Kolaborazioak Archives - Zientzia Kaiera

Horrek ez du esan nahi aurkitu diren guztiak edo gure planetan erori diren guztiak barne hartzen direnik, baizik eta —eta hauxe azpimarratzekoa da— horiek direla jatorria planeta gorrian dutela egiaztatu ahal izan ditugunak. Baliteke, halaber, iraganean eroritakoren bat oraindik aurkitu […]

Auzitegi-zientzia edo zientzia forentsea diziplina zabala da, eta haren funtsa da legearekin lotutako gaiak argitzeko metodo, teknika eta ezagutza zientifikoak erabiltzea. Zentzurik zabalenean, auzitegi-zientziak esparru desberdin asko hartzen ditu bere baitan: ingurumenarekin lotutako arauak, sendagaiak, elikagaiak, pestizidak… Arlo horietan eta […]

Purnima Sinha 1927ko urriaren 12an jaio zen Kalkutan (India); garai hartan kolonia britainiarra zen. Senar-emazte liberal batzuen alaba zen. Aita abokatua zen, 1917ko Errusiako iraultzaren jarraitzailea, eta joera komunistak zituen. Besteak beste, defendatzen zuen emakumeek heziketarako eskubidea zutela, eta sexuen […]

Kontu horretan garrantzitsuena izan zen XX. mendeko 40ko hamarkadan, alde batera utzita lehen bonba atomikoaren sorrera finantzatzea eragin zuten inguruabar zientifiko, politiko eta belikoak, halako tresna bat garatzeko beharrezkoak ziren kalkuluak ez zirela hutsalak, ezta gutxiagorik ere. Batez ere mekanismoaren […]

Urtetan zehar pilatutako zientzia ebidentziak aditzera ematen du gauzak horrela direla, eta sen arruntak ere ondo ulertzen du hori: argi dago gutxi lo egitea osasunerako oso kaltegarria izan daitekeela. Hori dela eta, loaren iraupenean eta kalitatean oinarritu dira orain arte […]

Ane Paniagua Gonzalez de Txabarri Adimen Artifizialeko gradua egiten ari da EHUn. Gehiengoak bezala, unibertsitateko ikasketak aukeratzean, ez zeukan oso garbi zer egin nahi zuen: “Ate irekien jardunaldian, informatika eta beste ingeniaritza batzuk erakarrita joan nintzen. Han jakin nuen adimen […]

Espermatozoidearen geneek modu erabakigarrian laguntzen diote obulua ernaldu ondoren sortuko den banakoari. Gizakien kasuan, aitaldeko 23 kromosomak amaldeko kromosomen kopuru berarekin konbinatzen dira izaki berri bat sortzeko. Ba al dago, aitaldeko kromosomen ekarpenaz bestelako ekarpenik? Baieztatu egiten da mitokondriak (beren […]

Lehenengo suziriak Txinan asmatu ziren, K.a. 250 urte inguruan. Suziri hauek prestatzeko, eztanda egiten duen substantzia bat sartzen zen banbu-kimuan. Hark eztanda egitean danbada ozen bat eragiten zuten eta, garai hartako sinesmenen arabera, espiritu gaiztoak uxatzen ziren. Bolbora beltzaren aurkikuntzak […]

«Livingstone doktorea, ezta?». Esaldi hori 1871ean Henry Stanley eta David Livingstone esploratzaileek Tanganyika lakuan lehenengo aldiz topo egin zuten kondairaren parte da. Izan ere, Staley Livingstoneren bila joan zen Afrikako erdigunera, urte batzuk zeramatzalako inondik ageri gabe. Baina Livingstone ez […]

Almendra arbendolondotik (Prunus dulcis) lortzen den hazia da eta nagusiki lipido, proteina eta zuntzez osatuta dago. Mediterraneoan, Asian, Australian eta Ameriketan hazten da eta munduan gehien kontsumitzen den fruitu lehorra da. 30 espezie baino gehiago daude, baina merkaturatzeko ekoizten direnak […]

Hurrengo ekitaldiak

Dioxinak: mugarri historikoak, erraustegiak eta Zaldibarko zabortegia

Dioxinek eta furanoek 210 konposatu kimiko ezberdineko familia osatzen dute, literatura zientifikoan “kidekoak” zirela esan den arren sarritan eta, kasu batzuetan, benetan toxikoak dira nahiz eta dosiak oso txikiak izan.

2025ko urtarrilaren 28a

Iurretako Biblioteka

Bidebarrieta kalea, 4, Iurreta

Darwinen Egunean mintzagai gure espeziearen berezitasuna eboluzioaren bitartez

Otsailaren 12an Euskal Herriko Unibertsitateko Kultura Zientifikoko Katedrak eta Zirkulu Eszeptikoak Darwinen Egunaren edizio berri bat antolatu dute Bilboko Bidebarrieta Liburutegian. Saioak bi hitzaldi izango ditu, alde batetik, giza espezie desberdinen bizikidetza, eta bestetik, altruismo sozialaren jatorria jorratuko dira. Hitzaldien bidez, eboluzioa ardatz hartuta, gure espeziearen berezitasunaren gaineko begirada zabaltzea…

2025ko otsailaren 12a

Bidebarrieta Liburutegia

Bidebarrieta, 4, Bilbo