Zientzia Kaiera — Kultura Zientifikoko Katedra

Kultura Zientifikoko Katedra

Kolaborazioak

Kategorien artxiboa 1223 artikulu

Hirietan baino, landa eremuan zabaldu da gehien obesitatea

Dibulgazioa

obesitatea osasuna

Juanma Gallego Gizentasuna gaitzat hartuta, gaur egungo populazioaren egoeraren ‘erradiografia’ osatu dute zientzialariek, eta ondorio garbia atera dute: bereziki landa eremuan handitu da azkarren gorputz-masaren indizea. “Herri usaina dago”. Zeinek ez du esan edo entzun hori noizbait. Inguru natural osasungarriarekin […]

Matematikaren ziurgabetasuna: Jarraituaren Hipotesia

Dibulgazioa

matematika

Javier Canto Ezagutza zehatza eta ziurra dela esan ohi da matematikari buruz. Teorema matematikoak egiazkoak dira, haien frogapena ezaguna delako. Hala ere, baieztapen matematiko batzuk ez dira ez egiazkoak ez gezurrezkoak. Sarrera honetan azalduko dugu nola den posible baieztapen bat […]

Erakargarritasunaren gene-osagaiak

Dibulgazioa

genetika

Koldo Garcia Metroan edo autobusean zoaz, idazki hau irakurtzen. Geltoki berri bat. Burua altxatzen duzu eta sartzen den jenderi erreparatzen diozu. Aurpegi bat ikusten duzu eta zure barnean zerbaitek esaten dizu aurpegi hori erakargarria dela. Ez dakizu zergatik baina hala […]

Birusen inbentarioa egin dute itsasoan: 180.000 espezie berri

Dibulgazioa

biologia ekologia

Juanma Gallego Sekuentziazio genomikoa erabilita, munduko ozeanoetako birusen katalogoa berritu dute Tara espedizio ozeanografikoko zientzialariek, eta birus andana dagoela aurkitu dute. Harrigarria bada ere, ondorioztatu dute Artikoan dagoela birus bioaniztasun gehien. Hotzikara ematen duten hitzen artean, birus izango da, seguruenera […]

Ez badute jaramonik egiten, ez da ulertu ez dutelako

Dibulgazioa

animaliak psikologia

Josu Lopez-Gazpio Gizakiok ez ditugu elkarrekintzak gure artean bakarrik izaten, inguruan ditugun animaliekin ere nolabaiteko harremanak izan ditzakegu. Etxe-animalia ohikoenak txakurrak –Canis familiaris- eta katuak –Felis catus- dira. Jabeek ondo dakiten bezala, katuek eta txakurrek ez dute modu berean erantzuten […]

Diskalkulia: zenbakiak arazo bihurtzen direnekoa

Dibulgazioa

neurozientzia

Juanma Gallego Zenbakiekin aritzeko eta, oro har, eragiketa matematikoak egiteko zailtasunak dituzte diskalkulia izeneko asaldura dutenek. Populazioaren % 3-6 ingururi eragiten dion arazo hau goiz hautematea funtsezkoa izan daiteke gaia modu egokian landu ahal izateko. “Letretakoa naiz” edo “zientzietakoa naiz” […]

Zergatik deitu zioten XX. mendeko arma kimiko bati ziape-gasa?

Ikasleen begietatik

kimika

Koldo Herrero Arma kimikoak hitz-segida entzuteak beldurra ematen digu. Adibidez, Siriako gerran bonbak botatzen dituztenean, normala iruditzen zaigu gerran daudelako; baina arma kimikoak erabiltzen dituztenean, eskuak burura eramaten ditugu denok. Nor ausartuko da horrelako basakeria egitera? Azken urteetan telebistan ikusi […]

Marie Pourquié, neuropsikohizkuntzalaria: “Arlo desberdinetako jendea behar da, eta beste hizkuntzetan egin dena euskaraz ere egitea”

Emakumeak zientzian

hizkuntzalaritza psikolinguistika

Ana Galarraga / Elhuyar Zientzia Nola iristen da euskal filologiako ikasle bat garuneko patologia jakin batzuk ikertzera? Hainbat bide egon daitezke; Marie Pourquié Bidegainek berea egin du, eta diziplinartekotasuna eta elkarlana zein beharrezkoak eta emankorrak diren erakutsi du. Hain zuzen […]