Dibulgazioa Archives - Page 2 of 361

Eguraldi zakarra egiten zuen egun horietako batean, ez zuena gogorik ematen paseo atsegin bat egitera ateratzeko, telebistaren aurrean geratu nintzen. Sofan kiribilduta, zappinga egiten ari nintzela, docu-reality motako sail batekin egin nuen topo. Saila horrek Alaskako meatzari talde batzuen eguneroko […]

Artikulu hau klima-aldaketari buruzkoa da. Eta koloreen ingurukoa. Izan ere, harremana topatu dute koloreen eta klima-aldaketaren artean. Harreman gatazkatsua, zehazki. Koloreek galtzen ari diren gatazka. Izan ere, EHUko ikerketa batek aurkitu du txori espezie baten lumen koloreek distira galdu dutela […]

Iraupen luzeko ariketak energia-erreserbetara jotzera behartzen du giza gorputza. Maratoi bat egiten denean, adibidez, gorputzak nagusiki karbohidratoak kontsumitzen ditu energia-iturri gisa, hala nola glukogenoa, baina, giharretan glukogenoa agortzen denean, gantzetara jotzen du. Garunean, mielinak neuronak inguratzen ditu eta isolatzaile elektriko […]

“Jendeak uste du diziplina batzuk besteak baino hobeak direla” dio Alex James Zeelanda Berriko Canterbury unibertsitateko matematikariak. Berak gidatu zuen fenomenoari buruzko azken azterlanetako bat. “Eta txartzat hartzen ditugunetan emakume ugari daude”. James eta egilekideen azterlana eLife aldizkarian argitaratu zen […]

Gaixotasun honetan Substantia nigra pars compacta-ko (SNc) neurona dopaminergikoen galera progresiboa gertatzen da, bide nigroestriatalaren funtzio desegokia eraginez. Neuronen heriotzan parte hartzen duten hainbat mekanismo zelular eta molekular deskribatu dira, eta nahiz eta gaixotasuna hainbat faktore genetiko eta ingurumenekoekin erlazionatu […]

Zenbait teoria proposatu dira satelite horien sorkuntza azaltzeko: harrapatutako bi asteroide direla, orbitako satelite zahar bat suntsitu ondoren horien hondarretatik sortutako bi sateliteak direla, inpaktu handi batek planetaren gainazaleko materiala jaurtiarazi zuela eta orbitan uztartu zela… Baina teoria batek ere […]

Gogoratzen urpean ibiltzeko gai diren armiarmak? Ni bezalako memoria eskasekoentzat oroigarria: badira urpean ibiltzeko gaitasuna duten armiarmak. Bai, armiarmak, plurala. Horietako batek gorputzeko ileak baliatzen ditu urpean bizirauteko. Benetako ileak ez dira, egia esan. Ile moduko egiturak dira, gorputzean zehar […]

Landareen ugalketa-prozesuan polena toki batetik bestera eramateko lagungarri diren animaliak dira polinizatzaileak. Polinizazioa funtsezkoa da gure ongizaterako eta ekosistemek bizirauteko. Landare basatien % 85 inguruk eta laborantza-landareen % 70 baino gehiagok polinizazioa baliatzen dute ugaltzeko. Baina espezie polinizatzaileen dibertsitatea murrizten […]

Talde teoriaren aztergai nagusiak taldeak dira. Hainbat propietate defini ditzakegu taldeak sailkatzeko; adibidez, abeldartasuna, ebazgarritasuna, finituki sortua izatea, eta abar. Hala ere, mundu fisikoan gertatzen den bezala, batzuetan talde bati buruzko informazio partziala soilik izaten dugu eta ea informazio horretatik […]

Larruazala gizakion organorik handiena da eta 3 geruza nagusi bereiz daitezke; epidermisa, dermisa eta hipodermisa, hurrenez hurren. Epidermisean hainbat geruza eta zelula dauden arren, zelula garrantzitsuenak keratinozitoak dira, hauek azalaren birsorkuntzaz eta bir-epitelizazioaz arduratuko baitira. Bestalde, dermiseko egituren artean, kolagenoa […]

Hurrengo ekitaldiak

Bilbo Zientzia Plaza 2025

Aurten ere, Bilbo zientzia-dibulgazioaren hiriburu bilakatuko da irailean.17tik 30era, zientzia protagonista izango duten hitzaldiekin, erakusketekin, tailerrekin eta ikuskizunekin itzuliko baita Bilbo Zientzia Plaza (BZP). Zortzigarren edizio honetako plater nagusia Naukas Bilbao izango da, aurten bere 15. urteurrena ospatuko duena eta Euskalduna Bilbao zientziaz eta umorez beteko duena irailaren 19an eta…

2025ko irailaren 17a — 2025ko irailaren 30a

Bidebarrieta Kulturgunea, Bizkaia Aretoa - EHU eta Euskalduna Bilbao

Bilbo

Naukas Bilbaoaren 15. urteurrena

Beste urtebetez -hamabost, dagoeneko-, irailean itzuliko da Bizkaiko hiriburura Estatu espainolean egiten den dibulgazio zientifikoko ikuskizunik handiena, Naukas Bilbao. Bere formula paregabearekin itzuliko da, zientziaren ezagutza era samur eta askean zabaltzeko eta gerturatzeko helburuarekin. Naukas dibulgazio zientifikoko plataformak eta EHUko Kultura Zientifikoko Katedrak elkarlanean antolatutako ekimenak Euskal Herriko eta Estatuko…

2025ko irailaren 19a

Euskalduna Bilbao

Bilbo

Fernando G. Baptista. Infografia zientifikoaren esploratzailea

Infografia ezinbesteko tresna da zientziaren komunikazioan. Informazio konplexua ulergarri egin dezake eta hori lortzeko hainbat elementu erabil ditzake: ilustrazioak, diagramak, mapak edo grafikoak, betiere era ulergarri batean baina zehaztasunari uko egin gabe. Arrazoi honengatik, ilustratzaile zientifikoaren lana funtsezkoa da begiratu batean ikusezinak diren prozesuak ulertzeko eta zientzia modu argi, bisual…

2025ko irailaren 20a — 2025ko irailaren 30a

Bizkaia Aretoa-EHU

Abandoibarra, 3, Bilbo

Naukas Kids 2025

Irailaren 21ean, igandean, txikienek bi ikuskizunekin eta zortzi tailerrekin gozatu ahal izango dute Bilboko Bizkaia Aretoa-EHUn. Gerturatzen direnek, besteak beste, zientziak eta magiak bat egingo duten espektakulua bizitzeko aukera izango dute, edota euren planeta propioa sortzeko, itsasoaren sakontasunak esploratzeko edo etxean egin daitezkeen esperimentuen bitartez bizitzarako trikimailuak ikasteko. Ekintzak 10:00etatik…

2025ko irailaren 21a

Bizkaia Aretoa - EHU

Abandoibarra, 3., Bilbo