkaia Aretoa - EHU eta Euskalduna Bilbao

Bilbo

Osasun sistemikoa gizakiaren potentzial biologikoa garatzeko oinarri gisa

Zerk bihurtzen du aparta kirolari bat? Zeintzuk dira eliteko atletek konpartitzen dituzten ezaugarri fisiologikoak eta metabolikoak, esate baterako Everest oxigenorik gabe eta sei egunen buruan bi aldiz igo zuen Kilian Jornet mendi-lasterkari bikainarenak? Jesús Álvarez-Herms fisiologoak Jorneten ibilbidearen erronkarik gogorrenetakoentzat elikadura programak diseinatu ditu. Garaipenak eta errekorrak lortu ditu atleta…

2025ko irailaren 17a

Bidebarrieta Kulturgunea

Bidebarrieta kalea, 4, Bilbo

Naukas Bilbaoaren 15. urteurrena

Beste urtebetez -hamabost, dagoeneko-, irailean itzuliko da Bizkaiko hiriburura Estatu espainolean egiten den dibulgazio zientifikoko ikuskizunik handiena, Naukas Bilbao. Bere formula paregabearekin itzuliko da, zientziaren ezagutza era samur eta askean zabaltzeko eta gerturatzeko helburuarekin. Naukas dibulgazio zientifikoko plataformak eta EHUko Kultura Zientifikoko Katedrak elkarlanean antolatutako ekimenak Euskal Herriko eta Estatuko…

2025ko irailaren 19a

Euskalduna Bilbao

Bilbo

Fernando G. Baptista. Infografia zientifikoaren esploratzailea

Infografia ezinbesteko tresna da zientziaren komunikazioan. Informazio konplexua ulergarri egin dezake eta hori lortzeko hainbat elementu erabil ditzake: ilustrazioak, diagramak, mapak edo grafikoak, betiere era ulergarri batean baina zehaztasunari uko egin gabe. Arrazoi honengatik, ilustratzaile zientifikoaren lana funtsezkoa da begiratu batean ikusezinak diren prozesuak ulertzeko eta zientzia modu argi, bisual…

2025ko irailaren 20a — 2025ko irailaren 30a

Bizkaia Aretoa-EHU

Abandoibarra, 3, Bilbo