fisika Archives - Page 22 of 61

Karbono nanohodiak, hodiak dira! Eta, beraz, argi-katalisia laguntzeko ezkutu gisa baliatu daitezke. Carbon nanotubes as shields to enhance photocatalysis Daniel González-Muñozen eskutik. Seriea modan dagoelako zure semeari Sandokan izena jartzea bezalakoa da zenbait izen zientifikoena. Umea hazi, doktoratu eta Sandokan […]

Influenceren eta isuri kognitibo sustatuen garai honetan, robotak ere izan daitezke influencer. Robots can be companions, caregivers, collaborators — and social influencers Shane Saundersonen eskutik. Bi partikulen arteko elkarrekintza duten arazoak analizatzen zailak dira, baina egingarria da. Baina hiru baino […]

Hiltzaile izateko prestatu du giza garuna eboluzioak. The Evolution of Murder, Eduardo Anguloren orijinala adapatatu eta itzuli du Julio Ozoresek. Kenneth Arrow izan zen bozkaren bidezko erabaki-hartzearen teoria logiko matematikoaren aita. Haren aurkikuntza batzuk harrigarriak dira. Voting theory: Arrow’s impossibility […]

Entzefalo epileptikoa arindu zezakeen bakarra osagai kimiko bat zela zirudienean, Rosa García-Verdugo ikertzaileak azaltzen digu Mozartek, edo hobeto esanda, bere konposizioetako batek ere egin dezakeela: How Mozart can soothe epileptic brains. Zure gustuko txokolatea dastatzen duzunean, lehengaia lortzeko esklabo bihurtutako […]

Bozkatzea, bai, botoa ematea,… nola hobetu hori berori? Hauteskundeetan hainbat aukera daude: zerrenda itxiak, zerrenda irekiak, zerrendarik gabe, barruti handiak kontuan izanda, barruti txikiak edo barruti bakarrak? Buelta bakarrekoa, bi bueltakoa edo “n” bueltakoa? Ordezkaritza proportzionaleko botazioa, gehiengo soil edo […]

Gauza bat da jakitea ikusten duzuna aurpegi bat dela, eta beste bat da ikusten duzuna aurpegi ezagun bat dela jakitea. Ez dira gauza bera. Dena dela, garunak zer egiten duen bata eta bestea bereizteko, ez da hain gauza misteriotsua. Rosa […]

XX. mendeko bigarren erdialdean, Ignacio Mártil fisikariak “XX. mendeko iraultza isil handiena” [1] deitu zuenaren oinarriak ezarri ziren, hau da, mikroelektronikarenak. XXI. mendeko lehen urteetan, lehengaien oparotasunarekin eta silizioan oinarritutako mikroelektronikaren heldutasun teknologikoarekin, gaur egun bizi dugun gizarte iraultza sortu […]

Genetika DNA sekuentzia bitxi bat aurkitu dute Jill Banfield eta Basem Al-Shayeb mikrobiologoek lursail bateko lokatzetan. DNA zati hori sekuentziatu ostean, ikusi ahal izan dute inoiz ikusi ez den DNA-egitura bat dela: 1 milioi baseko luzera duela, geneen erdia ezezaguna […]

Ernatzen ari diren ekonomien garapenarekin batera, gizartean eta ekonomian aldaketak gertatzen dira. Orain arte ez zeuden kontsumo beharrak dituen tarteko klase berri bat sortu da, eta horixe da Asian eta halako lekuetan inbertsio berriak egiteko motorretako bat. Hala ere, ehunka […]

DNA zaborra denetarik izango da zaborra baino. Haren influentzia gero eta ebidenteagoa da. Mutations in the non-coding genome contribute to autism por JR Alonsorena. Asmakizun posmodernoa da antropozenoa. Edo, Jesús Zamorak dioenez: Anthropocene as a cultural artifact. Atomo artifizialak nanohutsune […]

Hurrengo ekitaldiak

Mitoak argituz paleontologiaren eskutik

Paleontologia gure planetako bizitzaren iragan geologikoa aztertzen duen zientzia da. Iraganean bizi izan zirenen arrasto fosilen behaketan eta azterketan oinarritzen du bere ikerketa. Organismo organikoen arrastoak, esaterako, landareen eta animalienak, sarritan harkaitzei itsatsita gorde ohi dira, eta hauei esker duela milioika urte Lurreko bizilagunak eta haien ohiturak nolakoak ziren ulertzeko…

2025ko martxoaren 25a

Iurretako Herri Biblioteka

Bidebarrieta kalea, 4, Iurreta

2025eko “Olerkari, miope eta despistatuentzat geologia” jardunaldia

Zer dute komunean paisaia ikusgarri batek, milaka urteko fosil batek edo bertan behera utzitako harrobi batek? Ondare geologikoaren parte dira guztiak, Lurraren historiaren lekuko, eta balio zientifiko, hezitzaile, kultural eta estetiko handia dute. Hala ere, oraindik ez da oso ezaguna hauen garrantzia. Ondare geologikoaren ingurukoak hurbiltzeko gizarteari, martxoaren 26an, 27an…

2025ko martxoaren 26a

Bizkaia Aretoa - UPV/EHU

Abandoibarra, 3, Bilbo

Ingurumen erradioaktibitatea zaintzen

Ingurumenaren zaintza erradiologikoa funtsezko prozesua da ingurunean dagoen erradioaktibitatearekiko esposizioa kontrolatu eta minimizatzeko. Esposizio horren jatorria naturala edo instalazio nuklearren eta erradioaktiboen operazioetatik eratorritakoa izan daiteke. Herritarrentzako seguruak diren erradiazio-mailak mugen barruan mantenduko direla bermatzeko, airearen, uraren, lurzoruaren eta biotaren -flora eta fauna- analisiak eta neurketak egiten dira erradioaktibitate-iturritik hurbil…

2025ko apirilaren 9a

Bidebarrieta Kulturgunea

Bidebarrieta kalea, 4, Bilbo