Kolaborazioak Archives - Page 43 of 146

Denetako jendea dago munduan. Eta, agian, unibertsoan hala izango da ere. Adibidez, Liu Cixin egilearen The three-body problem liburuan aukera bitxi batekin jokatzen da. Hiru izarrez osatutako eguzki sistema baten inguruan bizi diren estralurtarrek senperrenak ikusten dituzte hain ingurune ezegonkorrean […]

Hainbat hamarkadatan zehar Australia mendebaldeko Shark Bay badiako Tursiops aduncus izurdeak aztertu dira eta egindako lanek izurdeen portaerak eta bizimodua ulertzeko oso baliagarriak izan dira. Lehendik ere ezaguna zen izurdeak txistu-hotsen bidez haien artean deitzeko gai zirela, nolabait, gure izenen […]

Zenbaki ospetsurik bada matematikan, hori pi da, letra (greko) baten izena duen zenbakia. Aurreko artikulu batean Pi eguna aipatu genuen, martxoaren 14a, alegia, π = 3.14 izateagatik aukeratua. Baina 3.14 ez da π-ren balio zehatza, haren adierazpen hamartarreko lehen zifra […]

Jebel Sahabako hilobietan Qadan kulturan ohikoak ziren harrizko tramankuluak ere bazeuden. Hauek, gorputzean ehun bigunek hartu zuten tokietan zeuden eta, batzuetan, hezurretan bertan sartuta. Posizio honen arabera, tresnak ez ziren hilobi-objektuak; gainera, lurperatutako gizabanakoak ez ziren Qadan kulturakoak, beste kultura […]

Kognizioa, garuna eta hizkuntza ikertzen dituen BCBL zentroko ikertzailea da Ileana Quiñones González. Horra iristeko, bide zuzena egin du gaztetik, beti izan baitzuen argi ikertzaile izan nahi zuela: “Batxilergoa ere zientzietan espezializatutako zentro batean egin nuen, eta gero, medikuntza ikastekotan […]

COVID-19 gaixotasunaren pandemian argi ikusi dugu zeinen garrantzitsua den SARS-CoV-2 birusaren aldaeren zainketa. Zainketa hori gauzatzeko, ezinbesteko da birusen genoma sekuentziatzea eta sekuentzia horiek komunitate zientifikoan zabaltzea. Hala, toki bakoitzean zirkulazioan dauden birusaren aldaerak ezagutu daitezke eta kezkagarriak izan daitezkeen […]

Teknika horren bidez erregistratutako garun jarduera gailu robotikoei edo, oro har, makinei aginduak emateko erabil daiteke, dagokion subjektuak bere kabuz egin ahalko ez lituzkeen gauzak egiteko. Pentsatu, adibidez, elbarritasun baten eraginez besoak mugitu ezin dituen edo, besterik gabe, besorik ez […]

Txiste antzeko bat badabil fisikarien artean; horren arabera, behiak esferikoak dira. Bai, ezin uka zenbait fisikari badirela arraro samar, baina txisteak badu atzean arrazoi bat: eredu matematikoak eta fisikoak lantzen direnean, ezinbestean gauzak sinplifikatu beharra dago. Baldin eta behi batek […]

Zaporearen errezeptoreak, beste zentzumen-errezeptore batzuekin gertatzen den bezala, belaunaldiz belaunaldira aldatzen joaten dira. Zaporeen errezeptoreak estimulatzen dituzten substantzien kontzentrazioarekiko sentikortasuna aldatu egiten da denboran zehar. Aldaketak noizbehinkako mutazioen ondorioz gertatzen dira eta horiek, aldaketak eragiten dituzte egituran eta, zenbait kasutan […]

8 urtera arte, ez dago alderik nesken eta mutilen arteko konfiantza mailetan; hala ere, adin horretatik aurrera, % 30 murrizten da neskek beren gaitasunetan duten ziurtasuna. Ondorio esanguratsu hori atera zuten Katty Kay eta Claire Shipman kazetariek 8 eta 18 […]

Hurrengo ekitaldiak

“Generoa eta zientziaren komunikazioa” jardunaldia 2025

Maiatzaren 15ean bueltatuko genero-ikuspegia oinarrian duen zientziaren komunikazioari buruzko ekitaldi nagusia: Generoa eta Zientziaren Komunikazioa jardunaldia. Aurtengoa hirugarren edizioa da eta Bilboko Iberdrola Dorretxean egingo da. Jardunaldia elkarrizketarako eta hausnarketarako gunea da eta baita zientzia-komunikazioan genero-ikuspegia nola txertatu eta hobetu aztertzeko bilgunea. UPV/EHUko Kultura Zientifikoko Katedrak antolatu du jardunaldia, eta…

2025ko maiatzaren 15a

Iberdrola Dorrea

Euskadi plaza, 5, Bilbo

Eboluzioa eta neurozientziari buruzko jardunaldiak 2025

Zerk egiten gaitu gizaki? Nola sortzen dira sinesmen irrazionalak? Edo nola eragiten du gure jatorriak gaur egun garen horretan? Galdera horiek eta giza portaeraren bilakaerari buruzko beste galdera batzuk izango dira Eboluzioa eta neurozientziari buruzko Jardunaldien edizio berriaren ardatz. Maiatzaren 22an eta 23an izango da, Bizkaia Aretoan (UPV/EHU), Bilbon. Eva…

2025ko maiatzaren 22a

Bizkaia Aretoa - UPV/EHU

Abandoibarra, 3, Bilbo

“Naturaren sekretua” dokumentalaren emanaldia eta ondorengo solasaldia Ondarroan

Euskal Herriko Unibertsitateko Kultura Zientifikoko Katedrak ekoitzitako eta José Antonio Pérez Ledok zuzendutako Naturaren sekretua dokumentala datorren maiatzaren 26an, astelehena, 18:30ean ikusi ahal izango da Ondarroako Kofradia Zaharrean. Sarrera librea lekuak bete arte. Ikus-entzunezko lan hau Pedro Miguel Etxenike, Euskal Herriko Unibertsitateko Materia Kondentsatuaren Fisikako katedradunaren eta Donostia International Physics…

2025ko maiatzaren 26a

Kofradia Zaharra

Azoka plaza, 35, Ondarroa