Zientzia Kaiera — Kultura Zientifikoko Katedra

César Tomé López XVIII. mendearen erdialdea baino lehen, mendebalde kristauko jakintsu edo filosofo natural gutxik jartzen zituen zalantzan Moisesen narrazioetatik eratorritako kronologiak. Uste zuten Lurra giza historiaren erregistroaren milaka urte apurrak baino apur bat zaharragoa zela. Hala ere, XVIII. mendearen […]

Juanma Gallego Neptuno eta Urano “ahaztuta” egon dira denbora luzez, baina NASAko adituen ustez, horien sekretuak argituko dituzten misioak abiatzeko ordua iritsi da. Biak ala biak ikertzea litzateke hoberena, baina setatsua da errealitatea: bietako bat aukeratu beharko da agian. Nork […]

Gorka Larrinaga, Iker Badiola eta José Ignacio López Tumore barneko heterogeneotasuna eta eboluzioa artikuluan esan genuen bezala, minbizia mikroingurune ezberdin eta aldagarrietara egokitzen diren milioika zelulez eraturiko komunitatea da. Arrain-sardak, inurri-koloniak edo txori-multzoak bezala, tumore bateko zelula taldeak jokamolde bateratua […]

Juan Ignacio Pérez Iglesias Duela mende laurden bat, Robin Dunbar zientzialari britaniarrak esan zuen agian 150 bat pertsonarekin izan genitzakeela ohiko harremanak. Primatologo batzuek ikusia dute burmuineko neokortexaren tamainak baduela zerikusia primate taldeetan gertatzen diren harreman kopuruarekin. Izan ere, uste […]

Uxue Razkin Ingurumena Gizakiak Lurrari egindako kaltea aipatu izan dute askotan zientzialariek. Iaz, adibidez, ohartarazi zuten berdin jarraituz gero Lurrari egindako kaltea atzeraezina izango da. 184 herrialdeko 15.000 zientzialarik baino gehiagok izenpetu zuten World Scientists’ Warning to Humanity: a second […]

Errealitatea ez da denboran garatzen den espazio tridimentsionala, denbora garapenik gabeko espaziodenbora laudimentsionala baizik. Daniel Fernandezen The road to quantum gravity (1): Spacetime as the network of causality Pobrezia gutxitzeko bi metodo historikoak, hazkuntza ekonomikoa eta baliabideen berbanaketa, ez dira […]

Uxue Razkin Hasieran Barbara ez zen Barbara izan, Eleanor baizik. Bere gurasoek izena aldatu zioten; biek ala biek argi ikusi zuten neska kementsua eta ausarta izango zela etorkizunean. Hala, izen indartsuago bat bilatu eta Barbara hautatu zuten. Izen-aldaketak amuleto gisa […]

Oihana Ros, Asier Vallejo, Maitane Olivares, Ailette Prieto, Nestor Etxebarria Ezin da ukatu gure eguneroko bizitarako abantaila handia suposatzen dutela konposatu kimikoek, hala ere, beren gehiegizko erabilerak ingurumenean kalteak sor ditzakeela ezin dugu ahaztu. Hori dela-eta, geroz eta erakunde gehiagok […]

César Tomé López Senak animalien ―gizakiak barne― jokaeran duen paperari buruzko lehen gogoetak Aristotelesen, estoikoen eta Galenoren lanetan aurkitzen dira. Autore horiek oinarri hartuta, baita Ibn Sinaren (Avicena) lanak eta erlijio-tradizioak ere, Erdi Aroko ikastunek eta Aro Berriko lehenengoek bereizketa […]

Juanma Gallego Gekoek ur putzu txikiak zeharkatzeko erabiltzen dituzten mekanismoak argitu dituzte zientzialariek. Gainazal-tentsioa baliatzeaz gain, beste hainbat ‘amarru’ dituzte eskura. Naturan lurrorotakorik bada, horixe da gekoa. Berdin zuhaitzetara igo edo izotzaren gainean korrika egin, horietan guztietan ederki moldatzen da […]

Hurrengo ekitaldiak

Bilbo Zientzia Plaza 2025

Aurten ere, Bilbo zientzia-dibulgazioaren hiriburu bilakatuko da irailean.17tik 30era, zientzia protagonista izango duten hitzaldiekin, erakusketekin, tailerrekin eta ikuskizunekin itzuliko baita Bilbo Zientzia Plaza (BZP). Zortzigarren edizio honetako plater nagusia Naukas Bilbao izango da, aurten bere 15. urteurrena ospatuko duena eta Euskalduna Bilbao zientziaz eta umorez beteko duena irailaren 19an eta…

2025ko irailaren 17a — 2025ko irailaren 30a

Bidebarrieta Kulturgunea, Bizkaia Aretoa - EHU eta Euskalduna Bilbao

Bilbo

Naukas Bilbaoaren 15. urteurrena

Beste urtebetez -hamabost, dagoeneko-, irailean itzuliko da Bizkaiko hiriburura Estatu espainolean egiten den dibulgazio zientifikoko ikuskizunik handiena, Naukas Bilbao. Bere formula paregabearekin itzuliko da, zientziaren ezagutza era samur eta askean zabaltzeko eta gerturatzeko helburuarekin. Naukas dibulgazio zientifikoko plataformak eta EHUko Kultura Zientifikoko Katedrak elkarlanean antolatutako ekimenak Euskal Herriko eta Estatuko…

2025ko irailaren 19a

Euskalduna Bilbao

Bilbo

Fernando G. Baptista. Infografia zientifikoaren esploratzailea

Infografia ezinbesteko tresna da zientziaren komunikazioan. Informazio konplexua ulergarri egin dezake eta hori lortzeko hainbat elementu erabil ditzake: ilustrazioak, diagramak, mapak edo grafikoak, betiere era ulergarri batean baina zehaztasunari uko egin gabe. Arrazoi honengatik, ilustratzaile zientifikoaren lana funtsezkoa da begiratu batean ikusezinak diren prozesuak ulertzeko eta zientzia modu argi, bisual…

2025ko irailaren 20a — 2025ko irailaren 30a

Bizkaia Aretoa-EHU

Abandoibarra, 3, Bilbo

Naukas Kids 2025

Irailaren 21ean, igandean, txikienek bi ikuskizunekin eta zortzi tailerrekin gozatu ahal izango dute Bilboko Bizkaia Aretoa-EHUn. Gerturatzen direnek, besteak beste, zientziak eta magiak bat egingo duten espektakulua bizitzeko aukera izango dute, edota euren planeta propioa sortzeko, itsasoaren sakontasunak esploratzeko edo etxean egin daitezkeen esperimentuen bitartez bizitzarako trikimailuak ikasteko. Ekintzak 10:00etatik…

2025ko irailaren 21a

Bizkaia Aretoa - EHU

Abandoibarra, 3., Bilbo