Oraindik hainbat urteko ibilbide luzea egin behar da datu guztiak ondo ulertzeko, baina azkenean finkatu ahal izango da zein diren Alzheimer edo minbizia bezalako gaixotasunak garatzeko probabilitateak. Izan ere, neurri handi batean herentzia dago gaixotasun hauen eragileen artean. Halaber, oso […]
Amaia Portugal Liverpoolgo Unibertsitatean egin duten lan baten arabera, gure planeta duela milioi bat urte eta erdi inguru hasi zen barne nukleoa garatzen. Gainera, martxa honetan, Lurraren eremu magnetikoak bere horretan jarraitu beharko luke beste milioi bat urtez, ikertzaileok ondorioztatu […]
Amaia Portugal Kontsumituko lukeen elektrizitate guztia bere kabuz sortzeko gai den eraikin futurista egin nahi dute Rotterdamen. Haizea baliatuko luke horretarako, baina ez energia eolikoak egin ohi duen moduan. Kasu honetan, lehengaia zuzenean elektrizitate bihurtuko lukeen teknologia berritzaile bat aplikatuko […]
Josean Rodriguez Ohartarazi behar dizuet: hau ez da dibulgazio-artikulu tipikoa. Dibulgazio-saioetan, ikerketa-aurkikuntzak publiko orokorrarengana hurbiltzen saiatzen gara. Horretarako, zientzia ulergarriagoa egiteko, lagunarteko hizkeraz deskribatzen dira esperimentu korapilatsuen emaitzak. Artikulu honetan, berriz, begirada bat botako diogu emaitza horiek lortzeko prozesuari, eta […]
Ana Ribera “Zientziak idealizatuta jarraitzen du goi mailako jarduera gisa, egungo zientzia-pentsamoldeetan”. Joseph Haberer, zientzia-historialaria, 1969. 2015ean, nork dauka bada idealizatua zientzia-jarduera? Denok? Zientzia ezagutzen ez dutenek? Zientzialariek beraiek? Lasai onartzen dugu, ezinbestez, hainbat antzezlek ez dutela ezertxo ere irakurtzen […]
Amaia Portugal Ardiekin egindako ikerketa batean ikusi dutenez, garuneko zelula espezializatu batzuek proteina desberdinak ekoizten dituzte udan eta neguan. Urtaroaren ezaugarrien arabera, gorputza egokitu egiten dela erakusten du horrek. Ardiekin ez ezik, litekeena da animalia ornodun guztiekin gertatzea hori. Gizakiekin […]
Amaia Portugal AEBtako ikertzaile talde batek munduan ezagutzen diren 2,3 milioi espezieak elkarlotu ditu mapa erraldoi batean. Lurraren eboluzio biologikoaren historian 3.500 milioi urte atzera egiteko aukera ematen du eskema honek. Sarean jarri dute, edonork erabiltzeko eskuragarri. Ba al dakizu […]
Javier Duoandikoetxea Zinemak egin zuen ospetsu John Forbes Nash matematikaria. 2001eko film onenaren Oscar saria irabazi zuen A Beautiful Mind filmak erakutsi zigun Nashen bizitza, hiru urte lehenago Pulitzer sariko finalista izan zen izenburu bereko liburuan oinarrituta[1]. Munduan den onenetakoa […]
Maria José Moreno Gizakiak egindako aurkikuntza guztiak ez dira beti ahaleginaren eta arretaren ondorio izan. Ezta gutxiagorik ere. Zenbaitetan zortea izan da eragilea, ez zientzia-metodoa. Penizilina, tefloia edo dinamika dira horren adibide onak, eta badira ehunka aurkikuntza gehiago, eguneroko bizitza […]
Amaia Portugal Galapagoen bueltan bizi diren bi kaxalote multzo aztertuta, ikertzaile batzuek antzeman dute talde bakoitzak bere dialektoa darabilela elkarren artean komunikatzeko. Transmisio kulturalaren moduko prozesu bati esker garatu dituzte soinu aldaera horiek; gizakien antzera, beraz. Zer da kultura? Gizakiak […]