ekaina 2019
Hileko artxiboa 32 artikulu
Uxue Razkin Kimika Hil ondoren, gorpua lurperatzea edo erraustea dira irtenbiderik ohikoenak baina bada beste irtenbide “berdeago” bat. Josu Lopez Gazpiok azaltzen duenez, AEBetan gorpuekin konposta egiteko proposamena ikertzen aritu dira eta azkenean Washingtoneko Estatuan onartu da hori baimentzen duen […]
Ezjakintasunaren kartografia #268
Kafetera italiarraren eta zientziaren balioen misterioaren erresoluzioa heldu da. Jesús Zamora Bonillaren eskutik: The Italian coffee pot, a dialog on values in science (3): Science doesn’t do it itself, it has to be done Askatasun 5 gradu dituen robotizatutako mozketa […]
Maria Jesus Aranzabe: “Hizkuntza-teknologiak ezinbesteko tresna dira euskara bultzatu nahi baldin badugu” #Zientzialari (118)
Hizkuntza baten erabilera bultzatzeaz gain, hizkuntza horrek mundu digitalean duen presentzia ere zaindu beharreko arloa da. Zentzu horretan, euskara Europako beste hizkuntzen mailan egon ahal izateko, hizkuntza-teknologiak lantzea ezinbestekoa da. Egoera horren aurrean, euskararen unibertsorako onuragarriak izan daitezkeen sistema automatikoak […]
Big data: Datu masiboen erabilera gaur eta bihar
Jaione Etxeberria “Big data” delakoa askoren ahotan dabil azken urteotan baina berez, askok ez dakigu oso ondo kontzeptu hau zertan oinarritzen den. Big data honen oinarrizko ideia, eguneroko bizitzan uzten dugun urrats digitalaren azterketa litzateke, eta hiru ezaugarri nagusi lituzke: […]
Munduko arrantza eremuek osatzen duten sarea marraztu dute
Juanma Gallego Ozeanoetako ur-lasterrek eramanda arrainen larbek jitoan egiten duten ibilbidea kalkulatu dute zientzialariek, ordenagailu bidezko simulazio baten bitartez. Ondorioztatu dute mundu osoko arrantzategiek sare erraldoia osatzen dutela, eta elkarrekiko dependentzia handia dutela. “Zaila da irudikatzea arriskutsuagoa den auzoteri bat” […]
Heriotza ekologikoak eta benetako “autokonposta”
Josu Lopez-Gazpio Heriotza geure bizitzaren azken pauso saihestezina da. Alabaina, ez gara bat-batean desagertzen eta gorpuarekin zerbait egin behar izaten da. Kontu kulturalak direla-eta, gorpua lurperatzea edo erraustea dira irtenbiderik ohikoenak. Alabaina, egunotan hainbat aukera gehiago daude, eta berriak sortzen […]
Sapiens. Gizadiaren historia labur bat
Yuval Noah Harari idazlearen lan honek hainbat iritzi bildu ditu. Argitalpen ausarta, handinahizkoa edo probokatzaile bezala definitu dute, batez ere, zalantzan jartzen duelako gizakiaz genekiela uste genuen guztia: gure jatorria, gure ideiak, gure ekintzak, gure boterea … eta gure etorkizuna […]
Berdinak ote dira sintoma medikoak gizonetan eta emakumeetan?
Genero desberdintasuna oso kontuan izan behar dugu gaixotasun baten sintomak baloratzeko orduan. Izan ere, badira gizonezkoei eta emakumeei modu berean eragiten ez diguten gaixotasunak. Esaterako, desberdinak gara miokardio-infartuaren aurrean. Gizonek bai emakumeek gaixotasun kardiobaskularraren sintoma tipiko komunak dituzte baina emakumeen […]
Asteon zientzia begi-bistan #260
Uxue Razkin Biologia Josu Lopez-Gazpiok testu honetan dioen moduan, hil ondoren ere zientzia dago. Jakina denez, hil ostean, bihotzak odola punpatzeari uzten dio; odolak ez du zirkulatzen beraz grabitateak berak gorputzaren beheko aldeetara eramaten du. Biriken jarduera ere eten egiten […]
Ezjakintasunaren kartografia #267
“Jakintza publiko gisa izendatu daitekeen ezer ez da existitzen; iritzi subjektiboak baino ez daude” Bai ala ez? Kafe baten inguruan egiten ari den elkarrizketaren bigarren partea: Jesús Zamora Bonillaren The Italian coffee pot, a dialog on values in science (2): […]