Zientzia Kaiera — Kultura Zientifikoko Katedra

Industria mailan, molekula optikoki puruak lortzeko metodo erabiliena errazematoen erresoluzioa da, zeinak molekula kiral baten bi enantiomeroak bereiztea ahalbidetzen duen. Erresoluzioa hainbat tekniken bidez erdiesten da, hala nola, kristalizazioaren bidez, non enantiomero baten kantitate txiki bat gehitzeak kristalizazioa bultzatzen duen […]

Ana M. González Ramos Zientzia Ikerketen Kontseilu Nagusiko (CSIC) zientzialari titularra da Kordobako Gizarte Ikerketa Aurreratuen Institutuan (IESA). Hauek dira bere ikerlanen ardatzak: Osasunaren arloko Generoaren Dimentsio Soziala, diziplinarteko ikuspegi feminista batetik, eta nola androzentrismoak (subjektu maskulinoaren zentralitatea behaketa unitate […]

K.a. 500ean Hanno Nabigatzaileak “Gorillae” izeneko izaki iletsuak aipatu zituen Afrikako mendebaldean; izen hori erabili zuten XIX. mendeko zientzialariek berriro ere gorilak aurkitu zituztenean.Gorilek lau hanken gainean ibiltzen dira, habiak egiten dituzte eta haremetan bizi dira, ar heldu batekin eta […]

Himenopteroek, oro har, eta inurriek, bereziki, beren sexua haplodiploidiaren bidez zehazten dute. Horrek esan nahi du emeak diploideak direla eta bi dotazio kromosomiko oso dituztela; hori da animalien artean ohikoena. Harrak, aitzitik, haploideak dira eta dotazio kromosomiko bakarra dute. Eme […]

Zientzialaria Montrealen jaio zen, Quebec probintzian (Kanada), 1894ko abenduaren 15ean. Bere herrialdea atzean utzi behar izan zuen 1916an, McGill Unibertsitatean Astronomiako gradua ikasten ari zela, Londresera joateko (Erresuma Batua). Londresen estatistikako aditu aritu zen orduko Defentsa Ministerio britainiarrean, Lehen Mundu […]

Amerikako Estatu Batuetako Duke Unibertsitateko ikertzaile talde batek “zentzumen neurobiotiko” deitu duen interakzio berri bat deskribatu du saguetan. Burmuinaren eta hesteen arteko harremana aspaldi deskribatu zen eta ezaguna da grelina edo leptina moduko hormonek hipotalamoan duten eragina aski jakina da […]

Zuhaitzetako hostoek kolore berdea izaten dute: klorofila izeneko pigmentu berdeari zor zaio hori. Konposatu hau beharrezkoa da fotosintesia gauzatzeko: prozesu honetan landareek eguzkiaren energia erabiltzen dute karbono dioxidoa eta ura azukre bihurtzeko. Klorofila sintetizatzeko, hostoek eguzki-argia eta tenperatura altuak behar […]

Zailtasun hauei aurre egiteko, Osasunaren Mundu Erakundeak osasun sistemak integratzeko beharra azpimarratu du, (1) pazienteak zaintzeko zerbitzuen koordinazioan; (2) diziplina anitzeko taldeak integratzeko politikak diseinatzean; (3) osasun zerbitzuen eskaintzen ebaluazioan eta gaixoen jarraipenean; (4) osasun esparruaren eta esparru sozialaren arteko […]

Itziar Alkorta Euskal Herriko Unibertsitateko Biokimika eta Biologia Molekularra Saileko irakaslea da. Doktorego ondoko egonaldi bat egin zuen Berkeleyko Unibertsitatean, eta han ikasi zituen biologia molekularraren oinarriak diziplina hori garatzen hasten ari zenean. Aditua da antibiotikoekiko erresistentziaren ikerketan. Bere lanaren […]

Eboluzioaren azalpenetan maiz entzuten den galdera da: “Eboluzioa egia bada, zergatik daude oraindik txinpantzeak?”. Erantzuna sinplea da: gizakiak ez gara txinpantzeetatik eboluzionatu, bi espeziek arbaso komuna partekatzen dugu. Orain dela 6-7 milioi urte bizi izan zen arbaso horretatik banandu ziren […]

Hurrengo ekitaldiak

Zientzia Kalean erakusketa Azkoitian

Nola harrotzen da ogia? Zer dago barra kodeen atzean? Nola funtzionatzen du sukaldeko plaka batek? Gure egunerokotasunaren parte diren kontu hauei eta beste batzuei erantzuteko iritsiko da Zientzia Kalean erakusketa Azkoitira, zientziaren ezagutza jendartean zabalduz. Formatu handiko 11 infografia dira erakutsiko direnak, euskaraz eginak, eta azaroaren 18tik 28ra ikusi ahal…

2025ko azaroaren 18a — 2025ko azaroaren 28a

Jesusen Bihotz Agurgarri plaza

Kale nagusia, 86., Azkoitia

Nerabeen eta mugikorraren arteko harremana

Azken urteotan, nerabezaroaren hasiera lehen telefono mugikor adimenduna izatearekin lotu da. Une horrek errealitatearen mundu paralelo baten antzera funtzionatzen duen ingurune digitalari atea irekitzen dio. Euskadin, 11 eta 12 urte bitarteko hiru nerabetik bik dute horrelako gailu bat, Euskal Herriko Unibertsitateko Weblearner ikerketa taldeak egindako lan baten arabera. Mugikorrekin, tabletekin…

2025ko abenduaren 12a

Bizenta Mogel Biblioteka

Komentukalea, 8., Durango