César Tomé López XX. mendeko 80ko hamarkadan zehar, oinarrizko partikulak aztertzen ziharduten fisikariak ados ziren materiaren osaeraren inguruan. Batetik, hiru leptoi pare (oso partikula arinak, are masarik gabeak ia) eta beren antipartikulak proposatzen zituzten; adibide klasikoa elektroia eta dagokion neutrino […]
Uxue Razkin Astronomia Aurreko astean aurreratu genuenez, Juno zunda Jupiterrera iritsi da. Planetari buruzko datuen zain daude astronomoak. Planetak eremu magnetiko indartsu bat du, Lurrarena baino hamalau aldiz indartsuagoa, eta ez dakite hori nola sortzen den. Zundak hori argituko du […]
Hitlerren eskuetan erori zen lehena Polonia izan zen Fall Weiss deituriko plan estrategikoari esker. 1939ko urrian lortutako garaipen horrek kemena eman zien naziei: puxikak bezala puztu ziren. Orduan, zerua hegazkinez betetzen hasi zen; ortzia urratuko zuen bonba zaparrada gertu zegoen […]
Uxue Razkin Astronomia eta astrofisika Juno zunda iritsi da Jupiterrera. Planetaren sorrera eta bilakaera aztertzea da bidaia honen helburua: osaera, atmosfera eta magnetosfera ikertuko dute datozen hilabeteetan. Orain arte, Jupiterrera egin diren misioetan zundek energia nuklearra erabili dute. Junok, ordea […]
Uxue Razkin Antropologia Antzinako zortzi himalaiarren genomak sekuentziatu ditu AEBtako eta Suediako ikerketa talde batek. Duela 3.150 urtetik duela 1.250 urte arte, eta hiru garai desberdinetan, bizi izan ziren zortzi lagunen arrastoak dira (Annapurna mendiaren bueltan dagoen natura erreserban aurkitutakoak) […]
Uxue Razkin Biologia Arrain-haztegietako arrain-multzoen jokabide-aldaketak on line monitorizatzeko metodologia bat ikertu du Harkaitz Eguiraun ingeniariak, UPV/EHUko Plentziako Itsas Estazioan egin duen doktoretza-tesian: “Arrainak sentsore biologiko gisa erabil daitezke, kanpo-perturbazioen eraginez euren portaeran gertatzen diren aldaketak modu ez-inbaditzailean neurtu daitezkeelako” […]
Uxue Razkin Asteon zientzia begi-bistan astean zehar sarean zientzia euskaraz jorratu duten artikuluen bilduma da. Zientzia Kaiera blogaren igandeetako gehigarria. Zoologia Sagu afrikar batek hilekoa duela aurkitu dute Australiako Clayton Unibertsitateko ikertzaile batzuek. Harrigarria izan da aurkikuntza gainerako karraskariek ez […]
Uxue Razkin Uranoren eta Gearen arteko ezkontzatik jaio zen Ozeano titana. Greziarrek mundua inguratzen zuen ibai erraldoiaren pertsonifikazioa zela zioten, ur masa handiak ordezkatzen baitzituen haien sinesmenean. Antzinatik izan zuten ozeanoen eta itsasoen berri, jakina, baina guztiz ezezaguna egiten zitzaien […]
César Tomé López Antigorputzak immunoglobulina izeneko proteinak dira, odolean eta linfa-sisteman daudenak; beren funtzioa, immunitate-sistemaren parte diren aldetik, antigenoekin elkar eragitea da, antigenoak identifikatuz eta neutralizatuz. Antigenoa esaten zaio banakoarena ez den substantzia, proteina edo polisakarido orori; birusek, bakterioek, parasitoek […]
Arantxa Arzamendi Zientzia Kaieraren argitalpenen atalean inoiz ez dut komiki baten gomendioa irakurri, baina duela aste batzuk Liburutegian liburu baten bila nenbilela Einsteinen biografia hau ikusi nuen eta egokia iruditu zitzaidan bereziki, irakurle gazteengana hurbiltzeko. Denok ezagutzen dugu Albert Einstein […]