You searched for manhattan proiektua

Uxue Razkin 1945eko abuztuaren 6an, goizeko 8:15etan, bonba atomiko batek ehun mila pertsona hil zituen Hiroshiman. “Goiz lasaia zen, parajea hotza eta atsegina. Bat-batean dirdira erraldoi batek ebaki zuen zerua. […] Eguzki-orri bat zirudien”, kontatu zion bizirik irten zen lagun […]

Kontu horretan garrantzitsuena izan zen XX. mendeko 40ko hamarkadan, alde batera utzita lehen bonba atomikoaren sorrera finantzatzea eragin zuten inguruabar zientifiko, politiko eta belikoak, halako tresna bat garatzeko beharrezkoak ziren kalkuluak ez zirela hutsalak, ezta gutxiagorik ere. Batez ere mekanismoaren […]

Ana Ribera Agian hauxe da zeure erantzukizunei bikain erantzun diezula esateko erarik onena: inor inoiz ez da zutaz kexaka liburutegia edo dokumentuen aretoa eramateko moduaz. Laborategi erraldoi eta ero baten antzerakoa den honetan, inork ez du inoiz zure lana onesteko […]

1982an, bazirudien fisikari kuantikoak materiaren sekretu guztiak ebaztear zeudela. Walter Gordon ikertzaile alemaniarrak unibertsoko atomo sinpleenari, hidrogeno atomoari, mekanika kuantikoaren teoria emergentea aplikatu zion, eta nola jokatzen zuen deskubritu zuen. Horren ondoren atomo guztiak menderatuko zituela zirudien. Baina ez zen […]

Fisika Higgsen eremua, partikulen fisikaren oinarrizko osagaia, unibertsoaren “musika tresna kuantikoa” bezala uler daiteke. Eremu honek oinarrizko partikulen masak sortzen ditu erresonantzia maiztasunak aldatuz. Bibrazio hauek gitarraren sokak bezala funtzionatzen dute: partikula bakoitza bere eremuaren barruan kulunkatzen da, masa definituz […]

Nobel saridun baten akatsak zuzentzen 1950eko hamarkadan Marian zientziaren munduan agertu zen arte, Linus Pauling Nobel saridunaren azalpena erabiltzen zen antigorputzek mikroorganismoei aurre egiteko zuten moldagarritasun harrigarria ulertzeko. Horren arabera, antigorputz guztiak proteina berbera ziren, eta mikrobio jakin bati hurbiltzean […]

Kotoia da munduan gehien erabiltzen den ehun zuntzetako bat, moldagarria eta erosoa delako, eta erraz eta, hortaz, merke, lortu ahal delako. Hala ere, XX. mendearen erdialdean kotoia krisi bete-betean zegoen. Zuntz sintetikoak agertu izanak, hala nola nylona eta poliesterra, mehatxua […]

Juan Ignacio Pérez Iglesias 2020ko abenduaren 27an, legezko arduradun gisa, baimena sinatu nuen aitari koronabirusaren txertoa emateko. Ekintza ñimiño hori giltza da egoitza batean bizi den 86 urteko adineko pertsona batengan duela ia urtebete hasi zen prozesu bat burutu dadin […]

Uxue Razkin Osasuna Oxfordeko txertoak adinekoei immunitatea sortzen diela jakinarazi dute, Berriak albiste honetan jaso duenez. Hainbat adituk azaldu duten moduan, 55 urtetik gorako pertsonei T zelulak sorrarazten die. Txertoa lortzeko ikerketa hori hirugarren fasean dago, hots, txertoa onartzeko azken […]

Uxue Razkin Bigarren Mundu Gerraren kariaz, Jane Hamilton Hall fisikaria Mexiko Berriko Los Alamosko Laborategi Nazionalean hasi zen lanean. Bertan, garatzen ari ziren Manhattan Proiektuan parte hartu zuen beste zientzialari batzuekin batera, Elda Emma Andersonekin kasu. AEBk, Erresuma Batuaren eta […]

Hurrengo ekitaldiak

Bilbo Zientzia Plaza 2025

Aurten ere, Bilbo zientzia-dibulgazioaren hiriburu bilakatuko da irailean.17tik 30era, zientzia protagonista izango duten hitzaldiekin, erakusketekin, tailerrekin eta ikuskizunekin itzuliko baita Bilbo Zientzia Plaza (BZP). Zortzigarren edizio honetako plater nagusia Naukas Bilbao izango da, aurten bere 15. urteurrena ospatuko duena eta Euskalduna Bilbao zientziaz eta umorez beteko duena irailaren 19an eta…

2025ko irailaren 17a — 2025ko irailaren 30a

Bidebarrieta Kulturgunea, Bizkaia Aretoa - EHU eta Euskalduna Bilbao

Bilbo