Kolaborazioak Archives - Zientzia Kaiera

Unibertsoaren jatorriaren inguruko galderak gizakien existentzia bezain zaharrak dira. Lehenengo zibilizazioen galdera existentzialetatik egungo grabitazio kuantikoraino, historikoki gizakia etengabe saiatu da azaltzen unibertsoaren zergatia. Hori dela eta, mendeetan zehar milaka teoria garatu dira gai horren inguruan. Orain, garai digitalaren etorrerarekin […]

Egunen zaindariak zeuden maien hirietan, eta, bitxia bada ere, oraindik ere Mexikoko eta Guatemalako zenbait komunitate indigenatan antzeko funtzioa betetzen duten pertsonak daude. Horien esku zegoen denbora neurtzea, bai eta horren gaineko erritualen kudeaketa ere; bada, hein handi batean, denboran […]

Nahiz eta polimero guztiak oso erabiliak izan, elastomero eta termoegonkorrek arazo bat aurkezten dute, beraien birziklapen prozesua oso etekin baxukoa da beraien erresistentzia kimiko eta fisikoak direla eta. Problematika honen aurrean, polimero mota berri bat aztertu da, bitrimeroak deritzonak. Bitrimeroak […]

Izan ere, Leila Alice Denmarkek bizitza pediatrian eman zuen, eta bizitza oso-oso luzea izan zuen: 114 urtez bizi izan zen, eta 103 urteetara arte lan egin zuen; hau da, 70 urtetik gorako karrera izan zuen. Kapelagile izatetik pediatra izatera Denmark […]

Auzitegi-zientzien printzipio nagusia Locard-en printzipioa da. Printzipio horren arabera, bi objektu kontaktuan daudenean materia-transferentzia gertatzen da haien artean. Beste modu batera esanda, eta Edmond Locard (1877-1966) frantziar kriminologoak esan zuen bezala: ez da posible gaizkileak ekintza kriminala egitea, are gutxiago […]

Baina zer da Bilbo Zientzia Plaza? Bilbo Zientzia Plaza (BZP) EHUko Kultura Zientifikoko Katedraren egitasmoa da eta estatuan antolatzen den zientzia-dibulgazioko jaialdirik handiena da. Bertan, erregistro, tonu eta izaera anitzeko ekimenez osatutako programa bat gauzatzen da, publiko heldua zein gaztea […]

Landareek eta beste organismo fotosintetiko batzuek CO2-a finkatzen eta karbohidratoak ekoizten dituzte. Animaliok ezin dugu fotosintesirik egin eta eguzki argiaren energiarik zuzenean aprobetxatu. Hala ere, animalia batzuek sinbiosi harremanak dituzte organismo zelulabakar fotosintetikoekin. Organismo horiek zooxantelak dira, eta, oro har […]

Jaione Bengoetxea Azurmendi ikertzaileak IkerGazte kongresuko ahozko aurkezpen onenaren saria jaso zuen, ingeniaritza- eta arkitektura-arloan, ‘Euskara eta gaztelaniazko kontra-narratiben sorkuntza: datuen sorrera eta ebaluazioa’ lanarekin. Azaldu duenez, ordea, horra iristeko bidea ez zuen ingeniaritzatik hasi, hizkuntzalaritzatik baizik: “Ingelesa ikasi nuen […]

Gero eta bizi esperantza handiagoa den honetan, ezaguna da horrek bueltan dakarren arazo handienetako bat: dementzien gorakada. Horien artean, alzheimerra bereziki zabalduta dago, eta gaitza hazten ari da gainera, gero eta zaharkituagoak diren populazioak eta diagnosiaren alorrean egindako aurrerapenak direla […]

Aurtengo urrian, 92 urte zituela, zendu zen Sir John Gurdon zientzialaria, 2012ko Medikuntzako Nobel sariduna. Zelulen nukleoen transferentzian zen bera trebea, eta teknika hau erabiliz, zelula helduak zelula ama egoerara birprogramatu daitezkeela frogatzea lortu zuen 1960ko hamarkadan. H elduen klonazioa […]

Hurrengo ekitaldiak

Ekimen kolektiboen eragina osasunean

Prozesu kolektiboak gizarteen eta pertsonen bizitzaren erdigunean aurkitzen dira, eta funtsezko funtzioa betetzen dute gizarte-kohesioan, ahalduntzean eta ongizatean. Gizarte-taldeen biziraupena zein norbanakoaren bizi-kalitatea bermatzeko beharrezkoak diren fenomenoak dira. Isolamenduaren, bakardadearen eta indibidualismoaren gorakadak markatutako testuinguru batean, batez ere mendebaldeko gizarteetan, ekimen kolektiboen bidezko emozioen partekatze sozialaren garrantzia nabarmendu dute hainbat…

2026ko urtarrilaren 9a

Bizenta Mogel Biblioteka

Komentukalea, 8., Durango

Kuantikaren misterioa ulertzeko gakoak

Fisika kuantikoak materiaren eta energiaren portaera aztertzen du partikula atomikoetan eta azpiatomikoetan. Begi hutsez ikusezinak izan arren, gure errealitatearen euskarri dira. Mundu mikroskopiko horretan agintzen duten legeek ez dute fisika klasikoan bezala funtzionatzen, ez diote eguneroko logikari erantzuten eta matematikaren bidez bakarrik deskriba daitezke. Paradoxikoa izan daitekeen arren, probabilitatez eta…

2026ko urtarrilaren 21a

Bidebarrietako Liburutegia

Bidebarrieta kalea, 4., Bilbo