Atalaren araberako artxiboa: Kolaborazioak

Juanma Gallego Animaliek bi estrategia darabiltzate ondorengoa ziurtatzeko: kumeak barra-barra izatea ala gutxi batzuk izan baina horiek ondo zaintzea. Azken portaera honen adierazlerik zaharrentzat hartzen dena aurkeztu dute, duela 309 milioi urteko fosil batean.
Umeak zaindu. Guraso gehienek hori egingo dute, eta kausa horren alde bizitza ere emango lukete. Finean, zaintza eboluzioaren amarru bat da, norberaren geneak ondorengo belaunaldien bitartez […]

Josu Lopez-Gazpio Gizarteak zientzian interesa izatea behar-beharrezkoa da. Horretarako ezinbestekoa da zientziaren dibulgazioan lan egiten dugunon jarduna, baina, hori ez da punturik garrantzitsuena. Zientziarekiko zaletasuna sortzeko, gakoa da txikitatik zientzia irakastea eta zientziarekiko grina bultzatzea. Horrek lagunduko du, zalantzarik gabe, zer den zientzia eta zer ez den zientzia azaltzen. Zientzia-bokazioak sortzea ezinbestekoa da etorkizuneko zientzialariak -eta, era berean, etorkizuneko zientzia- […]

Juan Ignacio Pérez Iglesias
Hotza heltzean gorputzeko tenperaturari konstante eusteko, animalia homeotermoek metabolismoaren bidez birjarri behar dute galtzen duten beroa. Galera eragiten dute, alde batetik, organismoko eta giroko tenperaturen arteko aldeak eta, bestetik, isolamendu mailak. Horregatik, hibernatzaileak alde batera utziz gero, ugaztunek neguko tenperatura beherakadari erantzuteko moduak bi osagai nagusi ditu. Alde batetik, kanpoarekiko isolamendu maila handitzen dute. Bestetik, […]

Juanma Gallego Munduan mintzatzen diren hizkuntzen herena aztertu dute, horietan guztietan sentimenduen adierazpena unibertsala ote den ebatzi asmoz. Alde nabarmenak aurkitu dituzte, eta baita egitura unibertsal baten zantzuak ere.
Piliriqatigiinniq. Gustuak gustu, ez dirudi bereziki hitz ederra. Baina esanahiari erreparatuz gero, izugarri polita da. Inuitek egoera zehatz bat deskribatzeko erabiltzen duten hitza da. “Helburu bat lortzeko elkarrekin lan egiteko […]

Oskar Gonzalez Tots els colors del verd sota un cel de plom que el sol vol trencar Tots els colors del verd en aquell mes de maig
Berde guztiak aurki ditzakegu gure bazterretan. Hori da, behintzat, Raimon paregabeak abesten duena. Zer da berdea, ordea? Non bukatzen da kolore hau? Non hasten da horia, espektroaren alde batetik, edo urdina, beste aldetik? […]

Ana Galarraga / Elhuyar Zientzia Pertsona askok aitortzen dute umetan edo gaztetan gorroto zituztela Matematikak, baita zientziazaleak izanda ere. Lore Zumeta Olaskoaga ez da horietakoa: txikitatik ditu gogoko zientziak eta Matematika. Hala, unibertsitateko ikasketak aukeratzeko garaian, zalantzak izan zituen, Ingeniaritzaren bat, Euskal Filologia edo Matematika aukeratu. Azkenean, ate irekien egunean Matematikari buruzko azalpenak entzuteko aukera izan zuen, eta probatzea erabaki […]

Juanma Gallego Iraultza biologiko edo tektoniko handietara jo behar izan gabe, Lurrean izan diren oxigeno mailaren gorakada handiak azaltzeko eredu berria plazaratu dute ikertzaileek. Ziklo biogeokimikoen arteko berrelikadura baten bitartez azaldu dituzte gertaera hauek.
Duela 2.400 milioi urte abiatu zen oxigenazio handiaren fenomenoa. Haren ohiko estilo fresko eta argigarria erabilita, Lynn Margulis biologoak “oxigenoaren holokaustoa” izendatu zuen une hori. Une […]

Juanma Gallego Hainbat liztor espeziek euren arrautzak beste intsektu baten barruan txertatzen dituzte, eta pozoia erabiltzen dute, artean bizirik daudela, larbentzako bazka modura erabiliak izan daitezen. Kasu batzuetan, gainera, biktimak berak larba defendatuko du.
Lehoi zahar bat, eta inguruan dozena bat hiena, erasoka. Oihanaren erregearen ohiko rola, hankaz gora jarrita. Erortzear da erregea. Baina lehoiaren taldeko beste lehoi bat agertu […]

Koldo Garcia Gabonak hemen daude eta hurrengo egunetan asko jan eta asko edango dugu. Santo Tomasetan, taloa, txistorra eta indaba-jana; Gabonetan eta Eguberrian afari eta bazkari handiak; San Esteban egunean, soberakinak; Gabon zahar gauean eta Urte berrian, beste horrenbeste. Janariz, edariz eta betekadez osatutako hamaika egun. Horri aurre egiteko gure digestio-aparatuak bere onena eman behar du, baina zaila da bihotzerreak, […]

Juan Ignacio Pérez Iglesias Amazonek software bat garatu zuen 2015. urtean, bere webgunea hobetze aldera lan txikiak egitera bideratutako milaka pertsona kontratatzeko. Beranduago, beste enpresa batzuei alokatu zien, gauza bera egin zezaten. Ordutik, milioi erdi bat pertsona baino gehiago kontratatu dituzte sisteman lan egiteko. Software hori eta antzeko beste software batzuk ere oso erabilgarriak izan dira lehen posible ez zen […]