entomologia
Etiketen artxiboa 12 artikulu
Milioi bat espezie intsektu baino gehiago daude katalogatuta eta gaurkoan planetako biztanle txiki horiei buruz hitz egingo digu Kiñuk. Animalia ezagunen % 80 baino gehiago dira intsektuak. Oraindik asko dago jakiteko bizidun hauei buruz, baina badakigu ekosistemen biziraupenean funtsezkoak direla […]
Koloretako intsektuak
Baina polinizatzaile hauek ezagutu ezean… ezin zaindu! Askotan inguruari erreparatu ere egin gabe pasatzen gara gure herrietako kale, belardi eta parkeetatik. Ez dugu horretarako astirik hartzen. Zenbat hego ditu erle batek? Eta zenbat hanka kakalardoak? Marigorringoak ba ahal du antenarik? […]
Zomorroak. Oihana etxe barruan
Ez da beharrezkoa urrutiko oihan batera bidaiatzea modu guztietako izakiak ikusteko. Zure etxea oso garbi egon arren, bertan ere zomorro asko bizi dira. Ez dituzte fakturak ordaintzen eta ez daude zure etxeko helbidean erroldatuta, baina zurekin bizi dira, ohean lo […]
Euskal Herriko animaliak – Ornogabeak
Badago miniaturazko mundu ezkutu eta ia ikus-ezin bat, ezezaguna gehienontzat, baina begiak zabal-zabalik edukiz gero, milaka sorpresa dituena. Euskal Herriko animaliak- Ornogabeak liburuak atea irekiko digu mundu bitxi horretara. Egunero ehunka izaki mugitzen dira gure inguruan. Askotan ez ditugu ikusi […]
Orain badakigu zergatik intsektuak pilatzen diren argiaren inguruan
Kuriositate minimo bat duen edozein gizakiarentzat kontu ezaguna da gauean piztutako argi batek ezinbestean intsektu hegalariak erakarriko dituela. “Beren mugimendu frenetikoak ikustean, zinez zerbait gaizki doalako sentsazioa ematen du; janaria bilatzen eta harrapakariak saihesten egon beharrean, gaueko pilotu hauek argi […]
Intsektuen inbentarioa
Intsektuen inbentarioa liburuko protagonistak duela 400 milioi urtetik bizi dira Lurrean. Burruntzi erraldoiak hegaldaka zebiltzan jadanik duela 350 milioi urte, dinosauroak agertu aurretik… Inbentario (irudiduna) honek 65 intsektu espezie biltzen ditu, Europakoak eta mundu osokoak: koleopteroak, lepidopteroak, dipteroak, himenopteroak, isopteroak… […]
On Zientzia: Asiar liztorra
Asiar liztorrak gure inguruko erleak hiltzen ditu eta horrek ondorio larriak izan ditzake. Elorrioko BHIko Agenda 21eko ikasleek liztor hauek kontrolatzeko proiektua egin dute. Zelan ezagutu daitezke, baina? Asiar liztorrak hanka horiak eta abdomen iluna dutelako. Inguruko erleak hiltzeaz gain […]
Asiatik datorren liztorra (eta III)
Juan Carlos Iturrondobeitia Europan izan dugun liztor inbasiorik arrakastatsuenaren protagonistari eskaini diogun artikulu-sortari bukaera emango diogu gaurkoan. Asiatik datorren liztorra edo Vespa velutinaren jatorria eta ezaugarriak ikusi genituen Asiatik datorren liztorra (I) artikuluan. Velutinaren bizi-zikloa eta honen inbasioak eragindako ondorioak […]
Asiatik datorren liztorra (II)
Juan Carlos Iturrondobeitia Asiatik datorren liztorra edo Vespa velutinaren jatorria eta ezaugarriak ikusi genituen Asiatik datorren liztorra (I) artikuluan. Europan izan dugun liztor inbasiorik arrakastatsuenaren protagonistarekin jarraituko dugu. Velutinaren bizi-zikloa ikusiko dugu lehenik eta gerora, Asiako liztorraren inbasioaren ondorioak aztertzera […]
Maria Sibylla Merian (1647-1717): Deabruaren piztiak irudikatu zituen entomologoa
Uxue Razkin XVII. mendean, berezko sorkuntza teoria biologikoa indarrean zegoen. Ideia horrek bizidunak materia bizigabetik sor zitezkeela zioen. Aristotelesek eman zuen lehen aldiz hipotesi horren berri. Hark azaltzen zuen, adibidez, usteltzen ari zen haragitik euliak agertzen zirela, eta lasto zikinetik […]