Urtetan zehar pilatutako zientzia ebidentziak aditzera ematen du gauzak horrela direla, eta sen arruntak ere ondo ulertzen du hori: argi dago gutxi lo egitea osasunerako oso kaltegarria izan daitekeela. Hori dela eta, loaren iraupenean eta kalitatean oinarritu dira orain arte […]
2012an Higgsen bosoia Hadroien Talkagailu Handian aurkitu izanak berretsi egin zuen partikulen fisikariok aspalditik susmatzen genuena: kosmosa sartzen den eta oinarrizko partikulen masak sortzen dituen eremu bat dagoela. Zoritxarrez, fisikarientzat zaila izan da gainerakoei azaltzea Higgsen eremu deitzen den horrek […]
Eboluzioa AEBko antzinako zohikaztegietako molekula fosilak aztertuta, ikertzaile batzuek Deccan bolkanismoaren erupzioen eta Chicxulubeko kraterra sortu zuen asteroidearen talkaren bitarteko tenperaturak argitu dituzte. Deccan bolkanismoaren erupzio masiboek klima 5 ºC hoztu zuten 10.000 urtez, asteroidearen talka baino 30.000 urte lehenago […]
1. Ez duzu gezurrik esango. Eta zientzialaria bazara are gutxiago. Izan ere, politikaria izanez gero gezurra esateari iritzi-aldaketa esaten zaio, tradizio marxistarik onenean (Groucho Marxen tradizioan), eta bidean gorantz egiten duzu ; baina zientzialaria bazara, zure atzetik ibiliko dira. Juan […]
Ane Paniagua Gonzalez de Txabarri Adimen Artifizialeko gradua egiten ari da EHUn. Gehiengoak bezala, unibertsitateko ikasketak aukeratzean, ez zeukan oso garbi zer egin nahi zuen: “Ate irekien jardunaldian, informatika eta beste ingeniaritza batzuk erakarrita joan nintzen. Han jakin nuen adimen […]
Lorategi bertikalen eraketan, ordea, substratu bat ezartzen den egitura bat erabiltzen da, non landaredia eta landareak sustraitzeko gai diren eta horren bidez ura eta horiek garatzeko behar diren mantenugaiak jasotzen dituzten. Azterketa honetan landare-fatxada baten karakterizazio termikoa egiten da, isolamendu […]
Espermatozoidearen geneek modu erabakigarrian laguntzen diote obulua ernaldu ondoren sortuko den banakoari. Gizakien kasuan, aitaldeko 23 kromosomak amaldeko kromosomen kopuru berarekin konbinatzen dira izaki berri bat sortzeko. Ba al dago, aitaldeko kromosomen ekarpenaz bestelako ekarpenik? Baieztatu egiten da mitokondriak (beren […]
Lehenengo suziriak Txinan asmatu ziren, K.a. 250 urte inguruan. Suziri hauek prestatzeko, eztanda egiten duen substantzia bat sartzen zen banbu-kimuan. Hark eztanda egitean danbada ozen bat eragiten zuten eta, garai hartako sinesmenen arabera, espiritu gaiztoak uxatzen ziren. Bolbora beltzaren aurkikuntzak […]
Hezkuntzan alorreko ikertalde batek azterlan berritzailea gauzatu du: AAk irakasle izateko ikasten diharduten ikasleek egiten dituzten ebaluazioak kopiatzeko duten gaitasuna aztertu dute. Edutec aldizkarian argitaratu dute artikulua eta hezkuntza arloan AAn oinarritutako tresnak txertatzeko interesa gero eta handiagoa dela nabarmentzen […]
Medikuntza 3D inprimaketan oinarrituta egongo diren terapia zelular birsortzaileak izango ditugu etorkizunean medikuntzan. Horietako batzuk, esaterako, ehunak edo organoak inprimatzea ahalbidetuko dute. Horien inguruan hitz egin du Gorka Oribe ikertzaileak Berria egunkarian, Science aldizkarian berriki argitaratu duen “Terapia zelular birsortzailea […]